به گزارش خبرگزاری ایمنا، زنان در طول تاریخ همواره همچون ستون‌هایی استوار، در بطن تحولات اجتماعی و سیاسی نقش‌آفرینی کرده‌اند، نقشی که گاه در سایه سکوت و گاه در اوج فریادهای آزادی‌خواهانه جلوه‌گر شده است، در انقلاب اسلامی ایران، این حضور عمیق، از پس پرده‌های تاریخ بیرون آمد و در میدانی پرهیاهو، درخششی بی‌نظیر یافت، زنانی که با چادری سیاه و دل‌هایی روشن از ایمان، در کنار مردان و حتی در بسیاری از موارد پیشگام‌تر از آنها ایستادند، تاریخ را نه فقط روایت کردند، بلکه آن را با خون و اشک خود نوشتند.
زنان تنها در جریان انقلاب اسلامی ایران حضور نداشتند، بلکه مشعل‌داران آرمان‌های بلند انقلاب بودند، از خیابان‌های پرشور و پرخروش تظاهرات که فریاد «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» در آنها طنین‌انداز بود، تا پشت جبهه‌های نبرد که سکوتش با دعاهای مادران و همسران شهیدان شکسته می‌شد، زنان همچون نگینی درخشان در قلب این جنبش بزرگ می‌درخشیدند؛ شجاعت زنانی که در روزهای تیره و تار اختناق، قلم را چون سلاحی در دست گرفتند و اندیشه‌های بیداری را در تار و پود جامعه جاری ساختند، تصویری زنده از قدرت نرم و پنهانی است که در دل و جان زنان ایرانی نهفته است.
این تصویر، در کنار مادرانی که با دستانی مهربان، اما اراده‌ای آهنین، فرزندان خود را برای دفاع از میهن و ارزش‌های الهی تربیت کردند، جلوه‌ای بی‌بدیل از قدرتی است که از دل ایمان برمی‌خیزد، زنانی که نه تنها به‌عنوان مادر و همسر، بلکه به‌عنوان رهبران فکری، فرهنگی و اجتماعی، در خط مقدم این حرکت عظیم حضور داشتند و ثابت کردند که مقاومت تنها به میدان‌های نبرد محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند در دل خانه‌ها، کلاس‌های درس و حتی در آرام‌ترین لحظات زندگی، شعله‌ور باشد و این حضور پررنگ و تأثیرگذار زنان در انقلاب اسلامی، الگویی بی‌بدیل برای نسل‌های آینده است.
زنان انقلابی به ما آموختند که زن بودن، می‌تواند نقطه آغاز تحولی عظیم و هر زن می‌تواند یک رهبر باشد، یک آموزگارِ بیداری و یک انقلابیِ راستین، حتی اگر سلاحش تنها کلامی گرم، قلمی بیدار و قلبی سرشار از ایمان باشد، در جهانی که گاه تلاش می‌شود صدای زنان را در پس پرده‌های بی‌تفاوتی خاموش کنند، انقلاب اسلامی ایران فریاد زد که قدرت حقیقی درون انسان‌ها نهفته و اهمیت الگوگیری از زنان انقلابی برای تربیت نسل جدید، در این نکته نهفته است که آنها نمونه‌های زنده‌ای از ایمان، اراده، فداکاری و تعهد هستند.
نسل امروز، بیش از هر زمان دیگری، نیازمند درک عمیق از ارزش‌هایی است که این زنان در دل تاریخ ثبت کردند، ارزش‌هایی مانند ایثار بی‌چشم‌داشت، تعهد بی‌مرز، شجاعت در برابر ظلم و پایبندی به اصول اخلاقی در سخت‌ترین شرایط؛ تربیت فرزندان بر پایه این الگوهای الهام‌بخش می‌تواند نسلی آگاه، مسئولیت‌پذیر و مقاوم در برابر طوفان‌های سختی و چالش‌های جهانی پرورش دهد، نسلی که نه تنها در برابر مشکلات سر خم نمی‌کند، بلکه می‌آموزد چگونه از دل تاریکی، نوری بسازد برای روشنایی فردا.
زنان انقلاب اسلامی نشان دادند که یک مادر می‌تواند فرزندی را تربیت کند که قهرمان میدان نبرد باشد، اما در عین حال، خود نیز قهرمان میدان زندگی باشد، آنها ثابت کردند که زن بودن به معنای سکوت و انفعال نیست، بلکه می‌توان با صدایی که از عمق ایمان، عقلانیت و عشق به حقیقت برمی‌خیزد، تاریخ را ورق و آینده‌ای روشن‌تر را رقم زد، این آموزه‌ها باید در تار و پود نظام تربیتی و فرهنگی جاری شود تا فرزندان امروز، با شناخت عمیق از ریشه‌های هویتی خود، بتوانند آینده‌ای سرشار از امید، عدالت و آزادگی بسازند، زیرا انقلاب واقعی نه تنها در خیابان‌های پرشور، بلکه در دل‌های بیدار، اندیشه‌های پویا و اراده‌های شکست‌ناپذیر ادامه دارد.
