به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، حمل‌ونقل عمومی سبز با سرعت چشمگیری به‌عنوان یک راه‌حل حیاتی برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی و بهبود زیست‌پذیری شهری در حال ظهور است. در حالی که شهرهای سراسر جهان با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترافیک دست‌وپنجه نرم می‌کنند، نقش سیاست‌گذاران در ترویج گزینه‌های حمل‌ونقل پایدار به عنوان یک ابزار قدرتمند برای کاهش تأثیرات زیست‌محیطی و ارتقای جابه‌جایی ثابت شده است.
فوری بودن این انتقال جهانی آشکار است؛ چراکه بخش حمل‌ونقل در حال حاضر حدود ۲۵ درصد از کل انتشار دی‌اکسیدکربن جهانی را به خود اختصاص داده است و جابه‌جایی شهری بخش قابل‌توجهی از این رقم را تشکیل می‌دهد و به همین دلیل گذار به سمت حمل‌ونقل عمومی سبز در سراسر جهان در حال شتاب گرفتن است. تا سال ۲۰۲۳، بیش از ۴۲ درصد از اتوبوس‌های جدید شهری ثبت‌شده در اروپا خودروهای بدون انتشار بودند که افزایش قابل‌توجهی از ۱۵ درصد در سال ۲۰۲۰ را نشان می‌دهد.این روند در سطح جهانی نیز منعکس شده است و تعداد اتوبوس‌های برقی در جهان بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۳ بیش از صددرصد افزایش پیدا کرده است.
مطالعات نشان می‌دهد که اتوبوس‌ها و قطارها می‌توانند انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا دوسوم به‌ازای هر مسافر و به‌ازای هر کیلومتر در مقایسه با وسایل نقلیه خصوصی کاهش دهند. علاوه بر این، سازمان ملل متحد اعلام کرده است که انتقال بیشتر سفرها به حمل‌ونقل عمومی برای مهار تغییرات آب‌وهوایی ضروری است. در ادامه چشم‌انداز حمل‌ونقل عمومی سبز و کشورهای پیشگام در این انقلاب و ابتکارات نوآورانه آنها بررسی می‌شود.
چندین کشور تاکنون پیشرفت‌های قابل‌توجهی در اتخاذ و پیشرفت سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی سبز و پیشرفت‌های فناوری داشته‌اند. این انتقال در حال تغییر شکل‌دهی به جابه‌جایی شهری و کمک به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان است.
تعداد اتوبوس‌های برقی در اروپا، با ثبت ۶۳۵۴ مورد در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به علاوه نروژ، ایسلند و سوئیس در سال ۲۰۲۳، شاهد رشد قابل‌توجه ۵۳ درصدی بود. بیش از ۴۲ درصد از اتوبوس‌های شهری در اروپا در سال ۲۰۲۳ بدون انتشار بودند (برقی باتری و هیدروژن) که افزایش چشمگیری از ۱۵ درصد در سال ۲۰۲۰ داشته است. بر اساس برآوردهای اولیه، سهم انرژی تجدیدپذیر استفاده‌شده برای حمل‌ونقل در اتحادیه اروپا از کمتر از ۲ درصد در سال ۲۰۰۵ به ۸.۷ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
به طور تقریبی ۵۰ هزار اتوبوس برقی در سال ۲۰۲۳ در سراسر جهان به فروش رسید که ۳ درصد از کل فروش اتوبوس‌ها را تشکیل می‌دهد و ذخیره جهانی را به حدود ۶۳۵ هزار واحد رسانده است. چین همچنان بر بازار فروش اتوبوس‌های برقی تسلط دارد و در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۰ درصد از فروش جهانی اتوبوس‌های برقی را به خود اختصاص داده است، اگرچه این رقم نسبت به سال‌های گذشته به‌دلیل اشباع اولیه و تغییرات سیاستی کاهش یافته است.
شهرهایی همچون بوگوتا و سانتیاگو نزدیک به ۶۵۰۰ اتوبوس برقی را مستقر کرده‌اند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۵ هزار اتوبوس برقی در جاده‌های آمریکای لاتین وجود داشته باشد. هند قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۵۰ هزار اتوبوس برقی را عملیاتی کند؛ با این هدف که ۱۰ هزار اتوبوس برقی در بیش از ۱۰۰ شهر معرفی شود. این ارقام نشان‌دهنده پذیرش سریع راه‌حل‌های حمل‌ونقل عمومی سبز به‌ویژه در مناطق توسعه‌یافته است. با این حال، چالش‌هایی در مقیاس‌بندی این ابتکارات در سطح جهانی وجود دارد، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که تقاضا برای حمل‌ونقل مسافری تا سال ۲۰۵۰ نزدیک به ۷۹ درصد افزایش خواهد یافت.
