به گزارش خبرگزاری ایمنا از فارس و به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای استان، سیاوش بدری در نشست خبری ویژه ایام‌الله دهه فجر با اشاره به وضعیت بارندگی‌های سال آب جاری در فارس اظهار کرد: تاکنون به طور متوسط بالغ بر ۶۰ میلی‌متر بارندگی در ایستگاه‌های سنجش آب منطقه‌ای ثبت شده که دلیل اختلاف این عدد با میانگین حدود ۷۲ میلی‌متری اعلامی اداره کل هواشناسی استان، محل استقرار ایستگاه‌های ثبت بارندگی است. البته نوع بارندگی‌های امسال، پراکنش زیاد و موضعی بوده است.
وی بیشترین میزان بارندگی ثبت شده در استان را با عدد ۱۸۶ میلی‌متر مربوط به ایستگاه برغان در شهرستان سپیدان و کمترین آن را با میزان صفر میلی‌متر مربوط به ایستگاه فورگ در شهرستان داراب ذکر کرد و افزود: میزان بارندگی امسال در مقایسه با میانگین بلندمدت ۵۵ ساله ۶۸ درصد کمتر است؛ امیدوار هستیم امسال نیز همانند سال گذشته با وقوع بارش در ماه‌های باقیمانده از سال آبی، تا حدودی جبران این کمبود بشود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس با بیان اینکه فارس ۹ سد در دست بهره‌برداری با حجم حدود ۳ میلیارد مترمکعب است، گفت: در حال حاضر یک میلیارد و ۱۰۳ میلیون مترمکعب آب پشت سدهای در دست بهره‌برداری فارس وجود دارد؛ این میزان نسبت به سال گذشته ۹۰ میلیون مترمکعب کاهش حجم را شاهد هستیم.
وی ضمن اشاره به اینکه، میزان ورودی سدهای فارس اکنون مشابه سال گذشته و به میزان ۱۱.۶ مترمکعب بر ثانیه است، گفت: حجم آب قابل استفاده موجود در مخزن سدهای استان تا صبح روز ۲۱ بهمن ماه حدود ۶۳۵ میلیون مترمکعب ثبت شده که نسبت به پُرشدگی کامل سد، ۳۷.۶ درصد و نسبت به خالص قابل برداشت ۲۶ درصد است.
بدری خاطرنشان کرد: هم‌اینک حجم ناخالص کل آب موجود در سد درود زن ۵۵۰ میلیون مترمکعب، سد ملاصدرا ۱۳۲ میلیون مترمکعب و سد سلمان فارسی ۴۰۷ میلیون مترمکعب ثبت شده است.
رئیس هیئت مدیره آب منطقه‌ای فارس اضافه کرد: حجم آب قابل استفاده موجود در سد درود زن حدود ۲۲۰ میلیون مترمکعب، سد ملاصدرا ۵۶ میلیون مترمکعب و سد سلمان فارسی ۴۲۴ میلیون مترمکعب است.
وی با یادآوری اینکه مساحت کل استان فارس ۱۲۲ هزار کیلومتر مربع و دارای ۳۷ شهرستان و جمعیتی بیش از ۵ میلیون نفر است، گفت: وزارت نیرو برای پایش منابع آب موجود در کشور، ۶۰۹ منطقه مطالعاتی در نظر گرفته که ۱۳۴ محدوده مطالعاتی یعنی ۲۲ درصد کل این مناطق مربوط به استان فارس می‌شود، که از این تعداد ۱۱۹ محدوده کاملاً در فارس قرار دارد و مابقی با سایر استان‌ها مشترک است.