انقلاب اسلامی ایران تنها یک تغییر سیاسی نبود؛ این انقلاب، تحولی ژرف در اندیشه‌ها، باورها و هویت انسان ایرانی بود و زنانی که در این تحول عظیم نقش آفریدند، نه تنها باید به‌عنوان چهره‌های تاریخی شناخته شوند، بلکه آموزه‌های آنها باید در زندگی روزمره جاری شود و زیرا تا زمانی که ایمان، آگاهی و اراده در دل‌ها زنده است، انقلاب نیز زنده خواهد ماند و با نگاهی به نقش زنان در پایه‌ریزی و شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران و اهمیت الگوگیری از آنها برای تربیت نسل جدید، با فاطمه محمدی، دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، سیاست‌پژوه حوزه زن و خانواده، عضو هیئت علمی دانشگاه، مدیرگروه آسیب‌های اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و دبیرکل مجمع بانوان تمدن‌ساز عصر اندیشه گفت‌وگویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایمنا: زنان در پایه‌ریزی و پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا چه میزان سهیم بودند؟
محمدی: زمانی که انقلاب اسلامی ایران اتفاق می‌افتد، امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار این انقلاب، در سخنرانی‌ها و خاطرات خود اشاره می‌کنند که زنان سهم بزرگی از انقلاب اسلامی ایران داشته‌اند و حتی این موضوع را در دفاع مقدس نیز مطرح و اعلام می‌کنند که زنان، همانند مردان در انقلاب و جریان دفاع مقدس مؤثر بوده‌اند.
بانوان بسیاری در جریان انقلاب اسلامی ایران دخیل در مبارزه‌ها بودند و حتی زنانی بودند که توسط ساواک شکنجه می‌شدند و این موضوعات در خاطرات بسیاری از بانوانی که در ابتدای انقلاب دخیل مبارزه بودند، آورده شده است.
ایمنا: چگونه کنشگری و فعالیت‌های زنان در طول تاریخ و در جریان انقلاب اسلامی ایران به حماسه‌آفرینی ختم شد؟
محمدی: فهم مسئله انقلاب اسلامی ایران و تربیت نسل انقلابی، از ابتدا برعهده زنان بوده است و در صورتی که تاریخ کنشگری زنان را مطالعه کنیم، مشاهده می‌شود که حتی در زمان مشروطه نیز زنان کنشگری و تغییر واژه‌ها، کلمات، ساختارها، سیاسی‌سازی و جامعه‌پذیری را آغاز و پس از آن رشد اجتماعی پیدا می‌کنند که این رشد اجتماعی به سایر مباحث و حوزه‌ها تسری پیدا می‌کند.
اعتقاد بر این است که جامعه‌پذیری انقلاب اسلامی از کنشگری زنان نشئت می‌گیرد و زنان بودند که مقاومت از خود نشان دادند و تأثیر بسزایی در هدایت، حمایت و تربیت مردان و فرزندانی داشتند که در خط مقدم انقلاب اسلامی ایران، در برابر دشمن ایستادگی کردند.
تصویرسازی‌های انجام شده نیز بر حضور و تأثیرگذاری بانوان در شکل‌گیری و پایه‌ریزی انقلاب اسلامی ایران گواه است و تصویرسازی‌های انجام شده نشان می‌دهد که زنان پیش از انقلاب اسلامی ایران مبارزات خود را آغاز کردند.
در واقع به وضوح قابل مشاهده است که زنان با برعهده گرفتن وظایفی متفاوت در راستای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی ایران تلاش کردند، در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز حضور فیزیکی آنها به طور کامل مشهود است و زنان دوشادوش مردان در فرایند انقلاب اسلامی ایران حضور داشتند.
ایمنا: تأثیرگذاری زنان در پایه‌ریزی و پیروزی انقلاب اسلامی ایران تنها به حضور فیزیکی در جریان مبارزه‌ها خلاصه می‌شود؟
محمدی: زنان در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دوشادوش مردان گام برداشتند، در میدان حضور یافتند و حماسه آفریدند و تأثیر حمایت و بردباری زنان در فرایند انقلاب اسلامی ایران، غیرقابل انکار است؛ به طور کلی، ماهیت زن، حمایتگری است و نقش همسری و مادری را برعهده دارد، در واقع یک زن همواره دلسوزانه فرایندی را در نظام اجتماعی پایه‌ریزی می‌کند که این فرایند، ممکن است به حضور فیزیکی یا قابل رؤیت یک زن نیاز نداشته باشد، اما حمایت یک زن در جریان این فرایند، عاملی شتاب‌دهنده است.
