به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، استان کردستان صحنه درگیری‌هایی بود که از پیچیدگی و خشونت بی‌سابقه‌ای برخوردار بود، به گونه‌ای که بیشتر شهرهای این استان به اشغال گروهک‌های ضدانقلاب درآمد و این اتفاق، از جمله وقایعی بود که با وجود اهمیت تاریخی آن، کمتر در روایت‌های رسمی به شکل دقیق بازگو شده است.
آن زمان، شرایط سیاسی کشورمان به گونه‌ای بود که عرصه را برای برخی گروه‌های مسلح تجزیه‌طلب فراهم کرده بود تا در مناطق مرزی و به‌ویژه در استان کردستان، قدرت‌نمایی کرده و نظم جامعه را مختل کنند.
در این میان، گروهک‌های ضدانقلاب همچون کومله و دمکرات با بهره‌گیری از شرایط موجود، اقدام به اشغال نقاط مختلف شهر سنندج و استان کردستان کرده و عملاً بخش زیادی از شهر را در اختیار خود گرفته بودند.
به صورت اساسی اشغال شهر سنندج در اوایل فروردین سال ۱۳۵۸ کم کم آغاز شد که در واکنش به این تهدید، سپاه پاسداران و بسیج مردمی با فرماندهی سردارانی همچون شهید محمد بروجردی و شهید صیاد شیرازی، عملیاتی منسجم و برنامه‌ریزی‌شده را برای آزادسازی شهر سنندج آغاز کردند.
عملیات پاکسازی شهر سنندج که از چهارم اردیبهشت سال ۱۳۵۹ آغاز شد، یکی از نخستین تجربه‌های هماهنگ نیروهای نظامی و مردمی پس از انقلاب بود و طی این عملیات، نیروهای کشورمان موفق شدند حلقه محاصره گروهک‌ها را بشکنند و آرام‌آرام مناطق اشغالی را باز پس بگیرند.
در جریان این عملیات که تا ۲۶ اردیبهشت ادامه یافت، مقاومت‌های شدیدی از سوی گروهک‌ها صورت گرفت، اما عزم و ایمان نیروهای جمهوری اسلامی ایران، در نهایت باعث شد سنندج از چنگال اشغالگران آزاد شود.
در طول این درگیری‌ها، بسیاری از مردم شهر سنندج متحمل سختی‌های فراوانی شدند و شهدای بسیاری را تقدیم انقلاب اسلامی کردند.
چگونگی اشغال شهر سنندج توسط ضدانقلاب
سرهنگ علی کلوندی، مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به وقایع پس از پیروزی انقلاب اسلامی، می‌گوید: بعد از بهمن سال ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی، گروهک‌های ضد انقلاب به‌تدریج در منطقه حضور پیدا کردند؛ به‌طور مثال در زمستان همان سال، پادگان مهاباد از سوی این گروه‌ها محاصره و تمام سلاح‌ها و مهمات آن غارت شد. در ۲۹ اسفند ۱۳۵۷ نیز پادگان لشکر ۲۸ ارتش سنندج نیز محاصره شد و بخشی از مهمات پادگان ژاندارمری به غارت رفت.
وی می‌افزاید: گروهک‌های ضد انقلاب به تدریج بخشی از شهرها، روستاها و جاده‌های مواصلاتی استان کردستان را اشغال کرده و باعث ناامنی گسترده در میان مردم شدند و فقط به لحاظ ساختار شهری، دو شهر بیجار و قروه در استان کردستان به دست ضد انقلاب نیفتاد.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کردستان ادامه می‌دهد: افراد زیادی از استان کردستان که حاضر به همکاری با ضدانقلاب نبودند، توسط این گروه‌ها ترور و شهید می‌شدند.
کلوندی اضافه می‌کند: در سال ۱۳۵۸ سازمان پیشمرگان مسلمان کُرد به ابتکار شهید بروجردی و با مشارکت نیروهای بومی انقلابی از استان‌های کردستان و کرمانشاه تشکیل شد که این سازمان نقش کلیدی را در پاکسازی مناطق مختلف این دو استان ایفا کرد.
آغاز اشغال شهر سنندج در سال ۵۸
وی تصریح می‌کند: سال ۵۸ شهر سنندج به اشغال ضد انقلاب درآمد و شهرهای دیگر نیز از جمله کامیاران که در مسیر استان کرمانشاه بود، به اشغال درآمدند؛ با توجه به درخواست‌های مردمی، نظام تصمیم به پاکسازی مناطق استان کردستان گرفت و سلسله عملیات‌هایی طراحی شد.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کردستان می‌افزاید: این عملیات‌ها از ۱۱ بهمن ۵۸ به ابتکار شهید بروجردی در قالب سپاه هفتم آغاز شد و سازمان پیشمرگان مسلمان کُرد در آن نقشی اساسی ایفا کرد که در نتیجه، شهر کامیاران در بهمن همان سال پاکسازی شد.
کلوندی ادامه می‌دهد: پس از آن طراحی عملیاتی برای پاکسازی شهر سنندج در اردیبهشت ۵۹ صورت گرفت؛ در آن زمان به جز پادگان لشکر ۲۸، باشگاه افسران (که هم‌اکنون محل بنیاد حفظ آثار است)، صداوسیما و فرودگاه، باقی نقاط شهر در اختیار نیروهای ضد انقلاب قرار گرفته بود.
