به گزارش خبرگزاری ایمنا، گسترش روزافزون فناوری و دیجیتالی‌شدن خدمات شهری، شهرداری‌ها را بر آن داشته است تا از ابزارهای نوین هوشمندسازی برای بهبود مدیریت شهری و ارائه خدمات به شهروندان استفاده کنند؛ در این راستا توسعه زیرساخت‌های دیجیتال همچون سامانه‌های شهروندی و خدمات الکترونیکی از مهمترین اولویت‌های مدیریت شهری در کلان‌شهرها به شمار می‌رود.
موضوع هوشمندسازی شهرها همواره یکی از محوری‌ترین دغدغه‌های شهرداری‌ها بوده است؛ این رویکرد به‌ویژه در شهرهای بزرگی همچون اصفهان به‌دلیل تنوع و گستردگی خدمات، اهمیت دوچندان دارد؛ شهرداری‌ها از طریق برنامه‌ریزی استراتژیک و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به‌دنبال بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ایجاد شهرهای پایدار و هوشمند هستند.
یکی از اقدامات کلیدی در این مسیر راه‌اندازی سامانه‌های تعاملی است که ارتباط شهروندان با مدیریت شهری را تسهیل کرده است و امکان مشارکت شهروندی در تصمیم‌گیری‌ها را فراهم می‌کند؛ چنین سامانه‌هایی با تمرکز بر ارائه خدمات الکترونیکی، کاهش بوروکراسی و افزایش شفافیت، زمینه‌ساز مدیریت کارآمدتر شهرها هستند.
سامانه‌های نوینی که در شهر اصفهان توسعه پیدا کرده است، نمونه‌ای از تلاش‌های پیشرو در این حوزه محسوب می‌شود؛ این سامانه‌ها با تکیه بر زیرساخت‌هایی نظیر فیبر نوری و فناوری اطلاعات، خدمات متعددی را در حوزه‌های مختلف شهری ارائه می‌دهد؛ این روند نه‌تنها کارآمدی مدیریت شهری را ارتقا می‌دهد، بلکه مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌ها را نیز افزایش داده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با سعید فردانی، دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان به‌منظور بررسی اقدامات این سازمان در راستای تبیین راهبردها، اقدامات و برنامه‌های سازمان فاوا در زمینه توسعه خدمات هوشمند شهری و اقدامات فناورانه است.
ایمنا: در نخستین ماه از سال ۱۴۰۲ و با هدف آغاز فصل جدیدی از خدمت در مدیریت شهری، با حکم شهردار اصفهان به عنوان دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان منصوب شدید؛ آن زمان چه اهدافی را مد نظر داشتید و چقدر در تحقق آن‌ها موفق بودید؟ (از مشکلات احتمالی بر سر راه تحقق اهداف محقق نشده بگویید.)
فردانی: ما با رویکرد «فاوا + ۲۲» و همراهی شهردار، ۲۲ طرح و پروژه را در قالب چهار هدف و سه سیاست اصلی تعریف کرده‌ایم؛ این پروژه‌ها در دو حوزه اصلی از جمله سیاست یکپارچگی و امنیت و سیاست تحول دیجیتال سازماندهی شده است.
در سیاست یکپارچگی و امنیت، بر ایجاد مسیرهای هوشمندسازی با محوریت یکپارچگی و امنیت تأکید شد، زیرا هوشمندسازی در سطح کشورها، شهرها، نهادها و صنایع، نیازمند سیاست‌های پایه‌ای یکپارچه و امن است؛ این سیاست‌ها زیرساخت حرکت به‌سوی هوشمندسازی را فراهم می‌کند و شالوده‌ای برای توسعه خدمات نوین محسوب می‌شود.
در سیاست تحول دیجیتال، تنها هوشمندسازی مطرح نیست، بلکه این تحول ابعاد مدیریتی و راهبردی متعددی دارد؛ به‌عنوان مثال سال ۱۳۹۴ شهرداری اصفهان پروژه حذف پول خرد را آغاز کرد تا روش‌های پرداخت کرایه در تاکسی‌ها بهبود پیدا کند؛ اگرچه این اقدام در آن زمان نوآورانه به نظر می‌رسید، اما ورود فناوری‌های جدیدی همچون اسنپ تحول گسترده‌ای ایجاد کرد و بسیاری از چالش‌ها را برطرف ساخت و این تجربه نشان داد که فناوری می‌تواند مسائل پیچیده را با راهکارهای ساده رفع کند، بنابراین امروزه برای حفظ و توسعه کسب‌وکارهای شهری، باید از فناوری برای ارتباط مؤثر با مردم و ارائه خدمات استفاده کرد.
