به گزارش خبرگزاری ایمنا، نمایشگاه‌های بین‌المللی حوزه گردشگری همواره فرصتی برای ارائه جاذبه‌های گردشگری و خدمات مرتبط با آن است تا مردم دنیا با دیدار از پاویون و غرفه آن کشور، بتوانند تصویر امروز گردشگری در آن کشور را متصور شوند؛ حضور این ایران در جشنواره‌ها در کنار عملکرد مناسب و محتوای تأثیرگذار، می‌تواند گام مهمی در این حوزه باشد.
یکی از این نمایشگاه‌ها، فیتور بود که از سوم بهمن سال جاری در مادرید اسپانیا آغاز و تا یکشنبه هفتم بهمن ادامه داشت؛ فیتور به‌عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین رویدادهای صنعت گردشگری جهان، هر سال میزبان فعالان حوزه گردشگری از سراسر جهان است و بستری ایده‌آل برای معرفی مقاصد گردشگری، تبادل تجربه‌ها و توسعه همکاری‌های بین‌المللی به شمار می‌رود؛ جمهوری اسلامی ایران نیز در این دوره، با حضوری فعال و در پاویونی اختصاصی که از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و با مجوز رسمی سازمان توسعه تجارت ایران به همت کانون جهانگردی و اتومبیلرانی برگزار شده است، ظرفیت‌های گردشگری، فرهنگی و تاریخی کشور را به بازدیدکنندگان معرفی می‌کند.
هرچند حضور در این نمایشگاه، اهمیت زیادی دارد اما همچنان غایب بودن ایران در اکسپوی ژاپن، قلب‌های ما را فشرده است؛ اکسپو نام نمایشگاهی بین‌المللی است که بسیار معروف و معتبر است که هر چند سال یکبار در یکی از کشورها برگزار می‌شود و هدف از آن نمایش و ارائه دستاوردها کشورهای مختلف به صورت متمرکز در یک مکان است.
نمایشگاه اکسپو برای نخستین بار در سال ۱۸۳۳ در شهر پاریس برگزار شد و رسمیت پیدا کرد و قرار بر آن شد که به صورت دائمی تبدیل شود؛ شاید یکی از پراهمیت‌ترین نمایشگاه‌های سراسر جهان نمایشگاه اکسپو باشد به طوری که می‌گویند بعد از بازی‌های جام جهانی فوتبال و المپیک سومین رویداد مهم بین‌المللی محسوب می‌شود.
موضوع اصلی اکسپو ژاپن طراحی جامعه آینده برای زندگی بشر است؛ در این نمایشگاه سه موضوع به عنوان عناوین فرعی این نمایشگاه تعریف شده است که این موضوعات عبارتند از: «نجات زندگی بشر»، «توانمندسازی زندگی بشر» و «پیوند زندگی بشر»؛ همین موضوع بهانه‌ای شد تا بررسی کنیم آورده این نمایشگاه‌ها برای ما چیست و چگونه می‌توان به آن دست یافت.
ارائه جدیدترین ایده‌ها و دستاوردها و شبکه‌سازی، مهم‌ترین آورده نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری
با توجه به اهمیت این موضوع، حمیدرضا غلامزاده دبیر مجمع شهرداران آسیایی و کارشناس بین‌الملل اظهار می‌کند: یکی از کارکرد نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری، ارائه جدیدترین دستاوردهای نهادها، شرکت‌ها و غرفه‌داران است که باعث می‌شود با دستاوردها و ایده‌های دیگران آشنا شوند؛ کارکرد دیگر، شبکه‌سازی است؛ برای مثال وقتی نهادهای رسمی در جستجوی افراد یا ابزاری برای انجام فعالیت‌های خود هستند، می‌توانند از این فرصت استفاده کنند؛ در این مسیر به علت وجود رقابت، این قابلیت به وجود می‌آید که قیمت و نتیجه مطلوب خود را کسب کنند؛ بخش خصوصی نیز برای جستجوی کارفرما می‌تواند از این موقعیت بهره ببرد؛ به طور کلی آورده‌های بلندمدت این نمایشگاه‌ها بسیار قابل توجه است.
وی می‌افزاید: از چالش‌های جدی ایران برای شرکت در این نوع نمایشگاه‌ها، رویکرد تبلیغاتی ضعیف و به‌روز نشده آن است؛ در کنار این موضوع، ساز و کار مدیریت گردشگری ما در بحث پیوندهای بین حاکمیت و بخش خصوصی دچار ضعف‌هایی است طوری که تکمیل کننده یکدیگر نیستند؛ نداشتن متولی کامل در این حوزه، ضعف در زبان و استاندارهای بین‌المللی از چالش‌های ماست.
