به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان در تاریخ هیجدهم اردیبهشت ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و اساسنامه آن در بیست‌وششم آذر همان سال توسط شورای نگهبان تأیید شد.
هیئت مدیره و مدیرعامل منطقه آزاد بانه و مریوان در تاریخ سیزده آبان ۱۴۰۲ معرفی شدند و به طور رسمی از آبان سال گذشته سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان شروع به فعالیت کرد.
کل محدوده منطقه آزاد بانه و مریوان ۵۵۰۰ هکتار بوده که ۳۵۰۰ هکتار آن در محدوده شهرستان مریوان و ۲۰۰۰ هکتار مابقی نیز در محدوده شهرستان بانه واقع شده است، این منطقه با نام سازمان منطقه آزاد، دارای یک سازمان یکپارچه بوده اما در دو محدوده جغرافیایی مریوان و بانه قرار دارد.
راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری در استانی همچون کردستان که دارای مزیت مرز رسمی بوده بسیار حائز اهمیت است، چراکه این مسئله می‌تواند بر مباحثی همچون فعالیت تجار و بازرگانان، داد و ستد مرزنشینان و کولبری تأثیر مستقیم داشته باشد زیرا در مناطق تجاری کالاها عموماً مشمول عوارض گمرکی نیستند.
آنچه که طی سه سال اخیر و به صورت ویژه‌تر طی یکسال گذشته انتظار می‌رفت در مورد منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان محقق نشده و بر زمین ماندن این مطالبه مورد انتقاد اهالی منطقه و مسئولان قرار گرفته است.
انتقاد رئیس مجمع نمایندگان کردستان از عملکرد ضعیف سازمان منطقه آزاد
محسن بیگلری، نماینده حوزه انتخابیه سقز و بانه و رئیس مجمع نمایندگان استان کردستان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: طرح جامع منطقه آزاد بانه و مریوان در سال ۱۴۰۰ ابلاغ شد اما تاکنون مجموعه منطقه آزاد در این مورد ضعیف عمل کرده است و ما نسبت به عملکرد آن‌ها به‌شدت گلایه داریم.
وی می‌افزاید: نقشه طرح جامع این منطقه باید حداکثر در طول ۱.۵ سال به تصویب می‌رسید، اما با گذشت سه سال هنوز منطقه آزاد بانه و مریوان نقشه جامع ندارد.
رئیس مجمع نمایندگان استان کردستان در مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: با آقای کریمیان، نماینده حوزه انتخابیه مریوان نیز پیگیری‌های بسیاری را به صورت ویژه طی یک ماه گذشته در این خصوص داشته‌ایم که به ما از سوی یکی از اعضای هیئت مدیره منطقه آزاد کردستان اعلام شد نقشه جامع هم تصویب شده اما ما عملاً چیزی را ندیده‌ایم.
بیگلری اضافه می‌کند: مناطق آزاد دیگری که با بانه و مریوان به تصویب رسیده‌اند بسیاری از کارها را تاکنون انجام داده‌اند اما منطقه آزاد کردستان به دلیل کم‌کاری مجموعه منطقه آزاد بسیار عقب افتاده و عملاً تاکنون کاری صورت نگرفته است.
وی می‌گوید: با توجه به تغییرات مدیریتی در سازمان منطقه آزاد کشور، مجدداً با نماینده مریوان درصدد برگزاری جلساتی با مدیران جدید هستیم تا دوباره این طرح به جریان بیفتد و از حالت رکود خارج شود.
نماینده حوزه انتخابیه سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی به تأثیرات مثبت اقتصادی راه‌اندازی منطقه آزاد بانه و مریوان در استان اشاره و اضافه می‌کند: حذف عوارض گمرکی، تسهیل صادرات و واردات و توسعه اقتصادی و گردشگری از جمله نکات مثبت راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری است.
پیشرفت اجرایی منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان در حد صفر است
امید کریمیان، نماینده مردم شهرستان‌های مریوان و سروآباد نیز چندی پیش در نشست خبری با خبرنگاران و اهالی رسانه اعلام کرده است که هنوز برای منطقه آزاد تجاری صنعتی نقشه طرح جامع تهیه و تعریف نشده و این منطقه از لحاظ ساختاری با مشکلات جدی روبه‌رو است و جز لوگوی منطقه آزاد چیز دیگری از آن را شاهد نیستیم و نمی‌توانیم دورنمایی از آینده داشته باشیم.
وی افزوده است: اعلام می‌کنم منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه و مریوان با این وضعیت فعلی کسر شأن همه ماست و این طرح جز اسمی از آن تاکنون هیچ پیشرفتی نداشته و در حوزه اجرا در نقطه صفر است.
