به گزارش خبرگزاری ایمنا، مکمل های غذایی فرآورده‌هایی هستند که فقدان یا کمبود یک یا چند ماده مغذی اولیه در رژیم غذایی را تکمیل می‌کنند و از طریق ارتقاء عملکرد یا پیشگیری از اختلالات دستگاه‌های مختلف بدن، باعث افزایش سلامتی می‌شوند و ورزشکاران برای تامین مواد مغذی بیشتر، جلوگیری از کمبود مواد مغذی و ایجاد اثرات نیروزا از مکمل‌های ورزشی استفاده می‌کنند.
در مورد مکمل‌ها چند مسئله وجود دارد؛ ایمن بودن (اثرات جانبی)، موثر بودن (کارایی)، قانونی بودن، دوز و زمان مناسب مصرف ترکیبی از رژیم غذایی و تمرینات که ورزشکار در هنگام استفاده از مکمل باید داشته باشد.
بر اساس این مطلب یک برنامه درست برای مصرف مکمل‌های ورزشی از برنامه ای تشکیل می شود که بتواند برنامه تغذیه ورزشکار را کامل کند، یعنی فرد یک برنامه غذایی سالم و جامع دارد اما برای کامل شدن برنامه خود به سراغ مکمل می‌رود و در مقابل روش نادرست، استفاده از مکمل به این صورت است که فرد به جای داشتن تغذیه درست، سعی می‌کند با استفاده از مکمل مواد غذایی لازم را به بدن خود برساند.
در این بین مکمل‌هایی هم وجود دارند که مصرف آنها برای ورزشکار خطرناک باشد، این مکمل‌ها معمولاً داروهایی هستند که برای هدف دیگر مثل درمان آسم، طراحی شده‌اند اما چون روی عضله سازی و چربی سوزی اثر می‌گذراند، افراد تمایل به مصرف آنها پیدا می‌کنند.
نکات مهم قبل از استفاده از یک مکمل
یک سیستم جهانی برای تایید غذاها و مکمل‌های ورزشی وجود ندارد. سازمان غذا و داروی آمریکا، فقط در صورتی که مکمل یا دارویی باعث اثرات جانبی شدید نشود آن را تایید می‌کند و تایید FDA به منزله موثر بودن مکمل نیست، بنابراین مسئولیت خرید به عهده خریدار و میزان آگاهی وی خواهد بود.
تبلیغات در مورد مکمل‌ها می‌تواند گمراه کننده باشد و ادعای موثر بودن یک مکمل ممکن است قابل اعتماد نباشد و غلظت و کیفیت اجزای مختلف از محصولی به محصول دیگر متفاوت است.
طبیعی بودن یک مکمل نشان دهنده قانونی، ایمنی و کارایی آن نیست و در مطالعه‌ای نشان داده شده ۱۸.۸ درصد از مکمل‌ها، حاوی استروئید و پیش سازهای هورمونی بودند که روی برچسب محصول، عنوان نشده‌اند.
مکمل‌ها در ورزش‌های گوناگون اثرات متفاوت دارند؛ برای مثال مکملی که برای دوندگان ماراتن مفید باشد، برای دوندگان دو ۱۰۰ متر مناسب نیست. همچنین قبل از مصرف مکمل‌ها باید ورزشکار از نظر مشکلاتی مانند نارسایی کلیوی و مصرف هرگونه دارو بررسی شود و مکمل ها به صورت قرص، پودر، ژله، نوشیدنی و بار ورزشی ارائه می‌شوند که با توجه به دوره تمرین یا مسابقه و شرایط فردی ورزشکار، استفاده می‌شوند.
قبل از استفاده از هر محصولی باید به نکات کلیدی مختلفی از جمله اینکه آیا ایمن است؟ آیا موثر است؟ آیا استفاده از آن در ورزش مجاز است؟ توجه کرد.