وی می‌گوید: گروه‌های مختلف در سطح شهر پایگاه‌هایی داشتند و ضمن تهدید مردم، تلاش می‌کردند آنان را جذب کنند و یا در صورت مخالفت، به شهادت برسانند.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کردستان با اشاره به نحوه آغاز عملیات پاکسازی سنندج، بیان می‌کند: این عملیات در چند محور آغاز شد، محور نخست از سمت فرودگاه سنندج به خیابان پاسداران و تپه توس نوذر بود، محور دوم از پادگان لشکر ۲۸ به سمت باشگاه افسران و محور سوم از گردنه صلوات‌آباد به سمت سیلو و داخل شهر سنندج بود که این عملیات ۲۲ روز به طول انجامید.
پاکسازی شهر سنندج در ۲۶ اردیبهشت ۵۹
کلوندی خاطرنشان می‌کند: رزمندگان بسیاری از سراسر کشور از جمله نیروهای ارتش، سپاه، ژاندارمری و مردمی به‌صورت داوطلب در این عملیات شرکت کردند و ابتدا محله‌ها و سپس خیابان‌های شهر به‌تدریج پاکسازی شد و در نهایت در ۲۶ اردیبهشت، شهر سنندج به طور کامل از لوث وجود ضد انقلاب آزاد شد.
وی تصریح می‌کند: تا پیش از چهارم اردیبهشت، تنها پادگان لشکر ۲۸، باشگاه افسران، صداوسیما و فرودگاه در دست نیروهای انقلاب اسلامی ایران بود و سایر نقاط شهر در تصرف ضد انقلاب بود که طی این عملیات همه نقاط شهر به‌تدریج آزاد شدند.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کردستان خاطرنشان می‌کند: شمار زیادی از رزمندگان در جریان این عملیات شهید شدند که شامل نیروهای بومی و غیربومی از شهرهایی مانند کاشان، اصفهان، بهبهان، گلپایگان و تهران بودند؛ از جمله شهدای شاخص این عملیات، سه برادر شهید نمکی هستند که در جریان ناآرامی‌های سنندج دستگیر و به شهادت رسیدند.
کلوندی ادامه می‌دهد: این عملیات‌ها با محوریت شهید بروجردی و سپاه انجام شد و همچنین نیروهای ارتش به‌ویژه شهید صیاد شیرازی و آقای رحیم صفوی در محور فرودگاه نقش مؤثری را ایفا کردند. همچنین لشکر ۲۸ نیز در تأمین نیرو و تجهیزات سهم مهمی را داشته و سازمان پیشمرگان مسلمان کرد نیز نقشی برجسته در پاکسازی شهر سنندج داشتند.
شهدایی که در جریان پاکسازی در باشگاه افسران به شهادت رسیدند
وی عنوان می‌کند: در باشگاه افسران هشت نفر به شهادت رسیده‌اند که برخی از آن‌ها پیش از چهارم اردیبهشت شهید شده‌اند؛ دو تن از این شهدا از نیروهای بومی شهر سنندج به نام‌های "رشید احمدی" از ارتش و "عدنان مردوخی" از پیشمرگان مسلمان کُرد هستند که در روز هشتم اردیبهشت سال ۵۹ در جریان پاکسازی باشگاه افسران به شهادت رسیده‌اند.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کردستان می‌افزاید: تعداد دیگری از شهدا نیز در محاصره باشگاه افسران شهید شدند که پیکرهای آن‌ها بعداً به وسیله خانواده‌هایشان به شهرهایشان منتقل شد. در حال حاضر پنج مزار شهدای گمنام در حیاط باشگاه افسران وجود دارد و دو مزار نیز متعلق به نیروهای مردمی سنندج است که در مجموع، هفت مزار شهید در این مکان قرار دارد.
کلوندی اظهار می‌کند: اگر عملیات پاکسازی استان کردستان را فازبندی کنیم، ابتدا شهرهای استان، سپس روستاها و پس از آن محورهای مواصلاتی و ارتفاعات پاکسازی شدند که روندی زمان‌بر داشت.
فعالیت ۱۷ گروهک ضدانقلاب در روزهای ابتدایی انقلاب اسلامی در شهر سنندج
وی خاطرنشان می‌کند: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ۱۷ گروهک ضد انقلاب در شهر سنندج فعالیت و پایگاه داشته‌اند که از میان آن‌ها، دو گروهک کومله و دموکرات بیشترین نقش را در ایجاد ناامنی ایفا کرده و سایر گروه‌ها نقش کمتری داشته‌اند.
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کردستان تصریح می‌کند: بیشترین شهدای ما نیز به دست این دو گروه به شهادت رسیده‌اند و نکته جالب توجه این است که این گروهک‌ها از سراسر کشور نیرو جذب می‌کردند و هر فردی که با نظام جمهوری اسلامی مخالف بود، به کردستان می‌آمده و علیه نظام می‌جنگیده است.
کلوندی می‌گوید: اشغال شهر سنندج به صورت کلی از فروردین ۵۸ آغاز شده و از چهارم تا ۲۶ اردیبهشت سال ۵۹ نیز آزادسازی آن به طول انجامیده است.
به گزارش ایمنا، امروز با گذشت بیش از چهار دهه از آن ایام، آزادسازی شهر سنندج به‌عنوان نمادی از مقاومت، وحدت و ایستادگی مردم این شهر در برابر توطئه‌های داخلی و خارجی شناخته می‌شود و یادآوری این واقعه، تنها ادای احترام به شهدا و رزمندگان آن روزها نیست، بلکه بازخوانی درس‌هایی است برای روزهایی که باز هم نیاز به هوشیاری، وحدت و ایستادگی داریم.