به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانه‌های آزاد، روزنامه‌ها و مطبوعات در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به‌شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را به‌صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «چشم‌انداز برای توافق وجود دارد» نوشت: «در همین بزنگاه حساس، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران آمد؛ نه برای دیدار تشریفاتی، بلکه با مأموریتی واضح؛ ظاهراً مدیر کل آغاز گفت‌وگوهای غیر مستقیم تهران و واشنگتن را بهترین فرصت برای انجام مأموریت خود دیده بود. به همین دلیل هم تأکید کرد: «من در حال بررسی این هستم که آژانس چطور می‌تواند نقش یک پل میان ایران و آمریکا را ایفا کند. هدف ما کمک به دستیابی به نتایج مثبت است.» مدیر کل آژانس همچنین تأکید کرد: «این مسیر ساده نخواهد بود. بدون شک افرادی هستند که نمی‌خواهند این مذاکرات به سرانجام برسد. اما اگر به دنبال صلح هستیم، باید ادامه دهیم.» شاید مهم‌ترین بخش سخنان مدیرکل آژانس در تهران، آنجا بود که گفت: «برای ما مهم است که به دیدگاه‌های ایران گوش دهیم، انتظارات این کشور را بفهمیم و در روند مذاکرات، نقش سازنده‌ای ایفا کنیم.»
با پایان این سفر، پیامی که از سوی او به رم ارسال شد، روشن بود؛ دیپلماسی هنوز نفس می‌کشد. گروسی با خوش‌بینی محتاطانه‌اش گفت: «در یکی از مراحل کلیدی مذاکرات قرار داریم. چشم‌اندازی برای توافق وجود دارد. مؤلفه‌های لازم برای توافق در حال شکل‌گیری هستند؛ هم برای ایران و هم برای آمریکا. اما زمان محدود است.» مدیر کل آژانس تاکید کرد: «من در تماس دائم با طرف آمریکایی هستم. تمام تلاشم این است که ارتباطات را تسهیل کنم و روند رسیدن به توافق را سرعت بخشم.»
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در این دیدار گفت: «بیانیه مارس ۲۰۲۳ مبناست. معاون من و آقای گروسی به‌زودی دوباره در تهران دیدار می‌کنند. امیدواریم این گفت‌وگوها به نتیجه‌ای مشخص و مفید بینجامد.»
او همچنین تأکید کرد که مسیر باقی‌مانده در چهارچوب همان بیانیه پیگیری می‌شود. تهران و آژانس در پی تفاهم مارس ۲۰۲۳ تصمیم گرفتند مسیر تازه‌ای برای همکاری تعریف کنند. این بیانیه در یکی از مفادهای کلیدی خود به مکان‌های ادعایی که آژانس از وجود ذرات اورانیوم در آنها سخن گفته بود، اشاره داشت. همچنین در بخش‌های مهم دیگر موضوع بازدیدهای تکمیلی و داوطلبانه توسط آژانس از سایت‌های خاص در ایران و تسهیل دسترسی به برخی تجهیزات و اطلاعات برای اطمینان از نظارت‌های فنی، بدون خدشه به استقلال و حاکمیت ایران را مطرح کرده بود. اکنون، دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم و سفر گروسی به تهران هر دو نشانه‌هایی هستند از تداوم تلاش‌های دیپلماتیک در سایه‌ای سنگین از بی‌اعتمادی و تردید. از یک‌سو، اظهارات مدیرکل آژانس نشان می‌دهد که نهادهای بین‌المللی هنوز نقش خود را در حفظ خطوط ارتباطی میان تهران و واشنگتن جدی می‌دانند.