یکی از مهمترین پروژه‌های «فاوا + ۲۲» توسعه شبکه ارتباطی شهر با محوریت فیبر نوری است؛ این پروژه به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای اتصال بخش‌های مختلف شهر کمک می‌کند؛ از سنسورهای پارک‌ها و فضای سبز تا دوربین‌های نظارت تصویری و چراغ‌های راهنمایی، همه نیازمند این بستر ارتباطی است؛ به‌زودی آزمایشی توسعه فیبر نوری در دو منطقه شهر با همکاری اپراتورهای ملی آغاز خواهد شد که نویدبخش ایجاد زیرساخت مهم شهر هوشمند است.
از دیگر اقدامات مهم، یکپارچه‌سازی زیرساخت‌ها و سامانه‌ها است که هدف آن هماهنگی بیشتر میان بخش‌های مختلف شهری است، همچنین راه‌اندازی مرکز پایش هوشمند شهر اصفهان یکی دیگر از دستاوردهای این رویکرد است که وظیفه نظارت و مانیتورینگ تمام زیرساخت‌ها و سنسورهای هوشمند شهر را بر عهده دارد.
یکی از مهمترین پروژه‌های این طرح، ایجاد پلتفرم یکپارچه شهر هوشمند است؛ اصفهان با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان، نخستین شهر کشور است که این پلتفرم را به‌عنوان زیرساخت اطلاعاتی راه‌اندازی کرد که امکان نصب و هماهنگی سامانه‌ها و سرویس‌های مختلف را فراهم می‌کند و گامی بلند در راستای تحقق اهداف شهر هوشمند به شمار می‌آید.
با اجرای این اقدامات، اصفهان گام‌های اساسی در مسیر تحقق اهداف هوشمندسازی و تحول دیجیتال برداشته و به الگویی ملی تبدیل شده است.
ما در چند حوزه به‌صورت آزمایشی پیش رفتیم و نتایج موفقیت‌آمیزی کسب کردیم؛ هم‌اکنون در حال برداشتن گام‌های جدی برای ایجاد پلتفرم یا زیرساخت اطلاعاتی شهر هوشمند هستیم و در حوزه مدیریتی نیز تلاش کردیم تا مدیریت یکپارچه پروژه‌های فناوری را در شهرداری بهبود ببخشیم، بنابراین یکی از ۲۲ اقدام اساسی ما هرچند ماهیت فنی نداشت، اما تأثیر قابل‌توجهی بر پیشبرد پروژه‌های فنی داشت.
در شهرداری اصفهان با وجود ۱۶ سازمان، ۱۵ منطقه و هفت معاونت، یکپارچه‌سازی طرح‌ها و پروژه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ هدف ما این بود که تمام پروژه‌ها را به‌صورت متمرکز رصد کنیم و در صورت لزوم برای پیشبرد یا توقف آن‌ها تصمیم بگیریم.
به‌عنوان مثال در گذشته بعضی سرویس‌ها در یک سازمان ایجاد و همان سرویس توسط سازمان دیگری مجدد خریداری می‌شد، در حالی که امکان تسری آن به سایر بخش‌ها وجود داشت که در این راستا، دفتر مدیریت پروژه‌های فاوا و هوشمندسازی (ICT PMO) با تأکید شهردار اصفهان و با صدور ابلاغیه‌ای به تمام حوزه‌ها تشکیل شد؛ اهمیت این دفتر در آن است که سازمان فاوا برخلاف سایر سازمان‌های شهرداری که بیشتر بر عملکرد شهری متمرکز است، باید علاوه بر خدمات شهری، کل شهرداری را نیز تحت پوشش قرار دهد و برنامه‌ریزی و تعاملات لازم را اجرا کند.
حدود ۵۰ درصد اهداف «فاوا + ۲۲» با حمایت‌های شهردار و شورای اسلامی شهر اصفهان محقق شده است، با این حال بخشی از اقدامات به‌دلیل موانع قانونی هنوز اجرایی نشده است؛ به‌عنوان مثال ارتقای ساختار و جایگاه سازمان فاوا هنوز محقق نشد، در حالی که اگر این سازمان در سطح معاونت یا مستقیم تحت نظر شهردار فعالیت کند، ظرفیت‌های بیشتری برای پیشرفت خواهد داشت.
