به گزارش خبرگزاری ایمنا، توسعه و گسترش هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین به همان اندازه که بهبودهایی در زندگی انسان‌ها ایجاد کرده، نیازمند توجه جدی به اصول اخلاقی در زمینه تحقیق و آزمایش‌های مرتبط است. محققان و شرکت‌های فناوری برای حفظ حقوق افراد و کاهش آسیب‌های احتمالی، نیازمند رعایت معیارهای اخلاقی و شفافیت در فرآیندهای خود هستند.
محققان باید پیش از هر اقدامی، شرکای بالقوه خود را با دقت مورد بررسی قرار داده و از پایبندی آن‌ها به اصول اخلاقی و قوانین بین‌المللی نظیر IRB اطمینان حاصل کنند. به گفته کارشناسان، ایجاد سازمان‌های نظارتی واسطه می‌تواند به شفافیت بیشتر و حفظ حقوق شرکت‌کنندگان در این تحقیقات کمک کند. در این راستا، سازمان‌هایی مانند Fairwork مستقر در آکسفورد، بریتانیا، نمونه‌ای از نهادهایی هستند که از حقوق کارگران گیگ حمایت می‌کنند و می‌توانند نقش مؤثری در ممیزی شیوه‌های آزمایش و ایجاد شفافیت در فرآیند جمع‌آوری داده‌ها ایفا کنند.
کارشناسان معتقدند ارزیابی اثرات اجتماعی آزمایش‌ها و مطالعه دقیق نتایج آن‌ها ضروری است تا از ایجاد هرگونه آسیب احتمالی جلوگیری شود. پژوهش‌های پیشین نشان می‌دهد که بسیاری از آزمایش‌ها رفاه شرکت‌کنندگان را به‌طور کامل در نظر نمی‌گیرند و پیامدهای ناخواسته آن را ارزیابی نمی‌کنند. از این رو، ارزیابی منظم و جامع این اثرات می‌تواند به کاهش آسیب‌های احتمالی و بهبود کیفیت تحقیقات کمک کند.
نقش شرکت‌های فناوری در فرهنگ‌سازی اخلاقی
شرکت‌های فناوری می‌توانند با ایجاد هیئت‌های بازبینی داخلی که وظیفه ارزیابی آزمایش‌ها را بر عهده دارند به ارتقای استانداردهای اخلاقی در این حوزه کمک کنند. به گفته کارشناسان، ایجاد فرهنگ قوی آزمایش اخلاقی در صنعت می‌تواند از بروز چالش‌های حقوقی و اجتماعی جلوگیری کند. این هیئت‌ها باید توانایی بررسی دقیق آزمایش‌ها و درک کامل اثرات نامطلوب بالقوه‌ای که ممکن است برای شرکت‌کنندگان ایجاد شود را داشته باشند.
مقررات و قوانین برای حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان و کاربران ضروری است. به عنوان نمونه قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا بر حق مصرف‌کنندگان برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها تأکید دارد. این قانون با هدف ایجاد «فضای امن و کنترل‌شده برای آزمایش» تدوین شده و می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها در تنظیم قوانین مربوط به فناوری‌های نوین باشد.
مصرف‌کنندگان و کاربران می‌توانند با تشکیل سازمان‌های شخص ثالث، مشابه اتحادیه‌های کارگری، به نظارت بر فعالیت‌های شرکت‌ها در زمینه آزمایش‌های فناوری بپردازند. این سازمان‌ها می‌توانند شرکت‌ها را در خصوص درخواست رضایت شرکت‌کنندگان، امکان انصراف و میزان شفافیت در عملکردشان ارزیابی کنند. کارشناسان معتقدند این اقدام می‌تواند به حفظ حقوق افراد و افزایش مسئولیت‌پذیری شرکت‌ها کمک کند.
پیشبرد مرزهای علم و فناوری نیازمند اعمال قوانین و مقرراتی است که منافع مشترک مردم، سازمان‌ها و جامعه را تأمین کند، ایجاد چارچوب‌های نظارتی و فرهنگ‌سازی در این حوزه می‌تواند به توسعه پایدار و مسئولانه فناوری‌های نوین منجر شود.
