خطری که از بیخ گوش بی‌بی گذشت؛ بی‌عرضگی اپوزیسیون در حذف نخست‌وزیر اسرائیل

به گزارش اکوایران، یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل در ماه گذشته هجمه‌ای همه‌جانبه علیه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در کنست به راه انداخت.

به نوشته فایننشال تایمز، رئیس حزب میانه‌روی یش آتید به نتانیاهو گفت: «چیزی از تو باقی نخواهد ماند. نه موزه‌ای با نام تو وجود خواهد داشت، نه میدانی و نه فواره‌ای. تنها یک چیز به یاد خواهد ماند: ۷ اکتبر»!

بسیاری از اسرائیلی با لاپید موافق هستند و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که ۷۰ درصد آن‌ها خواهان استعفای فوری نخست‌وزیر تا پس از پایان جنگ غزه هستند. با این حال، با گذشت بیش از ۹ ماه از آغاز جنگ، نتانیاهوی ظاهراً نامحبوب همچنان در سمت خود باقی مانده است. تحلیلگران انتظار دارند که در سالگرد مرگبارترین حمله در تاریخ اسرائیل و احتمالاً در سال جدید، او همچنان نخست‌وزیر بماند. اگرچه نتانیاهو به مهارتش در بقای سیاسی مشهور بوده، اما دوام‌آوردن برای چنین مدت طولانی باعث شگفتی بسیاری شده است.

ناکارآمدی اپوزیسیون اسرائیل در بهره‌برداری از وضعیت ظاهراً بی‌پایان جنگ غزه، ائتلاف به هم ریخته راست افراطی نتانیاهو به او برای ماندن در قدرت کمک کرده است. تظاهرات خیابانی نیز همچنین نتوانسته به مقیاسی که در آغاز جنگ پیش‌بینی می‌شد برسد و بین کسانی که خواستار توافق برای آزادی اسرا با حماس بوده و کسانی که خواستار برگزاری انتخابات هستند، اختلاف وجود دارد.

دالیا شیندلین، تحلیلگر سیاسی اسرائیلی و برگزارکننده نظرسنجی‌ها گفت: «هیچ مکانیسم قانونی یا نهادی برای تبدیل احساسات عمومی به انتخابات وجود ندارد. شما نمی‌توانید نظرسنجی‌ها را به فروپاشی کابینه تبدیل کنید».

علی‌رغم بزرگترین شکست امنیتی در تاریخ اسرائیل که تحت نظارت نتانیاهو رخ داد، پیوستن بنی گانتز، رهبر سابق ارتش به کابینه جنگ او پیوست، باعث تقویت موضع نخست‌وزیر شد.

تا ماه گذشته آتش‌بسی ناآرام بین این دو رقیب برقرار بود؛ اما سپس گانتز از ائتلاف خارج شد و نتانیاهو را متهم کرد که اجازه داده «ملاحظات شخصیش» در تصمیم‌گیری‌های جنگی اثر بگذارد. نظرسنجی‌ها می‌گویند که به نظر می‌رسد اکثر اسرائیلی‌ها با این سوءظن که نتانیاهو در حال طولانی‌کردن جنگ بوده تا از برگزاری انتخابات زودهنگام و نابودی سیاسی خود جلوگیری کند، موافق هستند.

شیندلین تصمیم گانتز را «در راستای وحدت داخلی و در شرایط اضطراری واقعی» دانست، اما اذعان کرد که گانتز با انجام این کار، «به رهبری نتانیاهو مشروعیت بخشید و باعث شد او مانند یک رهبر به نظر برسد».

هنگامی که نقاب وحدت برداشته شد، بسیاری پیش‌بینی کردند که اعتراضات گسترده‌تری علیه کابینه آغاز خواهد شد. با این حال، فعالان اعتراف کردند که تا کنون این اتفاق حداقل در مقیاس لازم رخ نداده و بخشی از دلیلش ماهیت اختلاف‌برانگیز خود تظاهرات است.

هر شنبه عصر در تل‌آویو، ده‌ها هزار معترض در مقابل مقر نظامی کریا تجمع کرده تا خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام و پایان‌دادن به کابینه نتانیاهو شوند. چند بلوک دورتر، خانواده‌های اسرای اسرائیلی و ده‌ها هزار نفر از حامیان آن‌ها تجمع می‌کنند تا از همان کابینه بخواهند با توافقی که موجب آزادی عزیزانشان می‌شود، موافقت کند.

