امیررضا اعتمادی؛ بازار: تجربه دولت دوازدهم و تبعات اجتماعی افزایش نرخ بنزین در جامعه باعث شد تا دولت سیزدهم در این خصوص تغییری اعمال نکند و حالا نوبت دولت چهاردهم با سکان داری مسعود پزشکیان رسیده که آیا میتواند این چالش سخت را یک بار برای همیشه پشت سر بگذارد، بهترین راه حل این است که دولت باید یک بار برای همیشه خود را از قیمت گذاری نرخ بنزین خلاص کند!
ناترازی های تأمین بنزین و نرخ گذاری های بنزین از کجا میآید و راه حل آن چیست ؟ باید بگویم اینکه شبکه انرژی ما به شبکه جهانی انرژی وصل نیست عامل اصلی در به وجود آمدن چالش های گوناگون برای بنزین میشود که اصلی ترین چالش ها؛ قاچاق سوخت، پایین تر بودن نرخ بنزین نسبت به قیمت جهانی، ناترازی در تأمین و واردات سوخت کم کیفیت است.
اگر بخواهیم یک بار برای همیشه به این چالش پایان دهیم در مرحله باید اول باید اتصال شبکه انرژی ایران به شبکه جهانی انرژی صورت گرفته و نرخ های واقعی لحاظ شود، که اینکار نیاز به برنامه های بی اشکال و کم ریسک همراه با زیرساخت های لازم با کمک متخصصین حوزه انرژی خواهد داشت، که دولت چهاردهم باید به آن توجه داشته باشد
چه زمانی برای اتصال به شبکه جهانی انرژی مناسب است؟ بهترین زمان برای تغییر نرخ بنزین زمانی است که قیمت در پایین ترین سطح جهانی قرار دارد، اگر قیمت فرآورده‌های نفتی به نرخ های جهانی وصل بشود و دولت خود را از قیمت گذاری بنزین خلاص کند، دیگر شاید نیاز به افزایش نرخ قیمت نداشته باشیم.
در ادامه چالش سوخت عرض کنم در حال حاضر، تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور به روزانه ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون لیتر رسیده است و از طرفی هم نزدیک ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین و ۲۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) در کشور مصرف میشود که این رقم مصرفی بالا به شدت باعث ناترازی در چرخه تأمین سوخت کشور میشود.
این یعنی قبلاً فقط زمانیکه پالایشگاهی در دست تعمیر بود مجبور به واردات سوخت میشدیم اما حالا در شرایط طبیعی هم باید بنزین وارد کنیم تا کفاف تأمین را بدهد و این موضوع خسارت های جبران ناپذیری به کشور وارد میکند.
یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری کوتاه مدت که دولت سیزدهم تا حدودی با این راه حل چرخه سوخت را حفظ می‌کرد، کیفی‌سازی خودروها و خارج کردن خودروهای فرسوده از چرخه مصرف بود.
طبق اعلام شرکت ملی پالایش، هم‌اکنون ۳.۵ میلیون خودرو فرسوده در کشور وجود دارد که با خروج آنها از چرخه در عمل روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون لیتر بنزین در چرخه سوخت میماند.
اما به نظرم طبق آمار های قاچاق سوخت که وجود دارد باز هم ناترازی خواهیم داشت و از این بابت هیچگونه نگاه صادراتی نباید به بنزین داشته باشیم و تا حد ممکن جلوی قاچاق سوخت را به کشور های نظیر عراق، افغانستان ، پاکستان و... را بگیریم.
راه حل کوتاه مدت دیگر تک نرخی شدن دوباره قیمت بنزین است که طبق آمار اکنون مصرف بنزین ۲۵ برابر بیشتر از زمانیست که قیمت بنزین تک نرخی بوده است و با این راهکار میتوان قیمت بنزین را تا حدودی کنترل کرد اما این چالش را برای همیشه حل نخواهد کرد.
جمع بندی و نتیجه گیری ؛ دولت چهاردهم با ریاست دکتر پزشکیان، همانطور که وعده داده بود باید با کمک کارشناسان حوزه انرژی چه در بخش خصوصی و هلدینگ ها، چه در دانشگاه ها و موسسات علمی و چه در مدیران حوزه انرژی در دولت های سابق.
شورا های راهبردی تشکیل دهند و با همفکری همگی کارشناسان چالش نرخ گذاری سوخت را هم از دوش دولت خارج کنند و هم یک بار براش همیشه به این مشکل سامان دهند به شکلی که هم در اجتماع پذیرفته شود و هم مشکلی در سفره دهک های کم‌درآمد و کم مصرف ایجاد نکند.
به امید ایرانی سرافراز و آروزی موفقیت برای دولت چهاردهم در تمام چالش ها