به گزارش خبرگزاری ایمنا، اهمیت همکاری فرزندان در انجام امور منزل و تربیت آنها در جهت مسئولیت‌پذیری، یکی از پایه‌های مهم تربیت سالم و کارآمد در خانواده است و والدین با تشویق فرزندان به همکاری در امور منزل، می‌توانند آنها را برای پذیرش مسئولیت‌های زندگی واقعی آماده و حس هم‌دلی و ارتباط بهتر خانوادگی را تقویت کنند.
فرزندان با مشارکت در وظایف خانوادگی، مهارت‌هایی از جمله مدیریت زمان، حل مسائل و کار تیمی را یاد می‌گیرند و این مهارت‌ها نه‌تنها در منزل، بلکه در مراحل بعدی زندگی آنها، اعم از تحصیل، حرفه و جامعه بسیار کاربردی و ضروری خواهد بود و مشارکت در امور منزل می‌تواند اعتماد به نفس فرزندان را افزایش دهد و باعث شود احساس کنند نقش مؤثری در خانواده دارند.
برای تربیت فرزندان مسئولیت‌پذیر، والدین باید به شکل مؤثر و هوشمندانه‌ای عمل کنند که بهترین روش، ایجاد محیطی است که کودکان بتوانند بدون ترس از اشتباه کردن، مسئولیت‌هایی را بر عهده بگیرند و به همین منظور، تقسیم فعالیت‌های ساده و متناسب با سن آنها یک روش مؤثر است؛ به‌عنوان مثال کودکان می‌توانند در مرتب کردن اسباب‌بازی‌ها کمک کنند و نوجوانان می‌توانند در فعالیت‌هایی مانند آشپزی یا خرید همکاری داشته باشند.
تشویق و قدردانی از تلاش فرزندان نقش مهمی در انگیزه بخشیدن به آنها دارد و زمانی که کودکان احساس کنند تلاش آنها ارزشمند است، با علاقه بیشتری در امور مشارکت می‌کنند، همچنین والدین می‌توانند از ابزارهایی مانند جایزه دادن به صورت هوشمندانه برای انگیزه بیشتر استفاده کنند، اما باید والدین مدنظر داشته باشند که تمرکز اصلی باید بر ایجاد حس مسئولیت درونی باشد.
همکاری از هم‌گرایی نشئت می‌گیرد / از عادت‌ها شروع کنید
محسن دهقانی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بسیاری اوقات والدین ممکن است از اینکه فرزندان از صحبت‌های والدین پیروی نمی‌کنند و مسئولیت‌های خود را انجام نمی‌دهند، گله‌مند باشند، اظهار کرد: مسئولیت‌پذیری فرزندان موضوعی جدی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه همکاری از هم‌گرایی نشئت می‌گیرد، افزود: در صورتی که هم‌گرایی وجود نداشته باشد، افراد در همکاری‌ها ضعیف عمل می‌کنند و در حقیقت زمانی فرزندان در امور همکاری می‌کنند که رابطه والدین با فرزندان، رابطه‌ای صحیح و بر اساس هم‌گرایی مسالمت‌آمیز و با محبت و قاطعیت باشد.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه همکاری صفتی اخلاقی است و وظیفه نیست، تصریح کرد: افراد در واقع باید در طول مسیر زندگی به این صفت اخلاقی عادت کنند و این موضوعی حائز اهمیت است و در صورتی که والدین قصد داشته باشند فرزند آنها به رفتاری گرایش پیدا کند، باید از عادت‌ها روند را آغاز کنند.
مسئولیت‌پذیری فرزندان از ۱۸ ماهگی آغاز می‌شود / از نوجوانان انتظارات بالغانه نداشته باشید
دهقانی با بیان اینکه در صورتی که سال‌های آغازین تولد، فرزندان شاهد همکاری و هم‌گرایی باشند، به این موارد عادت می‌کنند، ادامه داد: مسئولیت‌پذیری فرزندان از ۱۸ ماهگی شکل می‌گیرد و از این سن، فرزندان می‌توانند به تدریج وارد روند همکاری با والدین در محیط خانه شوند.
وی با اشاره به اینکه در صورتی که عادت مسئولیت‌پذیری و همکاری در سال‌های آغازین تولد در افراد شکل نگیرد، عوارض آن در نوجوانی برو، می‌کند، گفت: نوجوانی سنی است که ویژگی‌های خاص خود را دارد و نوجوانان قصد دارد استقلال خود را نشان دهد و تعارض جدی با منابع قدرت دارد.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه نوجوانی شیرینی کودکی را ندارد، اضافه کرد: انتظار والدین از نوجوانان بیشتر می‌شود و در سنین نوجوانی، والدین با مخالفت‌های جدی فرزند خود روبه‌رو می‌شوند و برخی والدین در دوره نوجوانی انتظار رفتارهای بالغانه از فرزند خود دارند که انتظاری نادرست است و زمانی که والدین چنین انتظاری از فرزندان خود داشته باشند، با برآورده نشدن این انتظارات، دلخوری و ناراحتی را تجربه خواهند کرد.
والدین باید به فرزندان بیاموزند که انجام فعالیت‌های منزل، بخشی از احترام به خانواده و کمک به محیط مشترک زندگی است و همین امر باعث می‌شود فرزندان درک کنند که هر یک از اعضای خانواده در برابر خانواده مسئولیت‌هایی دارند و همکاری می‌تواند فضایی صمیمی‌تر و شادتر ایجاد کند.
تبدیل کارهای منزل به فرصت‌های آموزشی و سرگرم‌کننده، از جمله دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد، در واقع والدین می‌توانند بدون اینکه فعالیت‌ها به صورت اجباری احساس شوند، آنها را با بازی و خلاقیت ادغام کنند و این روش می‌تواند علاقه کودکان را به انجام کارها بیشتر و روحیه مثبتی در آنها ایجاد کند.
والدین باید نمونه‌ای از رفتار مسئولیت‌پذیری باشند، چراکه کودکان بیشتر اوقات از رفتار والدین خود تقلید می‌کنند و در صورتی که والدین به شکلی منظم، مسئولیت‌های خود را بر عهده بگیرند و اهمیت همکاری را نشان دهند، فرزندان نیز این الگو را به صورت طبیعی در زندگی خود به کار می‌گیرند و به آن توجه خواهند داشت.