پروژه منطقه آزاد تجاری بانه - مریوان باید تسریع شود
آرش زره‌تن لهونی، استاندار کردستان نیز در روز یکم مهر جاری در مراسم معارفه به موضوع منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان اشاره کرد و گفت: یکی از فرصت‌های خوب استان کردستان، داشتن مرز مشترک با اقلیم کردستان عراق است که اگر کالا با معافیت‌های کامل گمرکی وارد شود، موجب رونق شهرستان‌های مرزی می‌شود.
وی ادامه داد: پروژه منطقه آزاد تجاری بانه - مریوان باید پیگیری و تسریع شود و تنها اسم آن روی کاغذ نماند.
مزایای راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان
اما فردین وکیلی، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه_مریوان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: منطقه آزاد بانه و مریوان نیز مانند سایر مناطق آزاد چندین مزیت اصلی دارد که یکی از آن بحث معافیت مالیاتی حدود ۲۰ ساله است یعنی تولیدکننده‌ها و شرکت‌هایی که در محدوده منطقه آزاد فعالیت می‌کنند تا ۲۰ سال هیچ‌گونه مالیاتی اعم از مالیات بر درآمد و دستمزد و غیره را پرداخت نمی‌کنند.
وی می‌افزاید: دومین مزیت این است که بنگاه‌های تولیدی که در این منطقه فعال می‌شوند، در آینده اگر بخواهند مواد اولیه و تجهیزاتی را لازم دارند از خارج وارد کنند عوارض واردات پرداخت نمی‌کنند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری بانه – مریوان اضافه می‌کند: علاوه بر این سازمان منطقه آزاد بحث صدور مجوز را آسان کرده است و همه مجوزهایی که برای فعالیت اقتصادی لازم است تا فعال اقتصادی دریافت کرده و شروع به کار کند، توسط سازمان منطقه آزاد صادر می‌شود و نیاز به مراجعه به دستگاه‌های دیگر استان نیست.
وکیلی خاطرنشان می‌کند: از جمله اهدافی که برای منطقه آزاد تعریف شده، جذب سرمایه‌گذار خارجی است، توسعه اقتصادی، افزایش صادرات، ایجاد اشتغال و کمک به توسعه مناطقی که در منطقه آزاد ایجاد می‌شود، باعث توسعه مناطق پیرامونی می‌شود.
چه اقداماتی تاکنون در منطقه آزاد بانه و مریوان انجام شده است؟
وی می‌گوید: ما بعد از آبان سال گذشته فعالیت‌هایی را انجام داده‌ایم از جمله اینکه هویت بصری سازمان را تدوین کردیم که لوگوی سازمانی، مسائل اداری سازمان، اتوماسیون و سامانه‌های مرتبط به اتوماسیون‌های اداری در این مدت ایجاد شده است. دسترسی به شبکه دولت، دسترسی به سامانه‌های ثبت شرکت و در واقع مجموعه سامانه‌هایی که نیازمند یک سازمان است را ایجاد کرده‌ایم.
رئیس هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه – مریوان اضافه می‌کند: کار شاخص دیگری که در این مدت انجام شده، تأمین مالی پایدار برای سازمان است. ما توانستیم در مدت کمی عوارض خروج مسافر از کشور را به نفع منطقه آزاد بانه و مریوان جذب کنیم و از خرداد ماه این درآمد به نفع سازمان جذب شده است.
وکیلی ادامه می‌دهد: اقدام دیگری که انجام شده تهیه نقشه پایه دو محدوده بانه و مریوان است، در واقع نقشه پایه جزو اصول و الفبای اولیه کارهای بعدی مناطق است که اگر طرح جامع تصویب شود بر اساس نقشه پایه جانمایی شده و زون‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی برای آن تعریف می‌شود. در مقیاس یک پانصدم هم نقشه را تهیه کرده‌ایم که دقت آن بسیار بالا است.
وی خاطرنشان می‌کند: اقدام دیگری را که در این مدت انجام داده‌ایم، نامه نگاری، پیگیری و برگزاری جلسه با اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان و کشور جهت انتقال اسناد اراضی ملی به نام منطقه آزاد بوده است که طبق قانون وقتی منطقه آزاد تشکیل شود، باید سند کل اراضی ملی به نام سازمان منطقه آزاد زده شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری بانه – مریوان تصریح می‌کند: ما در محدوده بانه، منطقه ویژه اقتصادی بانه و در محدوده مریوان شرکت صنعتی بیلو مریوان را داریم که طبق قوانین وقتی منطقه آزاد ایجاد شود هم مناطق ویژه و هم شرکت‌های صنعتی باید زیر نظر سازمان منطقه آزاد باشند، ما با شرکت شهرک‌ها مکاتبه و جلسه داشتیم که منطقه ویژه اقتصادی بانه و شهرک صنعتی بیلو مریوان از نظر مدیریتی زیر نظر سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان قرار گیرد.