از دیگر موضوعاتی که به‌صورت کامل انجام نشد «تحول دیجیتال» است؛ این تحول ابعاد گسترده‌ای دارد و به‌عنوان یک سیاست کلی تعریف می‌شود؛ تحولات دیجیتال در جهان اگر با شکست یا کندی روبه‌رو بوده، بیشتر به‌دلیل ضعف در مدیریت است؛ این موضوع حساسیت بالایی دارد، زیرا اجرای درست تحول دیجیتال می‌تواند بعضی کسب‌وکارها را حذف یا تغییرات بنیادینی در آن‌ها ایجاد کند.
به‌عنوان مثال در حوزه‌هایی که کارهای اپراتوری انجام می‌شود، اگر این وظایف به سیستم‌ها یا هوش مصنوعی واگذار شود، سرعت، دقت و شفافیت بالاتری حاصل خواهد شد، اما این تغییرات اغلب با مقاومت روبه‌رو می‌شود، زیرا ساختارهای موجود در برابر تغییر مقاومت می‌کند.
این مقاومت ناشی از نبود آمادگی سازمانی و فرهنگی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، به‌همین دلیل تحول دیجیتال در شهرداری نیازمند طی شدن یک مسیر تدریجی است و فرهنگ و نگرش سازمانی عامل تعیین‌کننده سرعت این تغییرات خواهد بود.
برای تسهیل این تغییرات، پروژه‌های توانمندسازی در حوزه سرمایه انسانی در حال اجرا است؛ هدف این است که ابتدا افراد توانمند و سپس سیستم جایگزین فرایندهای دستی و سنتی شوند؛ با این حال این فرایند بسیار دشوار است، به‌ویژه در مورد نیروهایی با سابقه بیش از ۲۵ سال که بیشتر آمادگی کمتری برای آموزش و پذیرش تغییر دارند؛ برنامه‌ریزی در این زمینه با همکاری اداره کل سرمایه انسانی شهرداری اصفهان انجام شده و گام‌های مثبتی برداشته شده است، با این حال این مسیر نیازمند تلاش مداوم و برنامه‌ریزی دقیق است.
ایمنا: مهمترین دستاورد بیش از ۲۰ ماهه فعالیت شما در جایگاه دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان چه بوده است؟
فردانی: در این مدت یکی از دستاوردهای مهم برای من، شناخت و ایجاد نگرش مشترک بین بخش‌های مختلف بوده است؛ تعامل بین نیروهای فنی و فناور و بخش‌های مرتبط با کسب‌وکارهای شهرداری به سطح قابل قبولی از درک متقابل رسیده است؛ اگر این دو گروه نتوانند به‌خوبی همدیگر را درک کنند، هیچ‌گونه توافقی محقق نخواهد شد.
امروزه شاهد هستیم که نیروهای سازمان، کسب‌وکارها را به‌خوبی تحلیل و به سمت آن‌ها حرکت می‌کنند و از طرف دیگر فضای کسب‌وکار نیز فناوری را بهتر درک می‌کند.
در گذشته فناوری اطلاعات برای بسیاری شبیه به کوه یخی بود که فقط بخش قابل رؤیت آن، یعنی ابزارها و سامانه‌ها، دیده می‌شد، اما امروزه زوایای پنهان این کوه یخ نظیر یکپارچگی، تحول دیجیتال، مدیریت و امنیت نیز به رسمیت شناخته و امنیت به‌ویژه در ارائه خدمات به شهروندان از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
سوالی که مطرح می‌شد، این بود که اولویت با امنیت است یا خدمت؟ هم‌اکنون بسیاری از حوزه‌ها به این باور رسیده‌اند که امنیت، پایه اصلی هر خدمتی است؛ شهروندان به شهرداری و مدیریت شهری اعتماد دارند و این اعتماد بر پایه ارائه خدمات امن شکل گرفته است.
یکی از بزرگ‌ترین دستاوردها در این مسیر، ایجاد یکپارچگی در سطح نگرش بوده است؛ این نگرش یکپارچه نه‌تنها در سیاست‌ها، بلکه در تعاملات و درک مشترک نیز به‌خوبی مشاهده می‌شود و نتیجه این روند افزایش اعتماد به سازمان فاوا و سیاست‌های آن بوده است.
از منظر محصولات و دستاوردها، شهرداری اصفهان همواره بر این سیاست تأکید داشته است که محصولات استراتژیک را خودش تولید کند تا وابستگی‌اش به دیگران کاهش پیدا کند؛ در حال حاضر بیشتر محصولات استراتژیک در داخل تولید می‌شود یا با مشارکت دیگران به نتیجه می‌رسد که این امر دستاورد بسیار مهمی به‌شمار می‌رود.
