گروه صنعت؛ بازار: علی نیکبخت رئیس انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران در گفتگو با خبرگزاری بازار در خصوص نقش دولت در تقویت صنعت پره های توربین گازی در زمینه تأمین کالا و ارز صادراتی گفت: بسیاری از صنعتگران نقش دولت را کمرنگ یا حتی مانع می‌بینند. حال، با توجه به اینکه در حوزه تولید توربین‌ها به ظرفیت قابل‌توجهی دست یافته‌ایم، دولت می تواند نقش رگولاتری ایفا کند.
رئیس انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران افزود: شرایط و وابستگی به دولت در صنعت نیروگاهی و نفت و گاز باعث شده کارفرماهای اصلی، چه در حوزه نیروگاهی و چه در حوزه نفت و گاز، به‌طور کامل دولتی باشند یا وابستگی شدیدی به دولت دارند. در نتیجه، چرخه اقتصادی این صنعت تنها زمانی بدون مانع پیش می‌رود که شرایط اقتصادی دولت مطلوب باشد. طی سه دهه گذشته، سیاست‌گذاری‌های درست و تلاش‌های بخش دولتی زیرساخت‌های تکنولوژی و فنی-مهندسی این صنعت را ایجاد کرده است. با این حال، واقعیت امر این است که دماسنج وضعیت این صنعت در حال حاضر تب بالایی را نشان می‌دهد.
نیکبخت تصریح کرد: چالش‌های نقدینگی و تأمین مالی یکی از دلایل اصلی وضعیت فعلی صنعت است. درواقع کمبود شدید نقدینگی در دولت به کارفرماها و سپس به سازندگان و شرکت‌های فعال در این حوزه تسری پیدا کرده است. ما در اقتصاد کشور مشکل کمبود نقدینگی نداریم؛ بلکه مشکل اصلی تأمین مالی است. با توجه به اقتصاد تورمی حاکم بر کشور، مسئله نقدینگی به بحران اصلی بنگاه‌های اقتصادی تبدیل شده است.
وی اظهار کرد: همچنین، شرایط تورمی و تحریمی باعث شده که سرمایه‌گذاری‌های داخلی—به‌ویژه از سوی بانک‌ها یا مؤسسات سرمایه‌گذاری—توجیه‌پذیر نباشند. در نتیجه، سرمایه‌گذاری‌های پرریسک و صنعتی که به بازه‌های میان‌مدت و بلندمدت نیاز دارند، با موانع جدی روبه‌رو هستند. سرمایه‌گذاری خارجی نیز، در شرایط فعلی، بسیار محدود است. بنابراین، اگرچه تأمین مالی برای توسعه سرمایه‌گذاری ضروری است، اما مشکل اساسی فعلی، جریان نقدینگی و روزمرگی صنعت است.
مشکل تأمین ارز و تأثیر آن بر تولید
رئیس انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران گفت: تأمین ارز، برای تأمین مواد اولیه با مشکلات جدی مواجه است. تا سال گذشته و در شرایط حاکمیت ارز نیما، دولت محدودیت‌های کمتری در تأمین ارز داشت. اگرچه فرآیند تأمین ارز همچنان با موانع و مشکلات بسیاری مواجه بود، اما تا پایان سال گذشته این روند کمابیش ادامه داشت.
اگر بازار با شرایط باز فعالیت کند، مکانیزم تعدیل طبیعی آن می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات کمک کند. اما نکته اینجاست که بنگاه‌ها برای تأمین ارز باید بتوانند از شبکه بانکی ارز دریافت کنند. در غیر این صورت، امکان واردات قطعات و مواد اولیه وجود ندارد
وی افزود: با وجود توان بالای داخلی در این صنعت، ارزبری قابل‌ملاحظه‌ای برای تأمین مواد اولیه، فناوری و ابزارهای مورد نیاز وجود دارد. اما از ابتدای سال ۱۴۰۳، موانع جدی‌تری بر سر راه تأمین ارز به وجود آمده است. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل تأخیر در تأمین مواد اولیه خود یا ناتوانی در تهیه ارز لازم، فعالیت‌هایشان به حالت تعلیق درآمده است. این تأخیرها تأثیرات منفی بر رقابت‌پذیری شرکت‌ها در بازارهای منطقه‌ای گذاشته است.
نیکبخت گفت: اگر بازار با شرایط باز فعالیت کند، مکانیزم تعدیل طبیعی آن می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات کمک کند. اما نکته اینجاست که بنگاه‌ها برای تأمین ارز باید بتوانند از شبکه بانکی ارز دریافت کنند. در غیر این صورت، امکان واردات قطعات و مواد اولیه وجود ندارد. از سوی دیگر، اگر ارز با یک نرخ شناور و متعارف در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد، بازار به‌طور طبیعی خود را تعدیل خواهد کرد و مشکلات مربوط به رقابت‌پذیری شرکت‌ها در بازارهای صادراتی نیز برطرف خواهد شد. با این حال، قراردادهای کارفرماها که به‌صورت ریالی تنظیم شده‌اند و تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار گرفته‌اند، نیاز به تعدیل و بازنگری دارند تا این تأثیرات کاهش یابد.
رئیس انجمن صنفی نیروگاه‌های ایران تاگید کرد: این صنعت با وجود مشکلات جدی در تأمین مالی، ارز و نقدینگی، همچنان ظرفیت بالایی برای کمک به اقتصاد کشور دارد. اما برای رفع این موانع، نقش دولت در تسهیل‌گری و ارائه سیاست‌های مؤثر بسیار حیاتی است.