تقاضای ۲۰ همت سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد بانه و مریوان
وکیلی می‌افزاید: بالغ بر ۲۰ همت تقاضای سرمایه‌گذاری را در این منطقه داشته‌ایم که در قالب ۱۲۰ پروژه کشاورزی، خدماتی و صنعتی بوده است که بانک اطلاعاتی از این اشخاص را گردآوری کرده‌ایم که تعدادی از آن‌ها سرمایه‌گذار داخلی و تعدادی خارجی هستند.
وی اضافه می‌کند: در این مدت چندین نمایشگاه ملی در راستای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری منطقه برگزار شده است که در آن‌ها شرکت کردیم و برنامه‌های سرمایه‌گذاری را ارائه دادیم که تعداد زیادی تقاضای سرمایه‌گذاری داشتند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری بانه – مریوان ادامه می‌دهد: نکته مهم دیگر طرح جامع است، در ماده ۸ آئین‌نامه چگونگی استفاده از زمین و منابع در مناطق آزاد که دبیرخانه منطقه آزاد در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده است صراحتاً اعلام شده که هرگونه صدور مجوز و واگذاری زمین در مناطق آزاد منوط به این است که طرح جامع تصویب شود، طرح جامع هم در شورای عالی مناطق آزاد که شامل چندین وزیر هیئت دولت است باید تصویب شود. تا این طرح تصویب نشود نمی‌توانیم برای کسی که سرمایه‌گذار است جانمایی درست انجام دهیم و از لحاظ قانونی نمی‌توانیم مجوز صادر کنیم.
منطقه آزاد قشم، معین منطقه آزاد بانه و مریوان است
وکیلی می‌افزاید: کارفرما در مناطق آزاد مثل ما دو سال اول تحت حمایت منطقه معین است، یعنی از نظر مالی و اداری، منطقه‌ای که در شرف ایجاد است را حمایت می‌کند. منطقه معین ما منطقه آزاد قشم است و در واقع تصویب طرح جامع با منطقه قشم و شرکت مشاور انعقاد پیدا کرده است که شرکت کارفرماست و شرکت مشاور باید آن را انجام دهد.
وی می‌گوید: طرح جامع در حال انجام است اما یک مقدار کُند انجام می‌شود که طی جلساتی که داشتیم قرار است تسریع پیدا کند چون مطالعات انجام شود ما هم می‌توانیم شروع به مجوز دادن کنیم. موارد اداری، اتوماسیون و حتی بستری ایجاد شده که وقتی طرح جامع تصویب شود، می‌توانیم ثبت شرکت داشته باشیم.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری بانه – مریوان در پاسخ به این سوال که طرح جامع منطقه آزاد بانه و مریوان تا چه وقت آماده می‌شود؟ عنوان می‌کند: چون کارفرما منطقه قشم است ما فقط نقش نظارتی را داریم و عملاً شروع کار در دست آن‌ها است، ما نامه‌ای را به منطقه قشم دادیم که هرچه زودتر تعیین تکلیف کنند و کار انجام شود حالا نمی‌توانم تاریخ مشخصی را برای آن بگوییم.
وکیلی تصریح می‌کند: در بحث کارهای عملیاتی اجرایی و به ویژه واگذاری مجوز فعالیت یا زمین تا طرح جامع تصویب نشود سازمان نمی‌تواند کاری انجام بدهد.
وی تاکید می‌کند: استاندار، نمایندگان و همه باید پای کار منطقه آزاد بیایند، ما در حال حاضر فقط چهار نیرو داریم که با این تعداد کم کار انجام نمی‌شود. هنوز امکان جذب نیرو نداریم، این‌ها جزو محدودیت‌هایی است که داریم، بعضی از مناطق آزاد ۱۰۰۰ نفر نیرو دارند، اما واقعاً با چهار نفر، حجم کارهایی که منطقه آزاد دارد پوشش داده نمی‌شود.
به گزارش ایمنا، میزان مبادلات تجاری گمرکات استان کردستان طی شش ماه نخست سال جاری به لحاظ وزنی ۳۸ درصد و از حیث ارزش دلاری ۱۴ درصد رشد را نشان می‌دهد.
کردستان به صورت ویژه دارای ظرفیت مرزی خوبی همچون گمرک باشماق بوده که سومین دروازه ترانزیتی کشور را در این مدت به خود اختصاص داده است و راه‌اندازی منطقه آزاد بانه و مریوان می‌تواند بیشتر به رونق فعالیت‌های اقتصادی و تجاری این منطقه کمک کند.
گزارش از ویدا باغبانی، خبرنگار ایمنا