به گزارش خبرگزاری ایمنا، در هفته‌های گذشته بازار سهام از رقابت با بازارهای موازی جا ماند و تشدید روحیه ریسک‌گریزی در بازارهای دارایی به فروش‌های هیجانی در بازار سهام و مهاجرت پول قدرتمند به سمت بازارهای موازی دامن زده است که کارشناسان این رفتار را گذرا و به‌نوعی بیش‌واکنشی ارزیابی می‌کنند.
در سوی دیگر توجه به پناهگاه‌های امن و کم‌ریسک مانند دلار و سکه افزایش یافته است و جهش بی‌سابقه در این دو بازار سبب شد تالار شیشه‌ای سهام خروج پول قدرتمند را به نظاره بنشیند تا جایی که در معاملات دومین روز کاری این هفته مبلغی به میزان ۲ هزار و ۳۹۲ میلیارد تومان از گردونه معاملات سهام خارج شد رقمی که بر اساس آمار، بیشترین میزان خروج پول حقیقی در ۲۱ ماه گذشته به شمار می‌آید.
تحلیلگران بر این باورند که مقایسه بازدهی بازارهای موازی با بورس تهران در مقطع کنونی حکایت از جاماندگی قابل‌توجه بازار سهام دارد. این در حالی است که تا چندی پیش، به نظر می‌رسید بازار سرمایه تا پایان سال روزهای سبزی زیادی داشته باشد اما ریسک‌های سیستماتیک موجب شد ورق بورس برگردد و به گفته فعالان بورس، انتظار بازار سرمایه ۴۰۰ میلیارد دلاری رنگ باخت.
کارشناسان اقتصادی دلیل این شرایط را افزایش ریسک‌های سیاسی می‌دانند و بر این باورند که بازار سرمایه، دماسنج اقتصاد کشور است و تا زمانی که آینده اقتصادی روشن نباشد، دماسنج نیز اوضاع مطلوبی را نشان نخواهد داد با این وجود احتمال می‌رود که در این شرایط، کنترل عرضه‌ها بتواند کمی به آرامش بیشتر بازار و تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند.
ضربه تعطیلات بی‌سابقه به اعتماد سرمایه‌گذاران
تعطیلی بورس به دلیل برودت هوا، اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ بازار سرمایه بود؛ تصمیمی که حتی در دوران اوج کرونا نیز اجرا نشد اما در این هفته نه‌تنها اعتماد سهامداران را تحت تأثیر قرار داد، بلکه شاخص‌ها را نیز نزولی کرد؛ به طوری که شاخص کل ۰.۷ درصد و شاخص هم‌وزن ۱.۸۲ درصد افت کرد.
سهامداران انتظار داشتند بورس، پس از تعطیلات پایان هفته گذشته با روندی منطقی به مسیر خود ادامه دهد ولی ناگهان اعلام شد که بورس به دلیل برودت هوا در روز شنبه تعطیل است. پس از آن، معاملات روز یکشنبه خنثی و تنها در سمت سهم‌های بزرگ، مثبت بود همچنین بورس در روز دوشنبه به دلیل تعطیلی رسمی، بسته بود.
مهم‌تر از همه خبر ناگهانی مربوط به ارسال درخواست استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد بود که عرضه شدیدی را در معاملات روز سه‌شنبه بازار سهام رقم زد. پس از آن اهالی بورس در انتظار بازگشت آرامش به معاملات در روز چهارشنبه بودند که دوباره بورس به دلیل برودت هوا تعطیل شد، این مساله نه‌تنها اعتماد سرمایه‌گذاران را متزلزل کرد، بلکه به ایجاد موجی از ابهام و بی‌اعتمادی نسبت به تصمیمات مدیریتی منجر شد.
خروج ۳,۵۰۰ میلیارد تومان پول تنها در دو روز
در دو روز معاملاتی هفته چهارم بهمن، بازار سهام با نوسان شدید شاخص‌ها روبه‌رو شد. شاخص کل بورس ۰.۷ درصد کاهش یافت و شاخص هم‌وزن نیز افت ۱.۸۲ درصدی را تجربه کرد.
در سایه این تعطیلات، میانگین ارزش معاملات خرد ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و میانگین حجم معاملات خرد ۱۹.۲ میلیارد برگه سهم بود. همچنین ۳,۵۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی تنها در دو روز معاملاتی هفته، از بازار سهام خارج شد.
شروع خوب و پایان ضعیف
مصطفی صفاری؛ کارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در این هفته بورس سه روز تعطیل بود با وجود این دو اتفاق مهم مثبت و منفی را پشت سر گذاشت، نخستین رویداد، مجمع ایران خودرو در ابتدای هفته بود که سهامداران خصوصی به جای دولت نشستند و این خبر خوبی برای صنعت خودرو بود زیرا رویکرد دولت به خصوصی‌سازی صنایع را نشان می‌دهد که گام مثبتی است.
وی دومین رخداد مهم هفته در بورس را شوک دستور تحریم حداکثری ایران دانست و گفت: در واکنش به این دستور، رهبر معظم انقلاب گفتند چنین مذاکره‌ای که همراه با تهدید باشد شرافتمندانه نیست و این فشار حداکثری یک اثر روانی کوتاه‌مدت روی بورس گذاشت که در مدت دو روز کاری بورس این هفته شاهد هر دو این موضوعات مثبت و منفی بودیم.