از سوی دیگر، مواضع متناقض آمریکا چه از سوی مذاکره‌کنندگان و چه از زبان چهره‌هایی مانند ترامپ نشان می‌دهد که در واشنگتن، هنوز اجماعی روشن درباره نوع توافق با ایران شکل نگرفته است. در این میان، بیانیه مارس ۲۰۲۳ بین ایران و آژانس، به‌عنوان یک چهارچوب مشترک فنی، فرصتی استراتژیک برای احیای اعتماد و ساختن پله‌هایی از همکاری در دل شکاف‌های عمیق سیاسی است. اما این بیانیه تنها زمانی می‌تواند به سکویی برای بازگشت به توافقی جامع‌تر بدل شود که آمریکا نیز از بازی‌های زبانی دست برداشته و به اصولی قابل اتکا پایبند بماند.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «دیپلماسی چندجانبه پیام معنادار ایران به واشنگتن» نوشت: «در روزگاری که آمریکا و غرب دیگر نمی‌توانند نقش بلامنازع و هژمون خود را در هندسه قدرت جهانی ایفا کنند، ایران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای و جهانی، مسیر «دیپلماسی چندجانبه» را با قدرت و قاطعیت در پیش گرفته است. این نشان می‌دهد نه واشنگتن قبله آمال دستگاه دیپلماسی و نه لبخندهای دیپلماتیک غرب، تعیین‌کننده آینده سیاست خارجی کشور است. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم عملاً در سایه سیاست معطل‌سازی و چشم‌انتظاری برای امضای یک توافق یا تماس تلفنی با مقامات کاخ سفید فلج شده بود، امروز با عبور از آن رویکرد شکست‌خورده و با در پیش گرفتن رویکردی فعال و مستقل، وارد مرحله‌ای تازه از حضور در مناسبات بین‌المللی شده است. این تحول راهبردی، نه تنها در اظهارات و اسناد رسمی، بلکه در سفرها، توافق‌نامه‌ها و دیدارهای سطح بالای مقامات دیپلماتیک و سیاسی قابل مشاهده است.
رهبر معظم انقلاب در هفته گذشته و در اولین دیدار سال نو با مسئولان ارشد سه قوه، تماس‌های رئیس‌جمهور با رؤسای جمهور دیگر کشورها و فعالیت‌های وزارت امور خارجه را خیلی خوب و مؤثر ارزیابی کردند. ایشان گفت‌وگوهای عمان را یکی از ده‌ها کار وزارت امور خارجه خواندند و تأکید کردند: مسائل کشور نباید به این گفت‌وگوها گره زده شود و اشتباهی که در برجام انجام شد و همه چیز کشور را به پیشرفت مذاکرات منوط کرد، نباید تکرار شود چرا که کشور شرطی می‌شود و همه چیز از جمله سرمایه‌گذاری تا مشخص شدن نتیجه مذاکرات معطل می‌ماند. این سخن، نقشه راهی بود برای عبور از نگاه محدود و منفعلانه‌ای که طی هشت سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم تمام همت و انرژی کشور را صرف گفت‌وگو با غرب کرده بود؛ آن‌هم گفت‌وگوهایی که نه تنها منجر به رفع تحریم نشد، بلکه تحریم‌ها را گسترده‌تر، پیچیده‌تر و دردناک‌تر نیز کرد.
اکنون وزارت خارجه در دولت چهاردهم، به ریاست سید عباس عراقچی، مسیر جدیدی را برگزیده است که در آن، مذاکرات برای رفع تحریم‌ها همچنان از طریق دیپلماسی غیرمستقیم ادامه دارد، اما نه به عنوان «همه چیز» بلکه در کنار سایر ابزارهای قدرت و مسیرهای تعامل جهانی. در واقع، دیپلماسی کشور همزمان هم پیگیر رفع تحریم‌هاست و هم مسیر خنثی‌سازی آنها را فعالانه دنبال می‌کند. سفر رسمی عراقچی، وزیر امور خارجه، به مسکو و دیدار با ولادیمیر پوتین و سرگئی لاوروف، رئیس‌جمهور و وزیر خارجه فدراسیون روسیه، یکی از مهم‌ترین نمودهای دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی ایران در شرق بود. عراقچی در دیدار اعلام کرد که «معاهده جامع همکاری‌های بلندمدت با روسیه» تصمیم دو کشور برای همکاری یک تصمیم راهبردی است.