انتقال به حمل‌ونقل عمومی سبز فقط در مورد کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیست، بلکه بهبود کیفیت هوا و سلامت عمومی را نیز در بر می‌گیرد. گذار به فناوری‌های برقی و پاک به یک روند حیاتی تبدیل می‌شود، زیرا آلودگی هوای ناشی از حمل‌ونقل سالانه حدود ۷۷۱.۶ میلیارد پوند خسارت بهداشتی ایجاد می‌کند.
کشورهای پیشتاز در ابتکارات حمل‌ونقل سبز
هلند سرمایه‌گذاری سنگینی در زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی انجام داده که منجر به کاهش قابل‌توجه استفاده از خودرو و بهبود کیفیت هوا شده است. این کشور پیشگام در زمینه حمل‌ونقل عمومی سبز است و رویکردی جامع دارد که شامل برقی‌سازی، گسترش زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری و راه‌حل‌های نوآورانه حمل‌ونقل عمومی می‌شود. از سال ۲۰۱۷، همه قطارهای مسافری برقی در هلند با انرژی سبز کار می‌کنند، همچنین این کشور متعهد شده است که از سال ۲۰۲۵، همه اتوبوس‌های جدید صددرصد از انرژی تجدیدپذیر یا سوخت پاک استفاده کنند و در نظر دارد همه اتوبوس‌ها تا سال ۲۰۳۰ کاملاً بدون انتشار باشند.
هلند به مسیرهای دوچرخه‌سواری گسترده مشهور است و دوچرخه‌سواری را به عنوان یک روش اصلی حمل‌ونقل ترویج می‌کند. این کشور پیش از سایر کشورها در پذیرش قابل‌توجه اتوبوس‌های برقی پیشتاز بوده است و در مناطقی همچون گرونینگن-درنته بیش از ۱۶۰ اتوبوس برقی را مستقر کرده است.
سوئد بر افزایش سهم کاربران حمل‌ونقل عمومی و اجرای سوخت‌های پایدار و برقی‌سازی تمرکز دارد. از سال ۲۰۱۷، همه قطارها و اتوبوس‌های استکهلم به صورت صددرصد از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. پروژه موسوم به شهربرقی در گوتنبورگ، راه‌حل‌های جدیدی را برای حمل‌ونقل عمومی پایدار از جمله اتوبوس‌های برقی آزمایش می‌کند. سوئد هدف دارد با پروژه‌های در حال انجام برای کاهش انتشار کربن از حمل‌ونقل عمومی تا در سال ۲۰۴۵ به انتشار خالص صفر برسد.
بلژیک یکی دیگر از کشورهای پیشگام در حمل‌ونقل سبز، در حال اجرایی کردن پیشرفت‌های قابل‌توجهی در مدرن‌سازی حمل‌ونقل عمومی خود است تا آن را پایدارتر کند. منطقه بروکسل بودجه قابل‌توجهی دریافت کرده است تا اتوبوس‌های برقی جدید، تراموا و قطارهای مترو را خریداری کند و همچنین خطوط تراموا و مترو را نوسازی کند. این کشور سابقه طولانی در نوآوری‌های حمل‌ونقل از جمله اختراع تراموای برقی و یک شبکه ریلی کاملاً الکتریکی دارد.
نروژ به عنوان یک الگوی جهانی در پذیرش خودروهای برقی شناخته شده است و راهکارهای مختلفی را برای ترویج حمل‌ونقل سبز اجرا کرده است. این کشور مشوق‌های گسترده‌ای برای مالکیت خودروهای برقی، از جمله معافیت‌های مالیاتی و مزایایی همچون دسترسی رایگان به جاده‌های عوارضی و ایستگاه‌های شارژ عمومی ارائه می‌دهد. نروژ بالاترین پذیرش خودروهای برقی به ازای هر نفر را دارد، با اینکه تا ژوئن ۲۰۱۸ حدود ۴۷ درصد از خودروهای ثبت‌شده جدید برقی بود، اما در سال ۲۰۲۳ این میزان به ۸۰ درصد رسید. دولت نروژ اهداف بلندپروازانه‌ای برای کاهش اثرگذاری اقلیمی بخش حمل‌ونقل خود تعیین کرده است.