بدری در ادامه گفت: متأسفانه با توجه به اینکه از دیرباز تاکنون، میزان برداشت ما از آبخوان‌ها و منابع آب زیرزمینی بیش از میزان تغذیه آنها بوده، امروز بیش از ۹۰ درصد محدوده‌های مطالعاتی در فارس جز محدوده‌های مطالعاتی ممنوعه و ممنوعه بحرانی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس گفت: به طور میانگین کل حجم بارندگی در این استان بیش از ۳۰ میلیارد مترمکعب است که با توجه به قرارگیری نسبت به خط استوا و موقعیت جغرافیایی فارس، ۳۰ درصد کل آن معادل ۹ تا ۱۱ میلیارد مترمکعب آن جز آب تجدید پذیر محسوب می‌شود.
وی با یادآوری اینکه متأسفانه ۹۰ درصد آب تجدید پذیر در فارس استفاده می‌شود، حداکثر این میزان در نُرم جهانی را ۴۰ درصد ذکر و اضافه کرد: این امر موجب کاهش پتانسیل آب زیرزمینی در استان و تبعات ناشی از آن شده است. باید توجه داشت که اگر تغذیه و تخلیه آبخوان متعادل نباشد، با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس گفت: هرچه برداشت آب بیش از میزان تغذیه آبخوان باشد، یکی از مشکلات فرونشست خواهد بود که بسیاری از استان‌ها با آن مواجه هستند و در فارس هم در شهرستان‌هایی نظیر مرودشت، بیضاء و بخش‌های شرقی استان که بارش کمتری دارند شاهد این مشکل هستیم.
بدری با اشاره به اینکه بر اساس آماربرداری دور سوم در سال ۱۳۹۸، میزان برداشت آب از آبخوان‌های فارس را بالغ بر ۶.۷ میلیارد مترمکعب در سال ذکر و خاطرنشان کرد: بر پایه این آماربرداری، بالغ بر ۹۰ درصد از این آب در بخش کشاورزی، ۸ درصد در بخش شرب و حدود ۲ درصد در بخش صنعت صرف می‌شده است. البته اگر پایش آماری به روز رسانی شود، شاهد کاهش اندک در مصرف آب بخش کشاورزی و افزایش عدد بخش صنعت هستیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس، دلیل کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی را عمدتاً افت سطح آب در برخی چاه‌های کشاورزی و مواجه شدن با خشکی یا شوری این منابع ذکر کرد.
وی تعداد منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی در فارس را ۱۰۳ هزار منبع اعلام و با یادآوری اینکه چاه‌ها بیشترین تعداد منابع آب در این استان را شامل می‌شود، گفت: در استان فارس بالغ بر ۹۰ هزار چاه کشاورزی و غیر کشاورزی اعم از مجاز و غیرمجاز، وجود دارد و این تعداد معادل عدد ۱۶ استان کشور است.
بدری با یادآوری اینکه در فارس حدود ۶۵ هزار حلقه چاه دارای پروانه وجود دارد، آمار تعداد چاه‌های غیرمجاز فارس را بالا اعلام و در عین حال اضافه کرد: با توجه به تداوم خشکسالی و برداشت بی‌رویه و غیراصولی، حدود ۵۰ درصد چاه‌های غیرمجاز استان خشک شده و اکنون حدود ۱۲ هزار حلقه چاه غیرمجاز دارای آب در فارس وجود دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس با اشاره به برنامه جدی وزارت نیرو در مورد پُر و مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز، گفت: از ابتدای سال تاکنون ۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در فارس پُر و مسلوب المنفعه و بالغ بر ۴۵۰۰ حلقه چاه مجاز به کنتور هوشمند مجهز شده است و در مجموع نزدیک ۲۸۰۰ حلقه از چاه‌های مجاز کنتور دار شده‌اند و امیدواریم این آمار تا پایان سال با افزایش مواجه باشد.
بدری تصریح کرد: در مواجهه قانونی با چاه‌های غیرمجاز موجود در فارس، مسائلی نظیر معیشت و اقتصاد مردم مدنظر قرار دارد و بر این اساس، اولویت‌هایی را برای پُر و مسلوب‌المنفعه کردن این چاه‌ها تعیین شده است.