یکی دیگر از اقدامات مهم در طرح «فاوا + ۲۲»، ارزش‌آفرینی از دارایی‌های فناورانه شهرداری بوده است؛ این ارزش‌آفرینی تنها جنبه ریالی ندارد، بلکه توانسته است تکنولوژی‌ها را به‌روز کند و یکپارچگی آن‌ها را به دیگر بخش‌ها تسری دهد؛ این رویکرد موجب شد تا فناوری اطلاعات در شهرداری نه‌تنها یک ابزار بلکه منبعی برای تحول و ارزش‌آفرینی باشد.
در حال حاضر، ما به سطحی از یکپارچگی در نگرش‌ها و آمادگی برای یک جهش بزرگ رسیده‌ایم؛ درک این موضوع که هوشمندسازی نیازمند یک مسیر استاندارد و مشخص است، اهمیت زیادی دارد.
این مسیر نباید بر اساس نظرات شخصی یا تصمیم‌های مقطعی باشد، در مجموع اگر بخواهم مهمترین دستاورد را در یک کلمه بیان کنم، آن «نگرش یکپارچه» نسبت به کسب‌وکار و فناوری است.
ایمنا: در این سازمان سامانه‌های مختلفی برای ارائه و مدیریت خدمات فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان ایجاد و راه‌اندازی می‌شود؛ علت تعدد سامانه‌ها چیست؟
فردانی: در شهرداری اصفهان هم‌اکنون نگاه به فناوری بیشتر ساختاری بوده است تا ماهیت‌محور؛ به‌عنوان مثال در حوزه نگهداری و تعمیرات بیش از ۱۰ سامانه مختلف وجود دارد که دلیل این تعدد، تصمیم‌گیری نه بر اساس نیازها یا ماهیت موضوعی فناوری، بلکه بر اساس ساختار سازمانی بوده است.
به عبارتی حیطه تصمیم‌گیری در سازمان‌ها، مناطق، معاونت‌ها و ادارات کل صورت می‌گرفته و معماری سازمانی نقش کمتری در این تصمیم‌ها داشته است.
یکی از اقدامات اساسی ما در راستای یکپارچه‌سازی، راه‌اندازی سامانه‌های جامع است؛ به‌عنوان مثال «سامانه جامع مالی» را به گونه‌ای طراحی کرده‌ایم که کل شهرداری بتواند از یک سامانه مالی واحد استفاده کند، همچنین سامانه جامع نگهداری و تعمیرات (نت) نیز در حال پیاده‌سازی است که تمام نیازهای شهرداری را در یک سامانه واحد تجمیع می‌کند.
این سامانه شامل ماژول‌های مختلفی همچون ماشین‌آلات سنگین، تأسیسات شهری و ابنیه عمرانی است؛ در حال حاضر حوزه‌های کسب‌وکار نیز این روند را پذیرفته و همگام با ما در حال پیشرفت است.
شهرداری اصفهان در حال حاضر بیش از ۴۰۰ سامانه فعال دارد، اما در بازه سه تا پنج ساله برنامه‌ریزی شده است تا این تعداد به کمتر از ۱۰۰ سامانه کاهش پیدا کند؛ این سامانه‌ها یا به‌طور جامع برای کل شهرداری طراحی خواهد شد یا به‌صورت جامع در سطح کسب‌وکارهای تخصصی عمل خواهد کرد؛ به‌عنوان مثال سازمان آتش‌نشانی که پیش‌تر حدود ۱۰ سامانه مختلف داشت، هم‌اکنون تمام این سامانه‌ها در قالب یک سامانه جامع آتش‌نشانی تجمیع شده و سامانه‌های دیگر به شکل ماژول‌های این سامانه جامع درآمده است.
تعدد سامانه‌ها نه‌تنها بر یکپارچگی، بلکه بر هوشمندسازی نیز تأثیرگذار است، بنابراین ما با جدیت در حال حرکت به سمت یکپارچگی هستیم و پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌ایم؛ به‌عنوان مثال هم‌اکنون بیش از ۸۰ زیرساخت شبکه را یکپارچه کرده‌ایم و حدود ۲۰ درصد از نرم‌افزارها نیز در مسیر یکپارچه‌سازی قرار گرفته است.
