به گزارش خبرگزاری ایمنا، با افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی روند توسعه شهرها نیز سرعت بیشتری به خود گرفتند؛ هرچند که توسعه می‌تواند با مزایایی همراه باشد، اما با توجه به ظرفیت‌ها و منابع محدود یک شهر می‌تواند چالش‌هایی را نیز با خود به‌دنبال داشته باشد که اثرات آن بر شهر و شهروندان بی تأثیر نخواهد بود.
با این وجود همواره مدیریت شهر با برنامه‌ریزی‌های متعدد از جمله کوتاه مدت و بلند مدت در حوزه‌های متنوع و متفاوت جامعه در صدد هستند تا با ایجاد نظم شهری میان شهر و شهروندان تعادل و تناسب معقولی را فراهم کند.
این امر مهم مستلزم تخصیص منابع مالی پایدار و متناسب با اقدامات مدنظر است، چراکه با داشتن منابع مالی متغیر و متزلزل امکان توسعه پایدار و ارائه خدمات مستمر و متوازن امری بسیار دشوار و چالش اساسی برای اداره با کیفیت شهر در تمام ابعاد آن برای مدیریت شهر است.
فعالیت‌های اقتصادی موتور محرکه توسعه و رونق‌بخش تمام حوزه‌ها، فعالیت‌ها و امور فردی و اجتماعی است مقوله‌ای اثرگذار و متغیری مؤثر که با فراز و فرودش بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها را آغاز یا متوقف می‌کند.
شهرداری‌ها نهادهای مردمی هستند که بیشترین بار اداره شهر و هزینه‌های آن بر دوش این نهاد است و بیشترین وظیفه را در قبال شهر دارد و نسبت به دیگر دستگاه‌ها بالاترین خدمات و بیشترین خدمت را به شهروندان شهر ارائه می‌کنند که در قیاس با خدمات تک‌محوری دیگر ارگان‌ها قابل مقایسه نیست.
امروزه فضاهای مترو به دلیل استفاده بسیار زیاد افراد از آن در طول شبانه‌روز، به‌عنوان یکی از فضاهای شهری پرکاربرد ایفای نقش می‌کند؛ به همین جهت در اقصی نقاط دنیا نمونه‌ای از بازنمود فرهنگ جامعه به حساب می‌آید و به‌عنوان فضای عمومی در شهر در ارتباط دوسویه با شهر و در امدادراه‌ها و گره‌های شهری، کالبدی را برای زندگی اجتماعی شهروندان پدید می‌آورد.
هر ایستگاه مترو علاوه بر انتقال مسافران، می‌تواند بستری برای زندگی اجتماعی شهروندان باشد و برای ارتقای کارایی این نوع فضای شهری باید علاوه بر مشخصات کالبدی مکان به کارکرد و فعالیت شهروندان توجه داشت؛ پیامدهای حاصل از تعاملات اجتماعی در ایستگاه مترو می‌تواند موجب هویت فرهنگی، مطلوبیت فضایی، سرزندگی و پویایی و ارتقای کیفیت محیط زندگی و شهری باشد.
سیاست مدیریت شهری استفاده از ایستگاه‌های مترو است
عباس حاج‌رسولی‌ها، رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان در این‌باره با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت ایستگاه‌های خطوط حمل‌ونقل شهری به‌ویژه متروی اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: این موضوع در قالب طرح‌های مختلف از جمله مدل‌های TOD در ادبیات روز حمل‌ونقل دنیا بررسی می‌شود و در اصفهان نیز جزو سندهای بالادستی است که در طراحی ایستگاه‌های مترو به آن توجه شده است، اما تا اجرایی‌شدن این طرح‌ها کمی فاصله داریم.
وی می‌افزاید: در ساخت ایستگاه‌های خط دو متروی اصفهان تلاش شده است علاوه بر لحاظ کردن موضوعات فرهنگی و اجتماعی در مرحله طراحی، از ابتدا بهره‌برداری‌های خدماتی و رفاهی از آن‌ها شود، از این‌رو جلسات مختلفی برگزار شده است که امیدواریم تجربه خوبی همچون برخی شهرها برای ارزش‌آفرینی از این ایستگاه‌ها رقم بخورد.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه سازمان مشارکت‌ها و مترو پیگیر بهره‌برداری از ایستگاه‌ها مترو هستند، می‌گوید: مترو مارکت‌ها در دو ایستگاه بهره‌برداری و با استقبال شهروندان روبه‌رو شده است، به مدیران مناطقی که ایستگاه‌های مترو در محدوده آن‌ها قرار دارد، گفته شد می‌توانند از ظرفیت زمین‌های کنار ایستگاه‌های مترو استفاده کنند، سیاست مدیریت شهری استفاده از ایستگاه‌های مترو است، روند قانونی مقداری مشکل داشت که رفع شده است.