این مقام مسئول در ادامه، پیرامون طرح‌های مطالعاتی و در دست اجرا، گفت: توزیع و پراکنش بارندگی در استان، در جانمایی سدها و همچنین خطوط انتقال بیشترین تأثیر را دارد.
بدری خاطرنشان کرد: بر اساس تکالیف قانونی، در افق ۱۴۲۵ باید ۵۵ درصد مصرف آب شرب از منابع سطحی و ۴۵ درصد از منابع آب زیرزمینی تأمین شود؛ تا انتهای سال ۱۳۹۹ میزان استفاده از آب‌های سطحی برای تأمین نیاز شرب در فارس بالغ بر ۲۰.۵ درصد بود که با بهره‌برداری از ابر پروژه خط دوم آبرسانی از سد درود زن و پوشش جمعیتی حدود ۲ میلیون نفری از این خط، این عدد به ۳۶.۵ درصد افزایش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس گفت: با اتمام طرح‌های در دست مطالعه و اجرا در افق نه چندان دور و طی حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، این عدد به ۶۶.۶ درصد خواهد رسید که از تکلیف تعیین شده بیشتر خواهد بود.
وی با بیان اینکه آب منطقه‌ای فارس ۸۲۷ کیلومتر طرح‌های در دست بهره‌برداری و ۱۲۵۲ کیلومتر طرح در دست مطالعه دارد، گفت: طرح‌های در دست مطالعه شامل آبرسانی از سد تنگ سرخ بشار به طول ۱۴۰ کیلومتر، آبرسانی به بیضاء ۲۳ کیلومتر، آبرسانی به فراشبند و کازرون حدود ۱۰۰ کیلومتر، آبرسانی به کوار و روستاهای مسیر، آبرسانی به ایج استهبان و آبرسانی از چشمه عاشق به بختگان و نی‌ریز است.
بدری اضافه کرد: یکی از طرح‌های در دست اجرا آبرسانی به خرامه به طول ۹۱ کیلومتر بوده که حدود ۴۰ کیلومتر یعنی بالغ بر ۴۰ درصد پروژه و بخش قابل توجهی از قسمت سخت کار انجام شده است و حدود سی تا چهل کیلومتر نیز طی یکسال آینده عملیاتی و آب به مخزن فتوح آباد خواهد رسید.
وی با بیان اینکه در شهرستان خرامه از نظر کمی و کیفی با کمبود آب شرب مواجه هستیم و به همین دلیل برنامه‌ریزی برای اجرای این خط آبرسانی در اولویت قرار گرفت، افزود: بخشی از نیازهای مالی این پروژه از محل قانون مولدسازی دنبال شده و امیدوار هستیم که به زودی حدود ۳۰ کیلومتر لوله مورد نیاز این خط با همین روش تأمین و بخشی از مطالبات پیمانکار نیز از روش مرابحه پرداخت شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس با بیان اینکه تأمین آب بخش کربال پس از رسیدن خط لوله به مخزن فتوح‌آباد با همکاری شرکت آبفای فارس دنبال خواهد شد، توضیح داد: فاز نهایی این پروژه مهم، آبرسانی به شهر خرامه خواهد بود که بر اساس برنامه‌ریزی، در یک افق ۲ ساله انجام و در نهایت آب شرب مورد نیاز ۴ شهر و ۹۵ روستای این شهرستان با جمعیتی حدود ۱۵۰ هزار نفر از سد درود زن تأمین خواهد شد.
وی میزان آب قابل انتقال به خرامه از سد درود زن به عنوان یکی از مهمترین منابع آب سطحی استان فارس را ۱۷.۸ میلیون مترمکعب در سال دانست و گفت: بخشی از این آب برای تأمین نیاز مشاغل خُرد و خانگی شهرستان خرامه در نظر گرفته شده است؛ که اشتغالزایی خوبی را به دنبال خواهد داشت.