گام نخست ما یکپارچه‌سازی زیرساخت‌های شبکه بوده که هم‌اکنون به نتیجه رسیده است؛ مرحله بعد تمرکز بر یکپارچه‌سازی نرم‌افزارها است؛ این اقدامات به‌ویژه در ابعاد ملی از نظر بسیاری از کارشناسان به‌ویژه در مقیاس سازمانی همچون شهرداری پروژه‌های شاخص و بزرگی به‌شمار می‌آید.
ایمنا: در حاضر چند خدمت شهرداری به‌صورت غیر حضوری ارائه می‌شود و چشم‌انداز آینده سازمان چیست؟
فردانی: تعداد خدمات غیرحضوری شهرداری اصفهان به‌صورت متمرکز در دو بستر ارائه می‌شود؛ یکی از این بسترها، سامانه «اصفهان من» است که در حال حاضر حدود ۵۰ خدمت غیرحضوری را به شهروندان ارائه می‌دهد؛ بستر دیگر میز خدمت شهرداری است که روی آن بیش از ۱۷۰ خدمت غیرحضوری در دسترس قرار دارد.
ایمنا: نصب پلاک‌های آبی هوشمند یکی از مهمترین پروژه‌های نوآورانه اصفهان در کشور بود که در حال حاضر الگویی برای سایر شهرها شده است؛ قابلیت‌های ویژه این پلاک‌ها چیست و آیا این پروژه تکمیل شده است؟
فردانی: پروژه نصب پلاک‌های آبی یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های زیرساختی در شهرداری اصفهان است که با هدف ایجاد دسترسی به اطلاعات مکانی از طریق فناوری‌های هوشمند اجرا شده و هم‌اکنون حدود ۶۰ درصد این پروژه به سرانجام رسیده است.
از مجموع ۸۳۳ هزار پلاک موجود، ۶۰۰ هزار پلاک نصب و تمام قراردادهای مربوط به مناطق مختلف شهرداری اصفهان نیز منعقد شده است؛ در این زمینه مشکلی وجود ندارد و پیش‌بینی می‌شود تا سال آینده نصب تمام پلاک‌ها به پایان برسد.
این پروژه علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های مکانی دقیق، در سطح ملی نیز مورد توجه قرار گرفته و به‌عنوان یک الگوی موفق برای کشور مطرح شده است؛ از جمله کاربردهای آتی این زیرساخت می‌توان به کمک در اجرای سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۴۰۵ اشاره کرد.
در این فرایند عملیات خوداظهاری از طریق اسکن کیوآرکد درج‌شده روی پلاک‌ها انجام خواهد شد و خانوارها اطلاعات خود را به‌راحتی ثبت و آپلود خواهند کرد که این روش می‌تواند هزاران میلیارد تومان صرفه‌جویی برای کشور به همراه داشته باشد.
این موضوع به‌طور جدی با مرکز آمار پیگیری می‌شود که امیدواریم سال ۱۴۰۵، این فناوری در کلان‌شهرها به‌ویژه در اصفهان عملیاتی شود.
ایمنا: سطح تعامل و تبادل اطلاعات بین سازمان فاوای شهرداری اصفهان با همتایان خود در سایر کلان‌شهرهای کشور چگونه است؟
فردانی: سطح تعامل و تبادل اطلاعات سازمان فاوای شهرداری اصفهان با سازمان‌های فاوا در دیگر کلان‌شهرهای کشور به‌رغم وجود بعضی محدودیت‌ها در حال گسترش است؛ در حال حاضر تبادل اطلاعات به‌صورت گسترده انجام نمی‌شود، اما تبادل تجربیات به شکلی مطلوب در جریان است؛ از زمانی که اصفهان ریاست کمیسیون فناوری اطلاعات و شهر هوشمند مجمع شهرداران کلان‌شهرهای ایران را برعهده گرفت، اقدامات مؤثری برای بهبود این تعاملات انجام شده است.
یکی از تصمیم‌ها مهم، برگزاری وبینارهای ماهانه در چهارشنبه‌های نخست هر ماه است که در آن هر شهر تجارب خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارد؛ هم‌اکنون دو وبینار برگزار و برنامه‌ریزی شده است که این وبینارها از محدوده کلان‌شهرها فراتر رفته و تمام شهرهای ایران را دربرگیرد، همچنین کمیسیون فناوری اطلاعات و شهر هوشمند مجمع شهرداران کلان‌شهرهای ایران به‌صورت منظم جلسات دوماهه مجازی و جلسات حضوری در ماه‌های متناوب برگزار می‌کند که هدف اصلی این جلسات افزایش تبادل اطلاعات و چابکی در رویارویی با تغییرات سریع در حوزه فناوری است.