حاج‌رسولی‌ها با بیان اینکه سرمایه‌گذاران و مشارکت‌کنندگان آمادگی لازم را دارند و برای تمام ایستگاه‌های مترو برنامه‌ریزی شده است، تاکید می‌کند: با این اقدام پس از بهره‌برداری خط دو مترو دیگر این اتفاق جا افتاده است و سرمایه‌گذاران می‌توانند زمین خریداری کنند و ما نیز مجوزهای لازم را ارائه می‌کنیم، همچنین با توجه به موقعیت هر کدام از ایستگاه‌های مترو، مشاوران برای انجام اقدامات مؤثر ایده می‌دهند.
بارگذاری‌ها در ایستگاه مترو نباید موجب سد معبر شود
مصطفی نباتی‌نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان در این‌باره به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: از محیط ایستگاه‌های مترو علاوه بر اینکه استفاده‌های اجتماعی اقتصادی می‌شود، باید ملاحظات ایمنی، امنیتی و ترافیکی نیز لحاظ شود.
وی می‌افزاید: ایستگاه‌های مترو ایستگاه مکث نیست، بلکه ایستگاه عبور است، بنابراین باید با ملاحظه خاص و بر اساس استانداردها استقرار محدودی در آن صورت گیرد، زیرا نمی‌توان بارگذاری زیادی در این محل‌ها انجام داد.
عضو کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه ظرفیت موجود در ایستگاه‌های مترو یک فرصت است که تاکنون استفاده کمی از آن شده است، می‌افزاید: با توجه به اینکه عضو ناظر هیئت مدیره مترو هستم و در بعضی جلسات شرکت مترو حضور پیدا می‌کنم، در این سال‌ها قراردادهایی بسته شده، اما شرکت‌های طرف قرارداد نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند، حتی بعضی قراردادها منتفی و در این دوره مدیریت شهری قراردادهای جدیدی بسته شده است که امیدوارم به‌زودی شاهد بخشی از فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی، همچنین رویدادها باشیم.
نباتی‌نژاد با بیان اینکه پیگیر برگزاری رویدادی تحت عنوان «دستاوردهای پژوهشی مدیریت شهری» اعم از شهرداری و شورا در ایستگاه متروی امام حسین (ع) طی آذر سال جاری هستیم، ادامه می‌دهد: این رویداد در آینده می‌تواند در سایر ایستگاه‌ها اجرا شود، اما چنین برنامه‌هایی نباید مانعی برای عبور شهروندان ایجاد کند؛ بارگذاری‌های انجام شده در ایستگاه‌های مترو نباید موجب سد معبر شود، چراکه رسالت ایستگاه‌ها سوار کردن و انتقال مسافر است.
وی با بیان اینکه بخشی از درآمدهای عملیاتی مترو از طریق مال‌الاجاره و موارد این چنینی جذب می‌شود که به‌طور شفاف در سند بودجه سازمان وجود دارد، می‌گوید: تیم هیئت مدیره تلاش می‌کند تا این درآمدهای اختصاصی را که شامل بلیت، تبلیغات شهری و مال‌الاجاره است را استفاده کند؛ همان‌طور که شاهد بهره‌برداری از مترو مارکت ایستگاه کارگر هستیم، باید توجه بیشتری به این ظرفیت داشت.
عضو کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه سیاست شورا و شهرداری این نیست که سازمان مترو به خودکفایی کامل برسد، تصریح می‌کند: در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد اعتبارات توسط شهرداری تأمین می‌شود، شهروندان حدود یک‌ششم هزینه قیمت تمام شده سفر را پرداخت می‌کنند و مابقی هزینه‌ها توسط شهرداری تأمین می‌شود.
آماده فراخوان جذب سرمایه‌گذار برای ایستگاه‌های متروی اصفهان هستیم
مسعود حیدری، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان در این‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مشارکت از مؤلفه‌های مهم توسعه‌یافتگی و از مقوله‌های مهم و اثرگذار در فرایند زندگی اجتماعی شهری و کلیدواژه نقش‌آفرین در پیشرفت و مؤثر در افزایش ضریب موفقیت در بیشتر حوزه‌های گوناگون شهری است و مشارکت فعالان اقتصادی از موارد برجسته برای مساعدت مدیریت شهر در اجرا و تأمین نیازهای عمران شهری و راهکاری آزموده برای برون‌رفت از بن‌بست‌های اقتصادی و دستیابی سریع‌تر به اهداف کلان‌شهر است.