فرصت‌هایی که به باد می‌روند
دبیر مجمع شهرداران آسیایی و کارشناس بین‌الملل
خاطرنشان می‌کند: مهم‌ترین چالش موجود، نبود شناخت درست از مخاطب برای داشتن یک بازاریابی کامل است؛ برای مثال، روسیه از سال ۲۰۲۲ مورد تحریم غربی‌ها قرار گرفت، این در حالی است که بیشترین سفر روس‌ها برای گردشگری به اروپا بود اما در ۳ سال اخیر، این سفرها به صفر رسیده است؛ ما خودمان را به عنوان یک مقصد گردشگری به روسیه معرفی نکردیم، یعنی به کشوری که آب و هوای چهارفصل ایران را ندارد و الان در سرما به سر می‌برد، کویرها و هوای متعادل زمستان جنوب ایران را معرفی نکردیم؛ حتی در این فصل، آب‌وهوای شمال غرب ایران شباهت‌هایی را با روسیه دارد؛ به طور کلی، آنطور که باید قدر بازار گردشگری در کشور چهار فصلمان را برای جذب مخاطب ندانستیم.
غلامزاده با اشاره به اتفاقات چندسال گذشته قطر و قطع شدن روابط دیپلماتیک با آن توسط اعراب می‌گوید: همانطور که در آن شرایط از نظر اقتصادی به آن‌ها کمک کردیم، از نظر گردشگری نیز می‌توانستیم بهره خوبی ببریم؛ درآمد برخی کشورها از گردشگری‌های خاص مانند پرنده‌بینی با فروش نفت ما رقابت می‌کند، این در حالیست که ما از لحاظ تنوع محیط زیست و حیوانات، کشوری غنی هستیم اما این فرصت‌ها را آنطور که باید به جهان معرفی نکردیم؛ با این وجود گردشگری سلامت از حوزه‌هایی است که در مدت اخیر عملکرد بهتری پیدا کرده‌است.
وی عنوان می‌کند: حضور در نمایشگاه‌ها، ابتدای داستان است اما بعد از آن باید بتوانیم محتوای جذابی به زبان مخاطب ارائه دهیم و نقص‌های خود را شناسایی و حل کنیم؛ در این مسیر همکاری و نفع مشترک با بخش خصوصی و با نهادهای دولتی می‌تواند مؤثر باشد.
از نمایش پیشرفت‌های ایران در کنار تمدن آن غافل نشویم
دبیر مجمع شهرداران آسیایی و کارشناس بین‌الملل
ادامه می‌دهد: ارائه ایران باید برای مخاطب جذاب باشد؛ تصور بسیاری از کشورها از ایران، یک سرزمین قدیمی به معنای منفی است؛ باید دقت کنیم که تمام تمرکز خود را به هویت تاریخی خود معطوف نکنیم؛ در واقع باید پیشرفت‌های امروز ایران را به عنوان مکمل تمدن و تاریخ غنی خود به جهانیان معرفی کنیم؛ در واقع تصویری که قرن‌ها پیش، جهانگردانی مانند مارکوپولو ارائه دادند، همچنان در ذهن مردم جهان وجود دارد؛ در واقع مخاطب نیازمند دیدن دنیای مدرن ایران در کنار تاریخ آن است؛ این نقص در اکسپوی دبی هم وجود داشت و تصویرگری ضعیف، آنچه مخاطب نیاز داشت درباره ایران امروز بداند را ارائه نمی‌داد.
غلامزاده با اشاره به حضور نیافتن ایران در اکسپوی ژاپن تصریح می‌کند: عدم حضور در این نمایشگاه‌ها مانند حضور در آن‌ها، پیام‌هایی درباره ایران به جهان مخابره می‌کند؛ فقدان حضور کشورمان در اکسپو، لطمه‌ای است که منافع ما در تقویت برند ایران وارد می‌شود و جبران نخواهد شد؛ در واقع با ادامه این رویکرد، کم‌کم از عرصه‌های بین‌المللی کنار زده می‌شویم؛ این نمایشگاه‌ها فرصتی برای پیشبرد منافع ملی و اهداف بین‌المللی ما در عرصه‌های مختلف است که فقط سیاسی نیست بلکه حضور و مدال‌آوری در حوزه‌های ورزشی از شاخص‌های مهم توسعه شناخته می‌شود.
یک حضور برجسته و به موقع
در ادامه مرتضی خاکسار، کارشناس گردشگری به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: اگر مسئولان ما مانند همه سمینارها و جشنواره‌هایی که در دنیا برگزار می‌شود، برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند، می‌توان گفت که حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی فرصت بسیار خوبی برای کشور ماست؛ حضور ایران در نمایشگاه فیتور، به موقع بود و باید از عوامل آن تشکر کرد.
