صدیقه امیدی؛ بازار: گردشگری عشایری، همنشینی با بلوط و دشت و بابونه و تجربه یک زندگی به دور از دغدغه های عصر حاضر است که این روزها رونق بیشتری یافته اما در استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد، با داشتن طبیعتی بکر و کم نظیر و با وجود هزاران جاذبه طبیعی، هنوز در فراز و نشیب جاده های توسعه آهسته راه می پیماید و با وجود همه جاذبه ها، این ظرفیت مغفول مانده و در رشد اقتصاد و اشتغالزایی نقش چندانی نداشته است.
امروزه، گردشگری در فضاهای جغرافیایی هر چند کوچک می‌تواند گام موثری در راستای توسعه ملی باشد و فضاهای میراث گونه همچون جوامع عشایری که میراثی بزرگ و تاریخی از تعامل انسان و محیط است، می تواند نقش مهمی در گردشگری ایفا کند.
گردشگری عشایری می تواند سبب حفاظت از محیط زیست پایدار شده و تحرک و پویایی را در اقتصاد محلی و منطقه ای به وجود آورد و کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ استعدادهای بالقوه گردشگری یکی از استانهای بکر در زمینه گردشگری عشایری است.
عشایر گنجینه ای مهم از فرهنگ و تاریخی کهن هستند که در زمانی که بسیاری از میراث کهن به دست فراموشی سپرده شده است، توانسته آداب و رسوم سنتی خود را حفظ کند و به آن پایبند باشد و کوچ سنتی گله های عشایری از ییلاق به قشلاق و بالعکس مناظر طبیعی زیبای مسیر کوچ همچون آبشارها، تنگه ها، جنگل ها و مراتع سرسبز و رودخانه ها از دیگر جاذبه های گردشگری مناطق عشایری است.
زنان عشایری زنان قدرتمندی هستند که بخش عمده ای از مسئولیت های زندگی کوچ نشینی بر دوش آنها است و بسیاری از فعالیتها در عشایر بر دوش زنان است و تربیت کودکان، قالی بافی، جاجیم بافی، شیر دوشی، ماست زنی، کره گیری و بسیاری فعالیت های دیگر در ایل از سوی زنان انجام می شود.
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد: یکی از مزایای مهم گردشگری عشایری، حفظ بسیاری از فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های عشایر در دوران مدرن است
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: یکی از مزایای مهم گردشگری عشایری، حفظ بسیاری از فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های عشایر در دوران مدرن است.
مجتبی امیر حسینی افزود: گردشگری عشایری یکی از مهمترین نمونه های گردشگری فرهنگی است و عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد با برخورداری از فرهنگ غنی و دست‌نخورده، بالاترین ظرفیت در گردشگری عشایر را دارد.
وی بیان داشت: فرهنگ، گویش، آداب‌و رسوم، پوشش و حتی نوع کوچ در هر گروه کوچ‌نشینی متفاوت است و با توجه به تنوع و گوناگونی جامعه عشایر ایران، موجبات پویایی گردشگری عشایری فراهم می شود.
امیر حسینی تصریح کرد: یکی از راههای مهم در توسعه گردشگری عشایری برگزاری جشنواره‌ها، برگزاری آیین‌های محلی و قومی، اجرای بازی‌های بومی، اجرای برنامه‌های ادبی، معرفی صنایع دستی عشایر، نشان دادن زندگی روزمره عشایر، معرفی غذاهای محلی و کوچ با عشایر است.
وی اظهار داشت: جامعه عشایری به دلیل شیوه خاص زندگی و داشتن فرهنگ و سنت های اصیل و ارزشمند و ارتباط تنگاتنگ با جاذبه های طبیعی، می تواند یکی از جوامع تاثیرگذار در اقتصاد گردشگری باشد.
امیر حسینی با بیان اینکه طی سال جاری ۸۵۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش گردشگری این استان انجام شده است، گفت: گردشگری عشایر، مناظر طبیعی جنگل زاگرس، سدهای مارون، کوثر، چمشیر و تنگ سرخ، تالاب ها و بندهای انحرافی، وجود چهار رودخانه دائمی، دو دریاچه طبیعی مورزرد زیلایی و برم الوان بهمئی و میراث ناملموس استان از جمله ظرفیت های مناسب برای سرمایه گذاری گردشگری در استان هستند.
زندگی عشایری سبب رشد و پایداری زیست بوم می شود
معاون اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: گردشگری مبتنی بر طبیعت و زیر شاخه های آن نظیر گردشگری روستایی و کشاورزی، گردشگری عشایری و بوم گردی و گردشگری آب از نقاط قوت این استان برای جذب گردشگر است.
احسان عسکری افزود: عشایر سالیان سال در یک زیست بوم خاص زندگی می کنند و زندگی عشایری سبب رشد و پایداری زیست بوم می شود و عشایر استان تولیدکنندگانی هستند که نقش مهمی در اقتصاد دارند.