وی می‌افزاید: فعالان اقتصادی سرمایه‌های اجتماعی هستند که دیپلماسی اقتصادی با حضورشان فعال شده است و مشارکت آن‌ها با مدیریت شهری دستاوردهای بسیار مطلوبی را برای شهر و شهروندان هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی به ارمغان خواهد آورد، اما آنچه که لازمه فراهم کردن چنین مشارکتی (عمومی-خصوصی) است، ایجاد بسترهای لازم بر محور امنیت، تکریم، تسهیل و تسریع در امور مرتبط با ایشان با رعایت منافع طرفین در مدیریت شهری است.
مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: مشارکت با بخش خصوصی و فعالان اقتصادی و استفاده از توان و تخصص مادی معنوی در اختیار آن‌ها از جمله سیاست‌های راهبردی کارآمد و کارسازی است که مدیریت شهر می‌تواند در انجام وظایف ذاتی خود در قبال شهر بهره‌های مدنظر را استحصال کند و خدمات شایسته‌ای را به شهروندان ارائه دهد.
حیدری خاطرنشان می‌کند: مولدسازی دارایی‌های شهر یکی از موضوعات مورد مشارکت است که می‌توان از آن جهت نقطه اشتراکی برای بهره‌برداری از مؤلفه مهم و اثربخش مشارکت عمومی-خصوصی در راستای جلوگیری از خام‌فروشی با هدف ارزش‌آفرینی اقتصادی و استفاده از ارزش حاصله در دیگر پروژه‌های کلان‌شهر استفاده خوبی را در راستای منافع شهر برد.
وی اظهار می‌کند: در چنین شرایطی آسان‌ترین و سریع‌ترین راه برای مدیران شهری فروش ملک برای تأمین مالی شهرداری‌ها برای رفع نیازهای مالی است، اما اگر این املاک را به‌عنوان منابع و سرمایه‌های شهر قلمداد کنیم باید با کمی صبر و مدیریت زمان ارزش‌آفرینی اقتصادی را جایگزین خام‌فروشی کرد.
مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: از دیگر دارایی‌های شهر که می‌توان با بخش خصوصی نسبت به مولدسازی آن‌ها اقدام شایسته‌ای انجام داد، ایستگاه‌های خطوط مترو شهر اصفهان است که شهرداری اصفهان طی سال‌های اخیر نسبت به اجرای این امر مبادرت کرد.
حیدری ادامه می‌دهد: مرکز بزرگ تجاری، اداری و پارکینگ میدان شهید علیخانی واقع در منطقه ۸ شهرداری اصفهان و ایستگاه مترو غرب میدان انقلاب (متروبام) و موردی که به‌تازگی فراخوان شد، ایستگاه مترو شرق میدان انقلاب ابتدای خیابان سید علیخان بود و متروپل نیز یکی از همین مواردی است که در سنوات گذشته انجام شد و تمام موارد با استقبال خوب مردمی مواجه شد.
وی می‌گوید: با وجود ایستگاه‌های متعدد در مسیر مترو فرصت بسیار خوبی برای مشارکت بخش خصوصی برای تجهیز و بهره‌برداری از این ظرفیت‌های شهری در راستای ارائه خدمات مطلوب است، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان این آمادگی را دارد تا در صورت اعلام شرکت مترو نسبت به فراخوان جذب سرمایه‌گذار برای دیگر ایستگاه‌های مترو اقدامات لازم را انجام دهد تا چراغ اقتصاد شهری را در دیگر ایستگاه‌ها نیز روشن کند.
به گزارش ایمنا، ایستگاه مترو به‌عنوان فضای عمومی شهری همواره پذیرای جمعیت انسانی بسیاری در روز است، از این‌رو نادیده گرفتن ظرفیت‌های تأثیرگذار در تعاملات اجتماعی مناسب می‌تواند این فضای شهری را به یک معضل شهری تبدیل کند.
شناسایی شاخص‌های مؤثر بر شکل‌گیری و افزایش فضاهای جمعی در ایستگاه‌های مترو موضوعی حائز اهمیت است، چراکه شرایط لازم را برای حضور نقش اجتماعی شهروندان در این فضای شهری فراهم می‌آورد.