از دیگر اقدامات مهم، تعریف چهار پروژه مشترک در حوزه فاوا و شهر هوشمند است که به‌صورت آزمایشی در دو یا سه شهر اجرا می‌شود و پس از موفقیت به سایر کلان‌شهرها تعمیم پیدا خواهد کرد؛ این طرح‌ها نمونه‌ای از همکاری‌های ارزشمند بین شهرهای کشور در راستای بهبود زیرساخت‌ها و خدمات هوشمند شهری است.
ایمنا: میز هوشمندسازی که از ابتدای دوره ششم مدیریت شهری شکل گرفت، چه کارایی‌هایی داشته است و چه مباحثی را دنبال می‌کند؟
فردانی: میز هوشمندسازی در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان به‌عنوان یکی از تحولات کلیدی در حوزه مدیریت فناوری و هوشمندسازی شهرداری اصفهان به ریاست شهردار اصفهان و دبیری من شکل گرفت و توانست دستاوردهای قابل توجهی را به همراه داشته باشد؛ در جلسات اخیر این میز که از نظر مصوبات بسیار موفق ارزیابی شد، تصمیم مهمی برای تسری «میز قراردادها» به تمام مناطق شهرداری تا پایان دی سال جاری گرفته است.
میز قراردادها یکی از ماژول‌های سامانه سیگما است که پیش‌تر برای مدیریت پروژه‌ها استفاده می‌شد و هم‌اکنون بخش قراردادها نیز به آن افزوده شده است و به‌صورت آزمایشی در منطقه ۱۵ شهرداری اصفهان، تمام فرایندهای ثبت و ضبط قراردادها به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود و دیگر نیازی به استفاده از اسناد کاغذی نیست.
یکی از مهمترین پیشرفت‌های این سامانه، اتصال قراردادها به پروژه‌های مرتبط است؛ این ویژگی نه‌تنها امکان پیگیری دقیق‌تر را فراهم می‌سازد، بلکه درصد پیشرفت پروژه‌ها را نیز به‌صورت خودکار اصلاح می‌کند؛ برخلاف سامانه‌های قدیمی‌تر همچون «ستاد» که تنها تا مرحله انتخاب پیمانکار کارایی داشت، این سامانه کل چرخه قراردادها را شامل می‌شود و ارتباط بین پروژه‌ها و قراردادها را مدیریت می‌کند؛ در همین جلسه تصویب الگوی مدیریت داده در شهرداری اصفهان نیز انجام شد که تأثیر زیادی در سامان‌دهی و یکپارچگی اطلاعات سازمانی خواهد داشت.
در شهرداری اصفهان سه سطح تصمیم‌گیری برای موضوعات مرتبط با فاوا و هوشمندسازی تعریف شده است؛ سطح نخست در داخل سازمان فاوا است، جایی که تصمیم‌ها فنی و اجرایی اولیه در نظر گرفته می‌شود؛ سطح دوم کمیته فنی فاوا و هوشمندسازی است که با حضور سازمان فاوا و کسب‌وکارهای مرتبط یا ذی‌نفعان برگزار می‌شود؛ سطح سوم میز هوشمندسازی است که موضوعات مهم‌تر و سیاست‌گذاری‌های کلان در آن بررسی و تمام جلسات این سطح با حضور شهردار اصفهان برگزار می‌شود و هر هفته تشکیل جلسه می‌دهند.
علاوه بر این سطوح کمیته راهبردی امنیت سایبری نیز تشکیل شده است؛ این کمیته طبق قانون ماهانه یک جلسه دارد و نقش مهمی در تدوین و اجرای سیاست‌های امنیتی شهرداری ایفا می‌کند؛ جلسات این کمیته بیشتر صبح روزهای دوشنبه برگزار می‌شود و هماهنگی لازم با سایر برنامه‌های هوشمندسازی در این سطح انجام می‌گیرد.
این ساختار و رویکرد منظم به تصمیم‌گیری به‌ویژه با حضور مستقیم شهردار اصفهان، موجب شده است تحولات فناورانه در شهرداری اصفهان با سرعت و دقت بیشتری پیش برود.