بدری یکی از پروژه‌های آبرسانی فارس را انتقال آب دریا ذکر و تاکید کرد که این پروژه توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی در حال اجرا است و حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و دریافت همه مجوزها و انجام مطالعات و اجرا برعهده سرمایه‌گذار گذاشته شده و وزارت نیرو ناظر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس تصریح کرد: میزان سهم تخصیصی که در اختیار سرمایه‌گذار قرار گرفته ۱۴۵ میلیون مترمکعب است که هدف آن تأمین آب مورد نیاز بخش صنعت و قسمت اندکی از نیاز آب شرب در مناطق دارای مشکل فارس است.
این مقام مسئول اضافه کرد: تنگ خمار یک سد تأخیری و تنظمیم است که امکان ذخیره ۲.۵ میلیون مترمکعب آب را دارد؛ البته پیش‌بینی شده است که سه مرتبه در سال آبگیری شود که منجر به
وی با بیان اینکه، استان فارس از سد خرسان سه واقع در استان چهارمحال و بختیاری نیز تخصیص دارد، گفت: این تخصیص پس از اجرای خط آبرسانی به استان‌های یزد یا کرمان، تأمین و عمدتاً شهرستان‌های شمالی فارس را مشروب خواهد کرد.
بدری در پاسخ به پرسش خبرنگاران خاطرنشان کرد: بالغ بر ۳۰ تا ۳۴ میلیارد مترمکعب حجم بارندگی کل فارس طی یکسال است که حدود ۷۰ درصد آن به دلیل موقعیت جغرافیایی استان تبخیر و تعرق است، بنابراین حجم کل آب تجدید پذیر فارس تنها ۹ تا ۱۱ میلیارد مترمکعب را شامل می‌شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس در خصوص برنامه‌های مختلف برای مدیریت مصرف آب، با تاکید بر اینکه میزان لطمه وارده به منابع زیرزمینی و تجدید پذیر آب این استان از محل اضافه برداشت چاه‌های دارای پروانه و مجاز، قابل تأمل است، یکی از طرح‌های هدفمند در این راستا را نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌های آب ذکر کرد.
بدری ادامه داد: یکی از مباحث مهم در راستای مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌ها برای استفاده از آب‌های غیرمتعارف در بخش‌های صنعت و کشاورزی است؛ در این زمینه اجرای تأسیسات تصفیه فاضلاب در نقاط مختلف فارس اجرایی شده که بخشی از این طرح‌ها به بهره‌برداری رسیده و بخشی نیز در مسیر اجرا قرار دارد.
او موضوع الگوی کشت را هم یکی از مباحث مد نظر برای کاهش میزان مصرف آب‌های سطحی و زیرزمینی برای کشاورزی دانست و با بیان اینکه این راهکار در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد، گفت: اقدامات خوبی از سوی سازمان جهاد کشاورزی فارس در این زمینه انجام و حتماً گزارش‌های آن از طریق رسانه‌ها اطلاع رسانی شده است.
بدری با بیان اینکه یکی از مباحث مهم، پروژه‌های فرهنگ‌سازی است، گفت: این مهم توسط آب منطقه‌ای به شکل ویژه و با تعریف و اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی نظیر "داناب" یا افزایش دانش آبی دانش‌آموزان، با همکاری آموزش و پرورش در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: در این راستا تفاهمنامه‌هایی با صدا و سیما و آموزش و پرورش در راستای فرهنگ‌سازی منعقد و اجرایی شده است تا بتوانیم مدیریت منابع آبی را تا حد امکان به عهده مردم بگذاریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس در خصوص پروژه‌های سازه‌ای، گفت: علاوه بر ۹ سد در حال بهره‌برداری، سدهای هایقر، نرگسی و کوار در دست ساخت است.
بدری با بیان اینکه سد هایقر در مرحله آبگیری است و در حال حاضر ۱۵ میلیون مترمکعب آب پشت آن وجود دارد، گفت: این سد یکی از پروژه‌های مهم آماده بهره‌برداری آب منطقه‌ای فارس به شمار می‌رود که امیدواریم با نظر مساعد مسئولان، جز طرح‌های قابل افتتاح سفر ریاست جمهوری قرار گیرد.
