به گزارش خبرگزاری ایمنا، اطلاع رسانی برخط از وضعیت کیفی هوا حق قانونی شهروندان است، ماده ۲۱ آئین نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی هوا ماده ۲ قانون هوای پاک، سازمان محیطزیست را موظف کرده اقدامات لازم برای برخط کردن دادههای آلودگی هوا و اطلاعرسانی عمومی از جمله از طریق درگاه اینترنتی را انجام دهد.
بر این اساس سایت و نرمافزار سامانه پایش کیفی هوای کشور امکان نمایش دادههای مربوط به ایستگاههای هر استان، شاخص کیفیت هوای شهرستانها، شاخص آلایندههای مختلف به تفکیک ایستگاه و به صورت نمودار و شاخص کیفیت هوای هر ایستگاه روی نقشه تعریف شده است.
لازم است بدانیم، این برنامه شاخص کیفیت هوای کل ایستگاههای محیطزیست کشور ایران، به تفکیک استان قابل نمایش است، شاخصهای نمایش داده شده در صفحه اول، مربوط به میانگین شهرستانهای استان است. امکان انتخاب شهرستان مورد نظر برای نمایش میانگین شاخص ایستگاههای آن شهرستان در صفحه اول فراهم شده است، سایر صفحات، ریز دادههای همه ایستگاهها را مانند قبل نمایش میدهند.
بر این اساس، در صفحه دوم شاخص آلایندههای مختلف به تفکیک ایستگاه و به صورت نمودار، نمایش داده شده است، در صفحه سوم شاخص کیفیت هوای هر ایستگاه روی نقشه نمایش داده میشود، راهنمای مربوط به شاخص و زمان دادهها نیز بخش تنظیمات قرار داده شده است، از اینرو پیشرفت تکنولوژی و دسترسی به اینترنت، امکان اطلاع از وضعیت کیفیت هوا را برای تمام افراد فراهم کرده و شاهد انتشار اپلیکیشنهای کاربردی فراوانی برای این امر هستیم.
به این ترتیب، اپلیکیشن سامانه پایش کیفی هوای کشور که توسط سازمان محیطزیست توسعه یافته است؛ یکی از گزینهها برای چک کردن وضعیت آلودگی هوا در مناطق متفاوت ایران محسوب میشود، اما از صبح امروز _جمعه نوزدهم مرداد_ سامانه پایش کیفی هوای کشور و برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیطزیست منطقه اصفهان از دسترس خارج شده است.
قابل توجه است که با وجود نبود برقراری این سامانه، براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت امروز نوزدهم مرداد در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار دارد. البته آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۸۷ بود و کیفیت هوای پایتخت در شرایط «قابل قبول» قرار داشت، آلاینده شاخص هماکنون «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۱۲۱ و کیفیت هوا در وضعیت «ناسالم برای گروههای حساس» قرار دارد؛ وضعیت کیفی هوای دیگر کلانشهرها تاکنون با قطع بودن سامانه، مشخص نشده است.
لازم است به این نکته اشاره کنیم که کلانشهر اصفهان از یک سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیطزیست منطقه اصفهان و نیز یک سامانه پایش اطلاعات با تعداد ۱۳ ایستگاههای سنجش آلودگی هوا متعلق به شهرداری اصفهان تشکیل شده است که امروز با قطع سامانه پایش کیفی هوای کشور؛ دسترسی به شاخص کیفیت ایستگاههای محیطزیست اصفهان همچون روز گذشته امکانپذیر نیست.
بررسیها حاکی از این است که طی روزهای اخیر هواشناسی به ساکنان بعضی از شهرها به ویژه اصفهان هشدار انباشت آلودگی و کاهش کیفیت هوا داده و توصیه کرده که گروههای حساس از تردد غیرضروری در شهرها بپرهیزند، اما سامانه شاخص کیفی هوای اصفهان امروز جمعه نوزدهم مرداد تا ساعت انتشار این گزارش هیچ اطلاعاتی را نمایش نمیدهد.
بر اساس قوانین و ضوابط موجود، سازمان محیط زیست مسئولیت اطلاع رسانی درباره شاخص کیفی هوا در کشور را به عهده دارد و بر این اساس سامانههایی مانند پایش کیفی هوای کشور یا جدول کیفیت هوا در پایگاههای اینترنتی ادارههای کل محیطزیست استانها ایجاد شده است تا اطلاعات مربوط به وضعیت شهرهای مختلف کشور را به صورت برخط در دسترس همگان قرار دهد.
بنابر مطالعات انجام شده، شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروههای حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ بسیار خطرناک (قهوهای) است. این شاخص بهطور معمول برای پنج آلاینده هوا شامل منواکسید کربن (CO)، ازن (O۳)، دیاکسید نیتروژن (NO۲)، دیاکسید گوگرد (SO۲) و ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون (PM ۲.۵) اندازهگیری و روزانه در ایستگاههای پایش هوا، ثبت میشود.
شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا همچون منواکسید کربن، دیاکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژندار، ازن و ذرات معلق (ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرومتر) را که حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف دارد، به یک عدد بدون واحد تبدیل میکند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش میدهد.