تقسیم بندی مکمل‌ها بر اساس انستیتو پزشکی استرالیا
سیستم طبقه بندی ABCD غذاهای ورزشی و ترکیبات مکمل را بر اساس شواهد علمی و سایر ملاحظات عملی در چهار گروه طبقه بندی می‌شود که تعیین می کند آیا یک محصول ایمن، مجاز و موثر در بهبود عملکرد ورزشی است.
دسته مکمل‌های گروه A
مکمل‌هایی هستند که برای پیشگیری یا درمان استفاده می‌شوند.
۱- نوشیدنی ورزشی
۲- ژل‌های ورزشی
۳- شیرینی های ورزشی
۴- غذای مایع
۵- پروتئین وی
۶- بارهای ورزشی
۷- الکترولیت های جایگزین
۸- مکمل آهن
۹- پروبیوتیک
۱۰- مولتی ویتامین مینرال
۱۱- ویتامین
۱۲- مکمل کلسیم و روی
۱۳- کافئین
۱۴- کراتین
۱۵- آب چغندر
۱۶- بتا آلانین
۱۷- بیکربنات
دسته مکمل‌های گروه B
مکمل‌های این دسته نیازمند بررسی بیشتر هستند.
۱- کورکومین
۲- کئورستین
۳- تارت آب گیلاس
۴- آب توت ها
۵- گلوتامین
۸- روغن ماهی
۹- گلوکوزامین
۱۰- کارنیتین
دسته مکمل های گروه C
برای استفاده ورزشکاران توصیه نمی شود.
۱- ریبوز
۲- کوآنزیم ۱۰Q
۳- جینسنیگ
۴- کروم
۵- آب حاوی اکسیژن
۶- روغن MCT
ZMA-.۷ اینوزین
۸- پیروات
دسته مکمل‌های گروه D
داروهای ممنوع شده یا در معرض خطر بالای لیست WADA برای همه نمونه‌ها هستند و آلودگی به موادی که می‌تواند منجر به مثبت شدن تست دوپینگ شود.
۱- افدرین
۲- استریکنین
۳- سیبوترامین
۴- متیل هگزین آمین
۵- سایر محرک های گیاهی
۶- آندروستندیون
۷- نوراندرواستندیون
۸- سایر پروهورمون ها
۹- محرک های هورمون رشد
۱۰. تقویت کننده های تستوسترون
۱۱. پودر ریشه ماکا
۱۲. لیگاندرول
مکمل‌های ورزشی دارای پروتئین
پروتئین به عنوان عنصر کلیدی در عضله سازی نقش دارد. بدون مصرف پروتئین کافی علاوه بر عضله سوزی به احتمال زیاد به بیماری‌هایی مبتلا خواهید شد. بیشتر افراد سالم قادر هستند پروتئین لازم روزانه خود را از گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی، پنیر، ماست، لوبیا و تخم مرغ تامین کنند. این گزینه ها عوارض جانبی ندارند و خیلی ارزانتر تمام می شوند. با این وجود یک فرد ورزشکار به خصوص در دورانی که قصد دارد حجم عضلات خود را بالا ببرد، ممکن است قادر نباشد حجم زیادی پروتئین مصرف کند. برای همین این افراد به مصرف مکمل های پروتئینی روی می آورند و این افراد تا آنجا که می توانند پروتئین را از راه تغذیه به دست می‌آورند و برای تامین پروتئین اضافه به سراغ مکمل می‌روند.
فواید مصرف پروتئین
- بهبود عملکرد هوازی و بی‌هوازی
- سازگاری به تمرینات ورزشی
- مقابله با بیماری‌های ویروسی و باکتریایی
- افزایش ترشح هورمون رشد
- بهبود سلامتی
ورزشکاران در مقایسه با افرادی که ورزش نمی‌کنند به پروتئین بیشتری نیاز دارند ولی در انتخاب نوع و مقدار مکمل پروتئینی حتماً باید با متخصصین پزشکی ورزشی مشورت کنند.