ایمنا: چقدر از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها برای رفع مشکلات حوزه شهری استفاده کرده‌اید؟
فردانی: استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان‌ها در شهرداری اصفهان یکی از سیاست‌های مهم و مؤثر در راستای پیشبرد اهداف فناورانه بوده است؛ یکی از اقدامات برجسته در این زمینه، امضای تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد تومانی با شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان بود که در نمایشگاه «فن‌نما» رونمایی شد؛ این قرارداد با هدف بهره‌برداری از توانمندی‌های دانش‌بنیان‌ها و استفاده از عقل منفصل برای رفع مشکلات فناورانه شهرداری منعقد شد و تا کنون حدود ۱۰ میلیارد تومان از این تفاهم‌نامه عملیاتی شده است.
در هفته گذشته در کمیته فنی فاوا و هوشمندسازی، دانشگاه اصفهان پیشنهاداتی ارائه داد که به تعامل با استارتاپ‌ها و برگزاری جلسات چالش معکوس اشاره داشت؛ این جلسات به‌ویژه در حوزه پروژه‌های فناورانه اهمیت دارد و سال گذشته سه پروژه اصلی از این طریق به مراحل اجرایی رسید؛ این نشان‌دهنده ظرفیت بالای همکاری با نهادهای علمی و فناورانه و قدم‌های مثبت برداشته شده در این مسیر است.
ایمنا: پروژه ملی فیبر نوری در اصفهان عملیاتی شده است؟
فردانی: پروژه فیبر نوری شهرداری اصفهان که از دو دهه پیش آغاز شده، هم‌اکنون به بیش از ۳۰۰ کیلومتر شبکه فیبر نوری در سطح شهر رسیده است و بخش زیادی از نیازهای ارتباطی شهرداری و سایر دستگاه‌ها را برطرف می‌کند.
این شبکه برای ارائه خدماتی نظیر دوربین‌های نظارتی در چهارراه‌ها و معابر و ارتباطات داخلی ساختمان‌های شهرداری به‌کار می‌رود؛ پروژه توسعه شبکه فیبر نوری بسیار پیچیده و فنی است و در حال حاضر با همکاری و تعاملات بین‌سازمانی، تصمیم‌ها مالی و فنی لازم برای ادامه عملیات در نظر گرفته شده است.
برآوردها نشان می‌دهد که در سال جاری، عملیات عمرانی و توسعه این شبکه در مناطق ۱۳ و ۱۵ شهرداری اصفهان آغاز خواهد شد؛ مصوبه این پروژه به شورای اسلامی شهر اصفهان ارسال شده و با وجود اینکه شورا همچنان به جمع‌بندی نهایی نرسیده است، انتظار می‌رود تا دو هفته آینده این مصوبه تصویب شود.
پروژه شهر هوشمند یکی از مهمترین اقدامات برای ارتقای کیفیت زندگی شهری و تسهیل ارتباطات بین شهروندان و مدیریت شهری است؛ مهمترین قابلیت این پروژه ایجاد یک شهر متصل یا همان (Connected City) است که با استفاده از زیرساخت‌های پیشرفته، ارتباطات درون‌شهری را بهبود می‌بخشد.
یکی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های موردنیاز برای تحقق این هدف، پروژه فیبر نوری است که پوشش کامل آن در سطح شهر می‌تواند نقش کلیدی در هوشمندسازی ایفا کند.
در حال حاضر شبکه فیبر نوری شهرداری حدود ۳۰ درصد از مناطق شهری را پوشش می‌دهد و این مقدار برای رفع نیازهای فعلی کافی بوده است، زیرا سیاست اصلی تا به امروز بیشتر بر زیرساخت‌های مرتبط با سازمان‌ها و ادارات متمرکز بوده و پوشش منازل مسکونی در اولویت نبوده است، با این حال برای توسعه قابلیت‌های هوشمندسازی در سطح شهر و تسهیل دسترسی شهروندان گسترش این شبکه به تمام نقاط شهر ضروری است.
در آینده با گسترش فیبر نوری و اتصال کامل شهر، بسیاری از امکانات نظیر استفاده از سنسورها در فضاهای سبز و دیگر نقاط شهری برای پایش و مدیریت هوشمند فراهم خواهد شد؛ این زیرساخت می‌تواند بستری مناسب برای تحقق اهداف هوشمندسازی در زمینه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل، مدیریت محیط‌زیست و خدمات شهری ایجاد کند و تأثیرات چشمگیری بر زندگی شهروندان بگذارد.
ایمنا: در خبرها آمده که طرح «اصفهان من + ۲۲۰» تا ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ رونمایی می‌شود، به جزئیات این طرح اشاره کنید.
