به گزارش خبرگزاری ایمنا، شامگاه گذشته بود که بیانات رهبر انقلاب در جمع دست‌اندرکاران کنگره شهدای کاشان منتشر شد و بر این اساس ایشان به نمایش درآوردن خصوصیات رفتاری شهدا در آثار فرهنگی و هنری را ضروری خواندند و بیان کردند: «ویژگی‌ها و خصوصیات رفتاری برجسته‌ای همچون ازخودگذشتگی و فداکاری شهدا، عبادت و تضرع خالصانه رزمندگان جوان به درگاه پروردگار و احترام و غیرت آنها به شعارهای اسلام و انقلاب، نیاز همیشگی ملت است که انتقال آن روحیات صرفاً با کار هنری و تولید آثار با کیفیتی مانند فیلم، شعر و نقاشی امکان‌پذیر است.»
باید گفت که در سال‌های اخیر، ضرورت پرداختن به زندگی و آرمان‌های شهدا در قالب آثار هنری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و در این مسیر کارشناسان و فعالان فرهنگی بر این باورند که هنر به‌عنوان ابزاری قدرتمند، می‌تواند پیام‌های عمیق و ارزشمند شهدا را به نسل‌های آینده منتقل کند و الگوهای رفتاری آنها را در جامعه نهادینه سازد.
در این مسیر شهدا نه تنها قهرمانان دفاع از میهن، بلکه الگوهای کامل انسان‌سازی و ارزش‌های اخلاقی به شمار می‌روند و ویژگی‌هایی همچون ایثار، فداکاری، توکل به خدا، عبادت خالصانه، غیرت دینی و عشق به وطن، از جمله خصوصیات برجسته‌ای است که در زندگی شهدا به وضوح دیده می‌شود؛ این ویژگی‌ها نه تنها برای دوران جنگ، بلکه برای همه زمان‌ها و نسل‌ها الهام‌بخش و راهگشا است و زندگی شهدا سرشار از درس‌هایی است که می‌تواند به جامعه در مواجهه با چالش‌های مختلف کمک کند. از جمله این درس‌ها می‌توان به روحیه جهادی، مسئولیت‌پذیری، اخلاص در عمل و پایبندی به ارزش‌های اخلاقی اشاره کرد که این مفاهیم اگر به درستی به نسل‌های آینده منتقل شوند، می‌تواند جامعه را در مسیر پیشرفت و تعالی قرار دهد.
نقش هنر در انتقال مفاهیم زندگی شهدا
هنر به دلیل ماهیت تأثیرگذار و جذاب خود، می‌تواند به بهترین شکل، داستان‌ها و روحیات شهدا را به مخاطبان، به ویژه نسل جوان، منتقل کند؛ فیلم‌های سینمایی، سریال‌های تلویزیونی، تئاتر، نقاشی، شعر، موسیقی و دیگر رسانه‌های هنری، قادرند مفاهیم انتزاعی مانند ایثار و شجاعت را به شکلی ملموس و قابل درک به نمایش بگذارند چراکه هنر این توانایی را دارد که احساسات و عواطف مخاطبان را برانگیزد و آنها را با شخصیت‌ها و روایت‌ها همراه کند. این همراهی عاطفی باعث می‌شود که مخاطبان به طور عمیق‌تری با مفاهیم مطرح شده ارتباط برقرار کند و آنها را در زندگی خود به کار بگیرد.
تجربه‌های موفق در حوزه هنر و دفاع مقدس
در سال‌های گذشته، آثار هنری متعددی در حوزه دفاع مقدس و زندگی شهدا تولید شده که برخی از آنها به دلیل کیفیت بالا و روایت صادقانه، توانسته تأثیر عمیقی بر مخاطبان بگذارد. فیلم‌هایی مانند «چ»، «شیار ۱۴۳»،« ایستاده در غبار» و «موقعیت مهدی» نمونه‌هایی از این دست است که توانسته بخشی از تاریخ دفاع مقدس و روحیات رزمندگان را به تصویر بکشد.
همچنین، در حوزه شعر و ادبیات، شاعران بزرگی با سرودن اشعاری در وصف شهدا و ایثارگران، توانسته‌اند مفاهیم عمیق دفاع مقدس را به جامعه منتقل کنند.
چالش‌های پیش رو در تولید آثار هنری درباره شهدا
با وجود تلاش‌های صورت گرفته، هنوز چالش‌هایی در مسیر تولید آثار هنری درباره شهدا وجود دارد؛ یکی از این چالش‌ها، دوری از شعارزدگی و کلیشه‌سازی است. برخی از آثار تولید شده، به جای پرداختن به عمق زندگی و شخصیت شهدا، به سطح‌نگاری و تکرار شعارهای تکراری بسنده کرده‌اند که این امر باعث کاهش تأثیرگذاری آنها شده است.
چالش دیگر، جذاب‌سازی آثار برای نسل جوان است. نسل امروز به دنبال روایت‌های صادقانه و جذاب است و اگر آثار هنری نتوانند با زبان و ذائقه این نسل ارتباط برقرار کنند، احتمال کم‌توجهی به این مفاهیم افزایش می‌یابد.
برای تولید آثار بهتر چه کنیم؟
برای تولید آثار هنری بهتر و تأثیرگذارتر درباره شهدا، راهکارهای متعددی پیشنهاد می‌شود؛ نخست، استفاده از نگاه‌های نو و خلاقانه در روایت داستان‌هاست. هنرمندان باید با مطالعه دقیق زندگی شهدا و گفت‌وگو با خانواده‌های آنها، به عمق شخصیت و روحیات شهدا پی ببرند و آنها را به شکلی جذاب و واقعی به تصویر بکشند.
دوم، حمایت نهادهای فرهنگی از تولید آثار با کیفیت است. نهادهایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان‌های مرتبط، باید با ارائه تسهیلات و حمایت‌های مالی، زمینه تولید آثار فاخر را فراهم کنند.
سوم، آموزش هنرمندان جوان است؛ برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای هنرمندان جوان می‌تواند به آنها کمک کند تا با اصول و روش‌های تولید آثار هنری درباره شهدا آشنا شوند و بتوانند آثار بهتری خلق کنند.
چهارم، استفاده از فناوری‌های جدید در تولید آثار هنری است. امروزه با پیشرفت فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، می‌توان تجربه‌های جدید و جذابی را برای مخاطبان ایجاد کرد و آنها را به طور مستقیم با زندگی و روحیات شهدا آشنا ساخت.
در این مسیر باید به این نکته توجه داشت که پرداختن به زندگی شهدا در آثار هنری نه تنها یک ضرورت فرهنگی، بلکه یک مسئولیت ملی است چراکه هنر می‌تواند به‌عنوان پل ارتباطی بین نسل‌ها، ارزش‌ها و آرمان‌های شهدا را به نسل‌های آینده منتقل کند؛ با تولید آثار هنری با کیفیت و تأثیرگذار، می‌توان یاد و خاطره شهدا را زنده نگه داشت و آنها را به عنوان الگوهای همیشگی جامعه معرفی کرد.
در این مسیر، همکاری نهادهای فرهنگی، هنرمندان و خانواده‌های شهدا ضروری است. تنها با همکاری همه جانبه می‌توان به تولید آثاری دست یافت که نه تنها در داخل کشور، بلکه در سطح بین‌المللی نیز تأثیرگذار باشند و پیام‌های انسانی و اخلاقی شهدا را به جهانیان منتقل کنند.