با این حال، تظاهرات هرگز به تعداد سال اعتراضات سال گذشته علیه طرح اصلاحات قضایی نتانیاهو نرسید.

اورنی پتروشکا، یکی از اعضای برجسته جنبش اعتراضی کنونی گفت که تظاهرات در حال افزایش است، اما همچنین بسیاری از اسرائیلی‌ها هنوز یا از انتقاد در زمان جنگ اکراه داشته یا از حوادث ۱۸ ماه گذشته خسته و تراماتایز شده‌اند. او افزود: «جنگ و واقعیت کنونی خسته‌کننده بوده و مرکز طیف سیاسی اسرائیل هنوز درگیر است».

اما حتی او نیز پذیرفت که اعتراضات تنها می‌تواند نقش مکمل و حامی اپوزیسیون پارلمانی را فراهم سازد. او در مورد هرگونه اقدامی برای تغییر کابینه گفت: «ضربه نهایی باید در کنست و داخل نظام سیاسی اتفاق بیافتد».

با این حال، او و دیگر فعالان و تحلیلگران شدیداً از اپوزیسیون به خاطر نداشتن اتحاد و عدم جدیت در سرنگونی نتانیاهو انتقاد کرده‌اند.

ناداو اشتراخلر، استراتژیست سیاسی که با نتانیاهو کار کرده، می‌گوید: «اپوزیسیون نقش خود برای ایجاد اختلاف و شکاف در داخل ائتلاف حاکم را ایفا نمی‌کند».

اشتراخلر شکست اپوزیسیون کنونی را با دوره سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ مقایسه کرد که نتانیاهو در اپوزیسیون قرار داشت و گفت که او هر روز در صحنه بود و مبارزه می‌کرد.

او توضیح داد: «اپوزیسیون زمان نتانیاهو جلوی هر لایحه‌ای، حتی موضوعاتی که با آن‌ها موافق بود را می‌گرفت و نمایندگانی که از حزب خود جدا می‌شدند را جذب می‌کرد و از هر ترفندی برای سرنگونی کابینه وقت بهره می‌برد».

در حال حاضر، ائتلاف نتانیاهو علی‌رغم شکاف‌هایی که بر سر توافق احتمالی با حماس و همچنین موضوع بحث‌برانگیز خدمت سربازی مذهبی‌های افراطی ظاهر شده، پابرجاست.

بزالل اسموتریچ و ایتامار بن‌گویر، هم‌ائتلافی‌های راست افراطی نتانیاهو مرتباً تهدید می‌کنند که در صورت موافقت نخست‌وزیر با هر چیزی غیر از بیرون‌راندن گروه مبارز فلسطینی، کابینه را سرنگون خواهند کرد.

نتانیاهو در رابطه با موضوع خدمت سربازی که عموم مردم از آن حمایت می‌کنند، بین اتحاد دیرینه‌اش با احزاب مذهبی افراطی که می‌خواهند معافیت از خدمت خود را حفظ کرده و تعداد انگشت‌شماری از مخالفان احتمالی از حزب لیکود گیر کرده است.

به گفته تحلیلگران، شاید مصالحه امکان‌پذیر باشد، اما آنچه نتانیاهو احتمالاً به دنبال آن بوده، رسیدن به پایان ماه و تعطیلات تابستانی پارلمان است.

این وقفه تا اواخر اکتبر ادامه دارد که طی آن، سرنگونی یا جایگزینی یک کابینه مشغول به کار بسیار دشوار است. اگر نتانیاهو تا این زمان دوام بیاورد، اولین انتخاباتی که ممکن است برگزار شود، سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ خواهد بود.

برای توضیح تاکتیک‌های نخست‌وزیر، اشتراخلر مسابقات اخیر فوتبال اروپا را مثال زد و گفت که او به دنبال غلبه بر حریفان خود و بازی برای خرید زمان است. او توضیح داد: «او در دقیقه ۷۰ دو بر صفر جلو است. شاید این زیباترین بازی ممکن نباشد؛ اما او هنوز هم می‌تواند بازی را ادامه داده و برنده شود».

بسیاری از اسرائیلی‌ها باور دارند او تنها امر اجتناب‌ناپذیر را به تعویق می‌اندازد. یکی از مقامات ارشد اپوزیسیون گفت که کار نتانیاهو تمام شده و اکنون مسئله «چه زمانی» است نه «اگر».