در کنار دیپلماسی فعال عراقچی، کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل وزارت امورخارجه، نیز در سفرهایی پی‌درپی با مقامات چینی و روسی دیدار و رایزنی کرده است. حضور فعال غریب‌آبادی در نشست‌های مشترک با همتایان خود در شرق، نشان‌دهنده عزم ملی برای تعمیق روابط با قدرت‌های نوظهور آسیایی و تمرکز بر ساختارهایی چون شانگهای، بریکس و اتحادیه اوراسیاست. در ضلع سوم دیپلماسی چندجانبه نیز مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزارت امورخارجه نیز در سفر به کشورهای اروپایی و همچنین گفت‌وگو و رایزنی با مقامات اروپایی، وجه دیگری از دیپلماسی فعال وزارت امور خارجه را نمایان ساخت.
در همین راستا، سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به تهران، تنها یک تحول دوجانبه نیست بلکه نشانه‌ای از دیپلماسی چندوجهی و چندجانبه ایران است که همزمان هم با قدرت‌های آسیایی (چین و روسیه) و هم با کشورهای منطقه (عربستان، قطر، عراق، پاکستان و…) در حال شکل‌گیری است. این سفر، نماد روشنی از موفقیت سیاست‌های دولت شهید آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی در بسط روابط منطقه‌ای و کاهش تنش با همسایگان است؛ سیاستی که اکنون توسط وزیر خارجه دولت چهاردهم، سید عباس عراقچی، با قوت ادامه یافته است. سفر شاهزاده خالد بن سلمان به تهران، پس از سال‌ها تنش میان دو کشور، حاصل دیپلماسی منطقه‌ای فعال ایران است که در دوره جدید با میانجیگری موفق چین و اراده سیاسی دو کشور به نتیجه رسیده است. برخلاف دوره‌ای که روابط با همسایگان در سایه «دیپلماسی وین‌محور» به حاشیه رفته بود، اکنون این روابط در متن سیاست خارجی قرار گرفته‌اند.
پیوستن رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای و عضویت در بریکس، دو دستاورد دیگر دیپلماسی چندجانبه ایران در دولت‌های سیزدهم و چهاردهم است. این عضویت‌ها، صرفاً نمادین نیستند بلکه دریچه‌ای به سوی حضور مؤثر ایران در فرآیند شکل‌گیری نظم جهانی غیرغربی‌اند. در این میان، نمی‌توان از اشتباه راهبردی دولت‌های یازدهم و دوازدهم در نگاه صرف به غرب چشم‌پوشی کرد. تمام تخم‌مرغ‌های سیاست خارجی آن دولت‌ها در سبد توافقی ریخته شد که نه تنها در عمل به نتیجه نرسید، بلکه غرب با نقض آشکار آن، عملاً اراده ملت ایران را تحقیر کرد.
در نهایت، باید گفت که مجموعه اقدامات ماه‌های اخیر وزارت امور خارجه در دولت چهاردهم، اعم از توسعه روابط با روسیه، چین، اتحادیه اوراسیا، کشورهای عضو بریکس، همسایگان آسیای غربی و آسیای مرکزی، حامل پیامی روشن به کاخ سفید و متحدانش است: ایران، کشور مستقلی است که معطل میز مذاکره با آمریکا نمی‌ماند. مذاکرات، اگر به نتیجه مطلوب برای کشورمان برسد، یک مزیت است؛ اما اگر نرسد نیز کشور راه‌های جایگزین خود را فعال کرده است. این همان دیپلماسی واقع‌گرا، عزتمند و چندجانبه‌ای است که از دولت شهید رئیسی آغاز شد و اکنون با هدایت سید عباس عراقچی با قدرت ادامه دارد. و این پیام، شاید از صد بیانیه، برای غرب معنادارتر باشد.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «نامه‌های راهبردی میان همسایگان» نوشت: «وزیر دفاع عربستان نامه پادشاه این کشور را تقدیم رهبر انقلاب کرد. همان روز وزیر خارجه ایران نامه رهبر انقلاب را به پوتین رساند و دیدارهای متعددی در روسیه از جمله با نخست‌وزیر قطر داشت.