در واقع حضور و حمایت زن، عاملی است که چگونگی شکل‌گیری یک اتفاق را هدایت می‌کند و اکنون نیز شاهد تأثیرگذاری حمایتی زنان و مادران در خانواده‌ها هستیم و نقش حمایتگرانه و تربیتی زنان، در انقلاب نیز مؤثر بوده است؛ مگر می‌شود زنی در منزل نمانده باشد و مردی بتواند حضور مؤثری در جریان انقلاب داشته باشد؟
بسیاری از مردانی که نقطه عطف انقلاب اسلامی ایران بودند و در کنار امام خمینی (ره) در خط مقدم مبارزه تلاش کردند، از همسرانی یاد می‌کنند که همواره کنار آنها ایستادند، نبود آنها در منزل را جبران و ایستادگی کردند تا آنها بتوانند نقش پررنگ‌تری در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی ایران و پیروزی آن داشته باشند.
ایمنا: حمایت، ایثار و فداکاری زنان چه تأثیری در پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشته و روایت‌های زنان در ماندگار شدن تاریخ، تا چه میزان اثرگذار است؟
محمدی: حمایت، ایثار و فداکاری بانوان و همسران رزمندگان و شهدای انقلاب اسلامی غیرقابل انکار است و شهدا در خاطرات خود نیز از بردباری، مقاومت و صبوری همسر خود روایت کرده و نوشته‌اند آنها مقاومت کردند تا شهدا بتوانند در خط مقدم ایستادگی کنند و پیروزی را رقم بزنند.
در جریان مقاومت فلسطین نیز شاهد نقش حمایتی، ایثارگرانه و فداکارانه زنان هستیم و زنان راویان جنگ و هدایت کننده جریان مقاومت هستند و اعتقاد بر این است که هر آنچه به نقل از روایت‌هایی دینی، اعتقادی و ملی رقم می‌خورد، از تلاش زنان است و مصداق این موضوع، باقی ماندن نقل قول‌های حضرت زینب (س) از واقعه عاشورا است.
در واقع هر روایتی که برای ماندگار شدن تاریخ انقلاب‌ها تأثیرگذار است، زنان راوی آن هستند تا فضای انقلاب و نصرت و پیروزی‌ها به کام همه افراد شیرین باشد و نقلی درست، جذاب و در ذهن ماندگار برای افراد ترسیم شود.
ایمنا: زنان امروز چگونه و در چه حوزه‌هایی می‌توانند از زنان انقلابی و مؤمن الگو بگیرند؟
محمدی: تاریخ اثبات کرده است که افراد با اسطوره‌ها زندگی می‌کنند، در واقع تمام افراد به لحاظ ذات واقعی خود تمایل دارند فردی را به عنوان اسطوره و الگو انتخاب کنند و او را دوست داشته باشند و استفاده مادران امروز از خاطرات انقلاب، زنانی که زنانه و قدرتمندانه برای شکل‌گیری انقلاب ایستادگی کردند، همسران و دختران شهدا و زنانی که شهید شدند، تأثیر بسزایی در تربیت صحیح نسل امروز خواهد داشت.
زنان راویان خوبی هستند و جامعه امروز، نیاز دارد الگوها و اسطوره‌های خود را بشناسند، اعتقاد بر این است که بحران هویت نسل جوان امروز، به دلیل مراجعه نکردن به الگو و تبیین نشدن افراد موفقی است که می‌توانند اسطوره نسل امروز باشند.
آگاهی زنان امروز نقشی بی‌بدیل در تربیت صحیح نسل آینده دارد و در صورتی که مادران و زنانی آگاه داشته باشیم، نسل بهتری تربیت خواهد شد.
ایمنا: انتقال ارزش‌های انقلاب اسلامی ایران به نسل‌های بعد از چه منظری حائز اهمیت است؟
محمدی: انقلاب اسلامی ایران، پرشورترین و باشکوه‌ترین دستاورد انقلابی در جهان است که با دست خالی و با پشتوانه مردم شکل گرفت و تمام افراد موظف هستند ارزش‌های این انقلاب را به نسل‌های بعدی منتقل کنند و به بهترین شکل ممکن، مبلغ گام دوم انقلاب اسلامی باشند.
نگاه مقام معظم رهبری مبنی بر ترسیم الگوی سوم زن و این نسل برگرفته از نسل‌های پیشین است و باید صبغه این انقلاب پرشور را داشته باشیم و در اسناد خود به آن اشاره کنیم تا ایرانی سربلند، پرشور، سرشار از افتخار و آرامش را تجربه کنیم.