فردانی: طرح «اصفهان من + ۲۲۰» به‌عنوان یک برنامه جامع توسعه، با هدف یکپارچه‌سازی و توسعه نرم‌افزار کاربردی اصفهان من تدوین شده است؛ این سند نه‌تنها به‌عنوان یک مرجع برای برنامه‌ریزی اقدامات آینده عمل می‌کند، بلکه موجب می‌شود تعاملات و عملکردهای مرتبط با این نرم‌افزار دقیق‌تر و مؤثرتر باشد.
هدف اصلی از این سند جلوگیری از ابهامات و اشتباهات در برنامه‌ریزی‌ها و ایجاد یک مسیر روشن برای توسعه خدمات شهری و دیجیتالی است؛ این سند شامل ارزیابی‌ها و یکپارچه‌سازی خدمات موجود، اضافه‌کردن مباحث فنی و طراحی ساختاریافته برای مخاطبان مختلف است.
طرح مذکور شش گروه مخاطب اصلی را شامل گردشگران، شهروندان، کارکنان شهرداری، ارباب‌رجوع، پیمانکاران و ارتباطات بین‌سازمانی تعریف کرده است؛ این تفکیک موجب شده است که در طراحی و معماری نرم‌افزار، نیازهای خاص هر گروه به‌طور کامل دیده و خدمات بر اساس یک برنامه دقیق ارائه شود.
برای اجرای این طرح دو مرحله اصلی تعریف شده که مرحله نخست آن قرار است ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ به بهره‌برداری برسد و بخش‌هایی از تعهدات شهرداری به مردم محقق شود؛ مرحله دوم بیست‌ودوم تیر ۱۴۰۴ مصادف با روز فناوری اطلاعات و ارتباطات رونمایی خواهد شد، البته جلسات کمیته فنی مرتبط با این طرح به‌طور منظم تشکیل می‌شود تا برنامه‌ها با دقت پیش برود.
از نظر امکانات، طرح «اصفهان من + ۲۲۰» بر اساس این سند توسعه، شامل ۱۵۰ خدمت سازمانی، ۴۴ امکان فنی و ۱۲ امکان سازمانی خواهد بود؛ این قابلیت‌ها زیرساختی قدرتمند را فراهم می‌کند تا خدمات شهری به شکل جامع‌تر و کارآمدتری به شهروندان ارائه شود.
ایمنا: سامانه «شهر من» که تا پایان آذر ۱۴۰۳ مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، چه قابلیت‌هایی دارد؟
فردانی: سامانه «شهر من» به‌عنوان ابزاری تعاملی میان مدیریت شهری و شهروندان طراحی شده و هدف آن ایجاد ارتباطی دوسویه برای بهبود فرایند بودجه‌ریزی و مدیریت شهری است؛ در فاز نخست این سامانه شهروندان می‌توانند نظرها و پیشنهادهای خود را درباره پروژه‌های شهری که در بودجه سال آینده پیش‌بینی شده است، ثبت کنند؛ این سامانه امکان مشارکت شهروندان را در سه زمینه شامل ارائه پیشنهادها درباره بهره‌وری پروژه‌های اجرا شده، فراهم کرده است و با توجه به فصل بودجه‌ریزی شهرداری امکان اظهار نظر آن‌ها درباره پروژه‌های پیش‌بینی‌شده و پیشنهاد پروژه‌های جدید برای شهر فراهم می‌کند.
تمام پروژه‌های شهرداری به صورت مکان‌مند با جزئیات کامل در سامانه شهرمن بارگذاری شده است و شهروندان می‌توانند نزدیک‌ترین پروژه‌ها به موقعیت خود را مشاهده کنند و پیشنهادها یا نظرهای خود را درباره آن‌ها ارائه دهند؛ این امکان به شهرداری اصفهان کمک می‌کند تا از دانش محلی و دیدگاه‌های مردم برای بهبود و بهره‌وری بیشتر پروژه‌های شهری استفاده کند و از میزان رضایت یا مخالفت عمومی نسبت به هر پروژه مطلع شود.
سامانه «شهر من» گامی مؤثر برای نهادینه کردن فرهنگ مشارکت شهروندی و ارزش‌گذاری بر نقش شهروندان در توسعه شهری است؛ این سامانه سعی دارد حس تعلق و مسئولیت‌پذیری را در میان شهروندان تقویت کند و به آن‌ها این فرصت را بدهد که در مسیر توسعه پایدار شهر خود نقشی کلیدی ایفا کنند.