رسانه‌ها از محتوای نامه‌ها باخبر نشده‌اند، اما با توجه به اظهارات مسئولان می‌توان حدس زد روابط اقتصادی در اولویت راهبردها باشد. ایران با روسیه معاهده جامع راهبردی دارد که در دستور کار مجلس ایران و دومای روسیه است و دو کشور بر اجرای آن تأکید دارند و عراقچی در نشست خبری با همتای روسی خبر داد که ایران معاهده راهبردی با روسیه را پیش‌خواهد برد.
خبرگزاری‌های امریکایی نیز اخیراً خبر دادند عربستان به ایران تعهد داده که به آمریکا یا اسرائیل اجازه نخواهد داد از خاک این کشور برای حمله به ایران استفاده کنند. حضور وزیر دفاع این کشور در همین‌راستا می‌تواند تعبیر شود و البته ابعاد دیگری را می‌توان به محتوای نامه سلمان ارتباط داد.
رهبر معظم انقلاب با یادآوری سخنان خود در سال ۷۶ به ملک‌عبدالله عموی وزیر دفاع فعلی عربستان یعنی در زمانی که خالد بن‌سلمان فقط ۹ سال سن داشته، یادآور شدند که در آن زمان به ملک‌عبدالله گفته‌اند ارتباط صمیمی با عربستان را به سود خود می‌دانیم و اگر شما هم آن را به سود خود می‌دانید ارتباطات می‌تواند مستحکم شود. محتوای ضمنی این سخن و پیام آن است که اگر عربستان در این سال‌ها برادرانه سود خود را در ارتباط با ایران می‌جست روابط میان دو کشور عمیق‌تر می‌شد.
برخی تلاش می‌کنند این نامه‌نگاری‌ها را مرتبط با مذاکرات ایران و آمریکا کنند. اولاً مسائل در روابط بین‌الملل بی‌ارتباط با یکدیگر نیست، اما مقدمات سفر مقام عربستانی ماه‌ها پیش چیده شد و روابط با روسیه نیز حساب جداگانه خود را دارد، هرچند عراقچی در آنجا اعلام کند که روسیه و چین را از مذاکرات مسقط باخبر کرده‌ایم. راهبرد اصلی و اعلام شده ایران گسترش روابط با همسایگان است و این تحرکات جدید همگی باید در همین راستا تحلیل و فهمیده شود.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «ترامپ؛ تعادل یا عقب‌نشینی» را برگزید و نوشت: «ترامپ با وجود فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ تجاری، به توافق با چین امیدوار است اما تحلیلگران معتقدند سیاست‌های تجاری او نه‌تنها با چین، بلکه با متحدان آمریکا نیز تنش‌هایی ایجاد کرده است که ممکن است پیامدهای بلندمدتی داشته باشد. رئیس‌جمهور آمریکا طی روزهای اخیر در کاخ سفید اظهار داشت که اطمینان دارد آمریکا و چین در نهایت به یک توافق تجاری دست خواهند یافت. او دقایقی قبل از ناهار کاری با نخست‌وزیر ایتالیا بیان کرد: «من ۱۰۰ درصد مطمئنم که توافقی با چین حاصل خواهد شد».