کارشناس بورس با اشاره به حمایت بعضی سهامداران حقوقی از صنایع بزرگ بورسی خاطرنشان کرد: جو کلی بازار در این هفته منفی بود و به نظر می‌رسد که باید یک هفته کاری دیگر بگذرد تا فعالان اقتصادی و سهامداران بتوانند داده‌ها و وضعیت را تجزیه و تحلیل کنند همانگونه که در ۱۷ اردیبهشت سال ۹۷ که ترامپ از برجام خارج شد مدتی بورس منفی بود، اما پس از چهار ماه بازار سرمایه به شدت مثبت شد.
رشد بهاری در انتظار بورس
صفاری تحریم را زمینه‌ساز تقویت رویکرد و تمرکز بر صنایع داخلی عنوان کرد و ادامه داد: در آن زمان نیز قیمت دلار افزایش پیدا کرد و اکنون نیز پیش‌بینی می‌کنم که بازار سرمایه رشد بسیار خوبی را در آینده نزدیک شروع کند و به شکل شارپ‌گونه بالا می‌رود.
وی اثر شوک‌های سیاسی بر بورس را کوتاه‌مدت توصیف کرد و گفت: ریشه شوک‌ها دو نوع سیاسی یا اقتصادی است که شوک‌های سیاسی معمولاً کوتاه‌مدت هستند و حداکثر دو هفته یا کمتر ادامه پیدا می‌کنند اما شوک‌های اقتصادی بلندمدت هستند مثل تعیین نرخ بهره که سرانجام بانک مرکزی نرخ بهره را از ۳۰ درصد به ۲۸ درصد کاهش داد که اثر این موضوع بلندمدت است.
کارشناس بورس تأثیر افزایش نرخ ارز بر بورس را نیز بلندمدت دانست و توضیح داد: اکنون ارزش بازار سرمایه کشور به کف قیمت یعنی زیر ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده که بسیار پایین است و لازم است که در هفته‌ها و ماه‌های آینده برای رشد بالای آن برنامه‌ریزی شود.
قیمت دلار آزاد اثری روی شرکت‌های بورسی ندارد
صفاری درباره تأثیر بازار ارز و طلا بر بورس یادآور شد: از مورد نیاز صنایع با قیمت ۶۹ هزار تومان تأمین می‌شود بنابراین قیمت‌های بازار آزاد اثری روی شرکت‌های بورسی ندارد اما این جو روانی کوتاه مدت است و همانگونه که دیدیم به سمت طلا و بازارهای دیگر می‌رود و پس از مدتی رشد، متوقف می‌شود و در این مرحله باید بازارهای جامانده خود را به آن برسانند.
وی با اشاره به رشد ۱۰ درصدی صندوق‌های طلا در نخستین روز کاری بورس این هفته تصریح کرد: در دومین روز کاری بورس این صندوق‌ها تا چهار درصد منفی شدند که نشان می‌دهد اثر موقتی طلا در حال خنثی شدن است و دوباره سرمایه‌ها برمی‌گردد.
کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر توقف رشد قیمت در بازارهای موازی به ویژه طلا گفت: در این مرحله سرمایه‌ها به سهام‌های بنیادین صادرات محور باز خواهد گشت اما در کنار آن برای کمک به بورس لازم است که دامنه نوسان مورد بازنگری قرار گیرد.
کمترین دامنه بورس در دنیا
صفاری دامنه نوسان سه درصدی را مناسب وضعیت پرتلاطم ماه‌های گذشته دانست و افزود: رئیس سازمان بورس اعلام کرده که تا پایان سال این محدودیت دامنه نوسان ادامه پیدا می‌کند در حالی که اکنون در وضعیت جنگی نیستیم و در مقایسه با بورس‌های دنیا، کمترین دامنه نوسان مربوط به بورس ایران است.
وی با انتقاد از این سیاست توضیح داد: روش‌های مدیریت بورس کشور بر عکس دنیا است زیرا هرچه بازارها ریسکی‌تر می‌شوند دامنه نوسان محدودتر می‌شود، در فرابوس این نوسان کمتر است اما در صندوق‌های طلا، نوسان به اضافه منفی ۱۰ درصد می‌رسد و در سهام پرریسکی مثل فرابورس که بازار پایه است ناگهان یک تا سه درصد تعیین شده و این برعکس ادبیات مالی است زیرا هرچه ریسک بازار بیشتر باشد باید دامنه نوسان نیز بیشتر باشد.
کارشناس بورس درباره راهکارهای بازگشت رونق به بازار سرمایه اظهار کرد: در گام نخست برای بازگشت شادابی به بازار باید دامنه نوسان مورد بازنگری قرار گیرد، شرکت‌های بورس در وضعیت خوبی قرار دارند و از هفته آینده قرار است شرکت‌های جدیدی وارد بورس شوند، اوضاع همه شرکت‌ها خوب است و به نظر می‌رسد که بهتر است بورس هرچه سریع‌تر به سمت تأیید افزایش سرمایه شرکت‌ها برود که تاکنون زمان‌بر بوده است تا این موضوع خبرهای مثبت و شادابی به بازار بدهد.
به گزارش ایمنا، با توجه به تحریم‌ها و شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی، بدون تغییرات اساسی نمی‌توان انتظار رشد قابل توجهی از بازار سهام داشت، زیرا بازارهای رقیب همچون دلار و طلا توان بیشتری برای جذب سرمایه دارند.