وی اضافه کرد: هایقر یکی از سدهای پر خیر و برکت فارس خواهد بود که حجم مخزنی بالغ بر ۲۲۷ میلیون مترمکعب دارد و عملاً بهره‌برداری از آن شروع شده و یکی از مواهبش تأمین آب ۲ صنعت بزرگ، کربنات سدیم و معدن سرمه است که بالغ بر ۵ هزار نفر اشتغال مستقیم و ۱۵ هزار نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده‌اند.
بدری گفت: در روند احداث این سد، ۲۰ میلیون ساعت عملیات اجرایی بدون حادثه را ثبت کردیم که اگر نگوییم بی‌نظیر، جز رکوردهای کم‌نظیر در حوزه سدسازی محسوب می‌شود. هیچ حادثه منجر به فوتی طی سالیان احداث این سد که طی آن حدود ۲۵۰ نفر به شکل مداوم و در شرایط سخت کار می‌کردند، واقع نشده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس گفت: سد نرگسی در شهرستان کازرون، ۸۱ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و امیدوار هستیم که سال آینده آبگیری این سد انجام شود. اهداف این سد شامل تأمین آب شرب شهرستان‌های فراشبند و کازرون خواهد بود و متناظر با این هدف، فاز یک خط انتقال آب نیز انجام شده و در حال ورود به فاز تکمیلی آن هستیم تا همزمان با افتتاح، عملیات اجرایی خط انتقال شروع شود.
بدری با یادآوری اینکه تأمین آب صنعت، کشاورزی و محیط زیست هم جز اهداف سد نرگسی قرار دارد، در خصوص پروژه‌های آماده بهره‌برداری آب منطقه‌ای فارس گفت: علاوه بر سد هایقر، آبرسانی به شهر جهرم و رینگ شهر جهرم نهایی شده است تا در سفر وزیر محترم نیرو افتتاح شود؛ هدف این پروژه تأمین ۵۰۰ لیتر بر ثانیه آب مورد نیاز شهر جهرم خواهد بود.
وی افزود: از دیگر پروژه‌های قابل افتتاح، آبرسانی به شهر فسا به طول ۱۰۷ کیلومتر با ۲ ایستگاه پمپاژ و یک تصفیه خانه و سه مخزن است که بهره‌برداری آن به زودی آغاز می‌شود. این خط از منابع سطحی و زیرزمینی، بخشی از آب مورد نیاز فسا تأمین می‌شود.
بدری گفت: یکی دیگر از پروژه‌های آبی شهرستان فسا، سد تأخیری تغذیه‌ای تنگ خمار است که سالیان سال متوقف مانده بود؛ از یک سال و نیم قبل با دستور استاندار وقت عملیات اجرایی این پروژه از سر گرفته و طی سال گذشته ۲ بار آبگیری انجام شد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس با اشاره به اینکه حجم مخزن ذخیره این سد ۲.۵ میلیون مترمکعب است و طی سه دوره آبگیری پیش‌بینی شده، منجر به ذخیره ۷.۵ میلیون مترمکعب آب خواهد شد، گفت: این سد تأثیر قابل توجهی بر سطح آب ۵۳۰ حلقه چاه موجود در منطقه و اشتغالزایی حدود ۲۵۰۰ نفر در بخش کشاورزی دارد.
وی ادامه داد: آبرسانی به شهر فیروزآباد از سد تنگاب، در مراحل پایانی و تست‌های مربوطه قرار دارد، با بهره‌برداری از این پروژه بخش قابل توجهی از نیاز آب شرب این شهر در شرق فارس تأمین خواهد شد.
بدری خاطرنشان کرد: ارزش ریالی روز پروژه‌های قابل افتتاح آماده شده برای دهه مبارک فجر، بالغ بر ۲ هزار میلیارد تومان است. علاوه بر آن هزینه ریالی اجرای پروژه‌های سد هایقر و تصفیه‌خانه خط انتقال آب سد تنگاب به شهر فیروزآباد، حدود ۵۲۰۰ میلیارد یعنی ۵.۲ همت ارزیابی می‌شود.