این اظهارات ترامپ در شرایطی مطرح شده که چین همه اقدامات آمریکا در جنگ تجاری را با وضع تعرفه‌های مشابه پاسخ داده است. این جنگ تجاری پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی داشته است؛ از جمله افزایش تورم و قیمت‌ها، نوسانات بازار سهام، سقوط بورس، اختلال در زنجیره تأمین جهانی، فشار بر کسب‌وکارهای آمریکایی و افزایش کسری تجاری غیرمستقیم. علاوه بر چین، ترامپ متحدان آمریکا را نیز هدف جنگ تجاری خود قرار داده است. تحلیلگران معتقدند این سیاست‌ها باعث شده است متحدان سنتی آمریکا به سمت چین متمایل شوند. با این حال، ترامپ در نشست خبری خود اعلام کرد نگران این موضوع نیست و معتقد است این تحولات تأثیری بر روابط آمریکا با متحدانش نخواهد داشت.
جنگ تجاری بین آمریکا و چین با افزایش تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری هر ۲ طرف به‌شدت تشدید شده است. در حالی که آمریکا افزایش تعرفه‌های گمرکی را در دستور کار دارد، چین نیز با توقف صادرات عناصر کمیاب و محدودیت‌های دیگر واکنش نشان داده است. هر ۲ طرف ادعا می‌کنند آماده مذاکره هستند اما هنوز مشخص نیست این تنش‌ها چه زمانی به پایان خواهد رسید. راشا تودی در این باره نوشت: بر اساس اسناد منتشر شده از کاخ سفید، دولت دونالد ترامپ ممکن است تعرفه‌های گمرکی واردات کالا از چین را به ۲۴۵ درصد افزایش دهد. این تصمیم ممکن است به عنوان پاسخی به تعرفه‌های تلافی‌جویانه دولت چین بر کالاهای وارداتی از آمریکا در دستور کار قرار گیرد.
تاکنون زمان دقیق اجرای این افزایش تعرفه از سوی آمریکا اعلام نشده است اما طی ۲ ماه گذشته، کاخ سفید بارها تعرفه‌های وارداتی از چین را افزایش داده است. در مقابل، دولت چین نیز با اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه، میزان این تعرفه‌های متقابل را به ۱۲۵ درصد رسانده است. لازم به توضیح است علاوه بر افزایش تعرفه‌ها، چین برای مقابله با اقدامات تجاری آمریکا، صادرات عناصر کمیاب خود به بازار جهانی را متوقف کرده است. این عناصر در فناوری‌های پیشرفته کاربرد دارند و برای شرکت‌های آمریکایی بسیار حیاتی هستند. همچنین دولت چین محدودیت‌هایی بر واردات هواپیما و قطعات هواپیمای شرکت بوئینگ آمریکا اعمال کرده است. در این بین کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد آمریکا برای رسیدن به توافق تجاری با چین آماده است اما این توافق منوط به این است که طرف چینی ابتدا قدم اول را بردارد.
تحولات اخیر در بازار اوراق خزانه‌داری آمریکا نشان‌دهنده پیچیدگی‌های سیاسی اقتصاد آمریکاست. با وجود تنش‌های ناشی از جنگ تجاری و تورم، بازارها در حال بازنگری در انتظارات خود هستند. از دیدگاه کارشناسان بازارهای مالی، تصمیمات فدرال‌رزرو و سیاست‌های تجاری دولت ترامپ نقش کلیدی در شکل‌گیری آینده اقتصادی کشورهای همسو و غیرهمسو را به دنبال خواهد داشت.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «ثبات، میانجیگری یا هر دو؟» را برگزید و نوشت: «خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ در سفری تاریخی وارد تهران شد و مورد استقبال مقامات ایرانی قرار گرفت. این سفر که به دعوت سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و پس از ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض انجام شد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خالد بن‌سلمان، به‌عنوان بلندپایه‌ترین مقام سعودی که پس از احیای روابط دوجانبه به ایران سفر کرده، در بدو ورود با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کرد و پیام پادشاه عربستان را تقدیم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای کرد.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: آقای «خالد بن‌سلمان»، وزیر دفاع عربستان سعودی، در دیدار با رهبر انقلاب اسلامی پیام پادشاه این کشور را تقدیم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای کرد. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار تأکید کردند: اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هر دو کشور مفید خواهد بود و دو کشور می‌توانند تکمیل‌کننده یکدیگر باشند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه گسترش روابط دو کشور دشمنانی دارد، خاطرنشان کردند: باید بر این انگیزه‌های خصمانه فائق آمد و ما در این خصوص آماده هستیم. ایشان با اشاره به برخی پیشرفت‌های ایران گفتند: جمهوری اسلامی آماده است در این عرصه‌ها به عربستان سعودی کمک کند. رهبر انقلاب تأکید کردند: اینکه برادران در منطقه با هم همکاری داشته باشند و به یکدیگر کمک کنند، بسیار بهتر از تکیه به دیگران است. در این دیدار که سردار سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز حضور داشت، آقای خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان، با اظهار خرسندی فراوان از این دیدار گفت: من با دستور کار گسترش روابط با ایران و همکاری در تمام زمینه‌ها به تهران آمده‌ام و امیدواریم گفت‌وگوهای سازنده انجام‌شده، روابط قوی‌تر از گذشته میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند.