وی می‌افزاید: حضور ایران در مادرید فرصت و بستر مهمی برای معرفی جاذبه‌های ایران در سطح جهانی است؛ در فضاهای گردشگری، هم‌افزایی و همگرایی وحود دارد و همه گرانش‌های فکری به سوی تفریح، عدالت جهانی و توسعه ارتباطات است؛ ایران هراسی و تنش در منطقه، باعث شده که نقش ایران در بازار گردشگری کمرنگ‌تر شود.
کارشناس حوزه گردشگری خاطر نشان می‌کند: افزایش درآمدهای اقتصادی حاصل گردشگری و جهانگردی در در تمام جهان هویداست؛ در عربستان، جهانگردی مذهبی بسیار برجسته شده، این در حالیست که از نگاه گردشگری مذهبی، در شهرهای مشهد، قم و شیراز می‌توانند جایگاه ممتازی در سطح دنیا پیدا کنند.
وی تصریح می‌کند: ترکیه، چین، آمریکا، فرانسه، انگلستان کشورهای اسکاندیناوی، هندوستان و همه کشورها در سراسر دنیا فهمیده‌اند که یافته‌های اقتصادی آن‌ها در قسمت درآمدهای ناخالص حاصل از گردشگری، بزرگترین منبع ثبات اقتصادی کشورشان است و حتی در صنایع بزرگی مثل نفت و اتومبیل سازی رقابت می‌کند؛ ایران نیز در حال استفاده از این فرصت با تبادلات فرهنگی با کشورهای مختلف است و توانست در اسپانیا در کنار قدرت‌های گردشگری مانند چین و اروپا جایی برای خود باز کند.
افزایش تعاملات بین‌المللی زیر سایه گردشگری
کارشناس گردشگری بیان می‌کند: اطلاعات دریافت شده از این نمایشگاه نشان داد که حضور امسال ایران از برنامه‌ریزی بهتری برخوردار بود و تلاش کرد جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و انسانی خود را به جهانیان معرفی کند؛ در واقع همه کشورهای حاضر، دست همکاری به سوی تعاملات بین‌المللی در عرصه درآمدهای گردشگری دراز کردند زیرا این بازار و حضور در جشنواره از التهابات سیاسی و جناحی بین کشورها می‌کاهد.
خاکسار می‌گوید: این نمایشگاه کمک می‌کند ایران چهره سیاهی که از آن ساخته‌اند را کنار بزنند و اعتماد از دست رفته خود را بازگرداند زیرا از نظر جاذبه‌های تاریخ انسان ساز و تمدن، جز نه کشور دنیا هستیم و از نظر جاذبه‌های خداداد طبیعی در زمینه توریست هم در بین ۵۰ کشور و استعدادهای نمونه در دنیا قرار داریم؛ ایران باید نشان دهد جایگاه خوبی برای علاقه‌مندان به شناخت ارتباطات بین تمدن‌های دنیاست.
وی با بیان اینکه باید مسیر برای جامعه علمی کشورها و دوستداران فرهنگ و تمدن بازتر شود، اظهار می‌کند: پتانسیل‌های گردشگری دیگری مانند هتل‌ها و مراکز اقامتی سنتی خوب، جاذبه‌های طبیعی، مانند مجموعه تونل‌های صخره یک کندوان که در دنیا بی‌نظیر است، باید معرفی شود؛ باید ثابت کنیم که ایران هم می‌تواند در نقشه سبز و امنیت گردشگری قرار گیرد.
خاکسار ادامه می‌دهد: ارتباط ایران با کشورهای شرکت کننده و تعاملات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی در زمینه گردشگری در کنار تسهیل ارائه روادید و پروتکل‌های همکاری بین این کشورها، می‌تواند به اقتصاد، اشتغال و به کارآفرینی هم کمک کند؛ تبعیت از سازمان جهانی گردشگری بر اساس استانداردهای آن در این مسیر، کمک‌کننده است.
وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در بازنمایی این دستاوردها، می‌گوید: بسترهای آنلاین، مخاطب خاص خودش را دارد اما همچنان افرادی هستند که هنگام گذر از یک پیاده رو توجه‌شان به تیتر روزنامه‌ها جاب. می‌شود؛ به طور کلی باید تعاملات فعلی سایت‌های خبری، روزنامه‌ها و حتی با صدا و سیما در انعکاس این اخبار خوب، بیشتر باشد.
به گزارش ایمنا، نمایشگاه‌های بین‌المللی به ویژه در حوزه گردشگری، علاوه بر تعاملات سیاسی و تجاری که می‌تواند ایجاد کند، فرصتی برای پیوند ملیت‌ها برای داشتن جهانی مملوء از صلح و آشتی است که باید توجه ویژه‌ای به آن صورت گیرد.