وی سرجمع اعتبارات ریالی هزینه شده برای طرح‌های قابل افتتاح شرکت آب منطقه‌ای فارس را ۷.۲ همت (هفت هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان) ذکر و اضافه کرد: طوری برنامه‌ریزی شده که بخشی از این پروژه‌ها به ارزش حدود ۲ همت به زودی افتتاح خواهد شد مابقی آن را در سفر ریاست جمهوری افتتاح کنیم.
بدری با یادآوری اینکه تعدادی پروژه استانی نیز طی ۶ ماه آینده آماده بهره‌برداری خواهد شد، گفت: اتمام کانال دینکان در شهرستان اقلید، آبرسانی به دشت بچه بازار در شهرستان رستم، آبرسانی به منطقه ویژه لارستان، جز این پروژه‌ها است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس از پیشتازی این شرکت در اخذ مجوزهای ماده ۲۳ برای انجام مطالعات طرح‌های انتقال آب از سدهای در حال احداث و بهره‌برداری خبر داد که در راستای افزایش تکلیفی میزان تأمین آب از منابع سطحی اجرایی شده است.
بدری با بیان اینکه تاکنون ۶ طرح مجوز ماده ۲۳ اخذ کرده و آماده مناقصه و واگذاری به پیمانکار اجرایی است، گفت: مهمترین این پروژه‌ها، خط سوم آبرسانی به شیراز، از تنگ سرخ بشار به میزان ۵۵ میلیون مترمکعب است که امیدواریم از نیمه دوم سال آینده عملیات اجرایی آن را شروع کنیم.
وی همچنین آبرسانی به شهرستان بیضاء، آبرسانی به سیمکان جهرم، خط دوم آبرسانی به لارستان از سد سلمان فارسی با ۴۰۰ کیلومتر طول و آبرسانی به نی‌ریز و بختگان را جز این پروژه‌ها ذکر و خاطرنشان کرد: عملیات اجرایی آبرسانی به سیمکان شروع شده و هفت درصد پیشرفت فیزیکی هم دارد، اما در سفر قریب‌الوقوع وزیر محترم نیرو، رسماً کلنگ زنی خواهد شد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس با اشاره به تکلیف تعیین شده برای دستگاه‌های اجرایی در خصوص کمک به رفع ناترازی برق، گفت: سه نیروگاه در فارس با ظرفیت ۱۱۲ مگاوات مربوط به پروژه‌های این شرکت است که ۱۰۰ مگاوات به نیروگاه ملاصدرا واقع در پایین دست سد ملاصدرا، ۱۰ مگاوات مربوط به ۲ واحد ۵ مگاواتی سد درود زن و ۲ مگاوات نیز مربوط به یک نیروگاه جریانی واقع در سپیدان است.
بدری با اشاره به اینکه تعمیرات مربوط به این نیروگاه‌ها انجام و ظرفیت تولید برق آنها افزایش یافته است، گفت: مراحل اداری تجهیز ساختمان ستادی شرکت آب منطقه‌ای و تعدادی از ساختمان‌های اداری موجود به پنل‌های خورشیدی در حال انجام است و امیدواریم حداکثر تا ۶ ماه آینده به مرحله بهره‌برداری برسد.
رئیس هیئت مدیره آب منطقه‌ای فارس گفت: برنامه‌ریزی برای استفاده از ظرفیت فشار آب خطوط انتقال آب نظیر خط دوم سد درود زن به شیراز، استفاده و با نصب هیدروپاور، زمینه تأمین ۱.۲ مگاوات برق تولید کنیم.
بدری همچنین از نگاه جدی به اجرای وظایف قانونی در زمینه مولدسازی توسط شرکت آب منطقه‌ای فارس خبر داد و تاکید کرد.