سفر خالد بن‌سلمان در بزنگاهی حساس از تحولات منطقه‌ای، توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. بنابراین باید دریافت که وزیر دفاع عربستان کیست و چه جایگاهی در هرم قدرت این کشور دارد و از این رهیافت به تبیین اهداف او از سفر به ایران دست زد. خالد بن‌سلمان، برادر محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان و فرزند سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه این کشور، به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین چهره‌های حکومتی عربستان شناخته می‌شود. او که پس از ولیعهد عملاً نفر دوم در هرم قدرت سعودی‌هاست، نقشی محوری در تقویت توان دفاعی و گسترش همکاری‌های امنیتی و نظامی عربستان با غرب، به‌ویژه ایالات متحده و همچنین کشورهای عربی ایفا کرده است. این جایگاه ویژه، سفر او به ایران را از منظر دیپلماتیک و راهبردی، به رویدادی شایان تأمل تبدیل می‌کند.
این رویکرد محتاطانه، ریشه در سیاست‌های کلان ریاض دارد. روزنامه گاردین گزارش داده که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نیز با هرگونه اقدام نظامی علیه ایران مخالفت کرده و تلاش داشت او را از این مسیر بازدارد. این موضع، با رویکرد کلی کشورهای منطقه در دوری از درگیری‌های مستقیم همخوانی دارد. در مقابل، برخی منابع غربی مدعی شده‌اند فرماندهان نظامی ایران، در واکنش به این تحرکات، سناریوهای پیش‌دستانه علیه پایگاه دیه‌گو گارسیا را بررسی کرده‌اند. بااین‌حال، تمایل غالب در منطقه، حرکت به سوی گفت‌وگو و ایفای نقش در فرایند صلح است.
اگرچه گفته می‌شود سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این ترتیب وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع ازآن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طورکلی خاورمیانه خواهد داشت.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «آرایش مذاکراتی در رم» را برگزید و نوشت: «دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی امروز در شهر رم برگزار می‌شود که عراقچی و ویتکاف، طرف‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی، از روسیه و فرانسه راهی محل مذاکرات می‌شوند. گفت‌وگوهای امروز متمرکز بر مساله هسته‌ای برای دستیابی به یک چارچوب توافق است.
پس از کش‌وقوس‌های فراوان، شهر رم امروز شنبه ۳۰ فروردین (۱۹ آوریل) با هماهنگی سلطان‌نشین عمان میزبان دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکاست. درحالی‌که سیدعباس عراقچی پس از دیدار با ولادیمیر پوتین راهی ایتالیا می‌شود، استیو ویتکاف نیز پس از دیدار با فرانسوا مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، راهی ایتالیا خواهد شد؛ دو دیداری که نشان می‌دهد ایران و آمریکا بنا دارند به‌تدریج سایر طرف‌های برجام را نیز به چارچوب مذاکراتی خود وارد کنند. پیش از حضور این دو مقام ارشد تهران و واشنگتن در رم، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، با حضور در تهران نقش نظارتی خود را در هرگونه توافق احتمالی به طرف ایرانی و به‌ویژه آمریکایی گوشزد کرد. وی تاکید کرد: آژانس می‌خواهد پُل میان ایران و آمریکا باشد. اگرچه تهران نیز به گروسی توصیه کرد مدیرکل صلح باشد.