لوکزامبورگ با ارائه حمل‌ونقل عمومی رایگان از سال ۲۰۲۰، رویکردی منحصربه‌فرد اتخاذ کرده است تا تعداد خودروهای شخصی را هر چه بیشتر کاهش دهد. اندازه کوچک لوکزامبورگ موجب می‌شود که اجرا و مدیریت چنین ابتکاراتی به‌راحتی امکان‌پذیر باشد. این کشور در حال تلاش برای توسعه زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری، استقرار نقطه‌های شارژ برای خودروهای برقی و بهبود حمل‌ونقل عمومی از نظر دسترسی و جدول زمانی است.
دانمارک به زیرساخت‌های سبز و تعهد به حمل‌ونقل پایدار در جهان شناخته شده است. در سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۴۳ درصد از اتوبوس‌های کپنهاگ با برق کار می‌کردند و انتظار می‌رود این رقم در سال جاری افزایش پیدا کند. این کشور دارای شبکه گسترده‌ای از مسیرهای دوچرخه‌سواری است و شهرهایی همچون کپنهاگ به دلیل دوچرخه‌دوستی شناخته شده‌اند. دانمارک در حال سرمایه‌گذاری در برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی خود و ترویج استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است.
فرانسه شبکه ریلی با سرعت بالا را توسعه داده و سیاست‌هایی را برای کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی در حمل‌ونقل اجرا کرده است؛ این شبکه مناطق شهری و روستایی را به هم متصل می‌کند و نیاز به سفر با خودرو را کاهش می‌دهد. دولت فرانسه مالیات سوخت را برای جلوگیری از استفاده از سوخت‌های فسیلی اعمال کرده است و مشوق‌های مالی برای خرید خودروهای برقی ارائه می‌دهد.
سنگاپور به طور مداوم در حال کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از شبکه حمل‌ونقل عمومی خود است. این کشور همواره در حال پیشرفت در استفاده از اتوبوس‌ها و قطارهای برقی بیشتر است و از راه‌حل‌های نوآورانه شارژ سریع استفاده می‌کند. دولت سنگاپور هدف حذف تمام اتوبوس‌های دیزلی تا سال ۲۰۴۰ را تعیین کرده و ابتکار اتوبوس‌های برقی خود را در چندین مسیر حمل‌ونقل آغاز کرده است.
ابتکارات کلیدی در حمل‌ونقل عمومی سبز
کشورهای سراسر جهان در حال اجرای ابتکارات مختلفی برای ترویج حمل‌ونقل عمومی سبز هستند. این ابتکارات بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهبود کیفیت هوا و ارتقای پایداری جابه‌جایی شهری متمرکز هستند. اتحادیه اروپا در پیشگامی ترویج حمل‌ونقل عمومی سبز از طریق پروژه‌ها و سیاست‌های مختلف پیشتاز است. «پیمان اقلیمی اروپا» گزینه‌های متعددی را برای روش‌های حمل‌ونقل کارآمدتر، سالم‌تر و کم‌آلوده‌تر همچون خودروهای برقی، دوچرخه‌ها، دوچرخه‌های برقی، اتوبوس‌های سبز و قطارها را به اجرا گذاشته است و از آنها حمایت می‌کند. این پیمان هدف دارد تا با دیگر ابتکارات اتحادیه پیوند برقرار کند و عمل و تأثیر آنها را تقویت کند و به این ترتیب شهرها را تمیزتر و مشاغل را سبزتر سازد.
«هفته مناطق و شهرهای اروپا» یک رویداد سراسری در اروپا است که پروژه‌هایی را برای آوردن پایداری به حمل‌ونقل عمومی برجسته می‌کند. برای مثال، ابتکارات در لهستان و اتریش بر گسترش استفاده از انرژی خورشیدی متمرکز هستند، در حالی که پروژه ایتالیا هدف دارد تا شبکه‌های حمل‌ونقل عمومی را به منابع انرژی سبزتر تغییر دهد. سازمان‌هایی همچون سازمان ملل متحد و آژانس بین‌المللی انرژی در تلاش برای مقابله با تغییرات اقلیمی و ترویج حمل‌ونقل پایدار پیشگام هستند. برای مثال، توافق‌نامه پاریس اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را تعیین می‌کند، که منجر به همکاری بیشتر بین کشورها می‌شود.