وی با بیان اینکه زندگی عشایر سرشار از تجربه ها و زیبایی هایی است که می تواند هر گردشگری را مجذوب خود کند، گفت: از مهمترین جاذبه های گردشگری عشایری، کوچ عشایر، شیوه زندگی، موسیقی و لباس و غذای سنتی، طبیعت بکر و جاذبه های طبیعی، فرهنگ جامعه عشایر، گیاهان دارویی و خوراکی موجود در محیط زندگی عشایر، تولیدات دامی و فرآورده های لبنی سالم طبیعی و صنایع دستی با ارزش است.
عسکری تصریح کرد: توسعه گردشگری عشایری مزایای فراوانی با خود به همراه دارد و رونق بوم گردی در استان ارائه فرهنگ، آداب و رسوم و آیین های بکر و دست نخورده مناطق مختلف استان را به همراه دارد.
+
معاون اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد: آنچه می تواند بوم گردی عشایری را در استان رونق دهد، معرفی مناسب و با ویترینی جهانی است
وی با بیان اینکه آنچه می تواند بوم گردی عشایری را در استان رونق دهد، معرفی مناسب و با ویترینی جهانی است، گفت: صنایع دستی عشایر از مهمترین جاذبه های گردشگری عشایری است. ایجاد تحول در کارکرد اقتصادی جامعه عشایری و تغییر نگرش به زندگی عشایری از مزایای توسعه بوم گردی عشایری در استان است.
وی اظهار داشت: صنعت گردشگری، یکی از پردرآمدترین صنایع جهان است که گردش مالی چشمگیری داشته و اشتغالزایی در این بخش با سرمایه گذاری اندک نیز میسر می شود.
عسکری با بیان اینکه باید در راستای حفظ این میراث ماندگار یعنی زندگی عشایری و کوچ از عشایر حمایت شود، گفت: یکی از شاخه‌های رو به رشد گردشگری، اکوتوریسم یا بوم‌گردی است و گردشگری فرهنگی می‌تواند یکی از راهکارها برای اشتغال پایدار در مناطق عشایری باشد که لازمه آن تامین خواسته ها و برخی مطالبات خانواده های عشایری برای حفظ این شیوه زندگی است.
وی افزود: توجه به مشکلات اقتصادی مناطق عشایری و کوچ نشینان، اشتیاق برای این نوع سبک زندگی را بیشتر می کند.
صنایع دستی از شاخصه های تمدن بوده و بخشی از هویت ما است که خود می تواند به تنهایی جاذبه ای مهم برای گردشگران بوده و به ایجاد درآمد برای عشایر نیز کمک کند و قالی، گلیم، جاجیم، گبه، سفره، جوال، توبره، زیرپا و خورجین از بافته های عشایری کهگیلویه و بویراحمد است که می تواند در جذابیت بخشیدن به بوم گردی عشایری بسیار موثر باشد.
یکی از مهمترین اصل ها در زندگی عشایری حضور پر رنگ زنان در همه فعالیتها است و این می تواند، بر جذابیت این نوع گردشگری با توجه به اینکه زنان ابه ای مردان و یا حتی بیشتر کار می کنند، بیافزاید
کهگیلویه و بویراحمد ۵ درصد جمعیت عشایری کشور را در خود جای داده است
نائب رئیس انجمن راهنمایان گردشگری کهگیلویه و بویراحمد نیز در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: گردشگری عشایری می تواند زمینه دسترسی زنان عشایری به فرصت‌های شغلی و مشارکت اقتصادی بیشتر را فراهم کند.
مهدی پورانصاری افزود: استان کهگیلویه و بویراحمد ۵ درصد از جمعیت عشایری کشور را در خود جای داده و سه ایل غیربومی با ۱۳ زیست‌بوم در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.
وی بیان داشت: جمعیت ییلاقی عشایر کهگیلویه و بویراحمد از ۱۱ هزار خانوار بیشتر بوده و جمعیت قشلاقی عشایر این استان نیز ۱۰ هزار خانوار است.
پور انصاری با بیان اینکه در سالهای اخیر، با وجود تحت تاثیر قرار گرفتن زندگی بکر عشایر با فناوریها، کوچ‌نشینان بسیاری سنتها و ارزشهای اصیل فرهنگ خود را حفظ کرده‌اند، گفت: جاذبه‌های مختلف طبیعی و فرهنگی و همراهی با کوچ، شرایط مناسبی برای توسعه گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد فراهم کرده است.
وی افزود: عشایر، با آداب و رسوم خاص خود امکان ورود گردشگران و دوستداران فرهنگ ملل را فراهم می‌کنند و از جذابیت‌های این نوع گردشگری، لمس عینی مراسم سنتی، جشن‌ها و آیین‌ها است.
حال می توان گفت که توسعه گردشگری عشایری امکان افزایش خانوارهای عشایری، اشتغالزایی و جلوگیری از مهاجرت‌های عشایری را به همراه داشته و بخش دولتی می تواند با ایجاد زیرساخت‌ها نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری عشایری و حفظ این میراث ماندگار به همراه توسعه اقتصادی داشته باشد.