اما فراتر از این پس‌زمینه، حضور جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، یک روز پیش از مذاکرات در شهر رم قابل‌توجه است. ونس که روز جمعه همراه با جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، پس از دیدار با ترامپ از واشنگتن راهی ایتالیا شده است، ادعا می‌شود که بنا دارد خود در جریان روند مذاکرات امروز قرار گیرد. مذاکرات امروز معطوف به شکل‌گیری چارچوب مذاکراتی بین ایران و آمریکا بر سر سرفصل اصلی، یعنی برنامه هسته‌ای است که سه موضوع اصلی درصد غنی‌سازی، نظارت‌ها و ذخایر را شامل می‌شود. مذاکرات امروز از این حیث مهم، تعیین‌کننده و کلیدی است که می‌تواند نقش راه توافق اولیه بین تهران و واشنگتن را ترسیم کند. در صورتی که امروز طرفین از گفت‌وگوهای سازنده یاد کنند، می‌توان گفت توافق می‌تواند در دسترس باشد.
سیدعباس عراقچی یک روز قبل از دور دوم مذاکرات با ویتکاف، در مسکو تاکید کرد: ما روز شنبه با جدیت در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا حاضر خواهیم شد و با توجه به نحوه حضور طرف مقابل، جمع‌بندی و قضاوت خواهیم کرد که چگونه باید این مسیر را ادامه دهیم. عراقچی در جمع خبرنگاران درخصوص دیدار با ولادیمیر پوتین و اهداف سفرش به مسکو گفت: در این سفر، در وهله نخست، حامل پیام مقام معظم رهبری بودم، پیامی که ایشان نگارش فرموده بودند و مباحث مختلفی را در بر می‌گرفت، هم مسائل منطقه‌ای و هم بحث‌های دوجانبه و همکاری‌هایی که با روسیه در جریان است.
وی تاکید کرد: رم میزبان مذاکرات نیست، بلکه محل مذاکرات است؛ میزبان مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، همچنان دولت عمان است و ما در محلی که میزبان مشخص کند، حاضر خواهیم شد و کماکان وظیفه میانجیگری، واسطه‌گری و برقراری ارتباط غیرمستقیم برعهده وزیر امور خارجه عمان و دولت این کشور است. پیش‌تر نیز وزارت خارجه عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «رم میزبان دور دوم گفت‌وگوهای ایران و آمریکا خواهد بود.» در بیانیه وزارت خارجه عمان آمده است: «هدف از این گفت‌وگوها، پیشرفت بیشتر در جهت دستیابی به یک توافق عادلانه، الزام‌آور و پایدار خواهد بود.» دستگاه دیپلماسی عمان افزود: «عمان خرسند است که این نشست را در رم که به دلایل لجستیکی به عنوان محل برگزاری انتخاب شده است، تسهیل و میانجیگری می‌کند.»
همزمان مارکو روبیو که از موافقان برچیدن برنامه هسته‌ای ایران است و اظهاراتش موجب اختلاف‌نظر در دولت ترامپ شده است، روز جمعه طی اظهاراتی نسبت به «ثمربخش» بودن مذاکرات تهران-واشنگتن پیرامون برنامه هسته‌ای ایران ابراز امیدواری کرده و با اشاره به گفت‌وگوها پیرامون صلح اوکراین، بر ضرورت مشخص شدن امکان توافقی در این باره در آینده نزدیک تاکید کرد.»
