به گزارش خبرگزاری ایمنا، سهم‌الارث به عنوان حق قانونی وراث از اموال متوفی، از لحظه فوت او به وجود می‌آید و نسبت هر وراث مشخص و بدون نیاز به مراحل اضافی، حق مالکیت آنها در قالب سهم‌های تعیین‌شده تصویب می‌شود و این رویه باعث می‌شود که دغدغه‌های بعدی انتقال و تقسیم اموال به شیوه‌ای شفاف مدیریت شود.
انتقال سهم‌الارث بین سایر وراث
در بسیاری از موارد، وراث به منظور حل مسائل خانوادگی یا بهبود شرایط مالی، تمایل به انتقال بخشی از سهم خود به یکدیگر دارند که چنین انتقالاتی از طریق توافقات کتبی و تنظیم قراردادهای محرمانه صورت می‌گیرد تا حقوق طرفین به درستی حفظ شود و این امر در عین حال که انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کند، از بروز اختلافات نیز جلوگیری خواهد کرد.
انتقال سهم‌الارث به اشخاص غیروراث
قانون اجازه می‌دهد تا وراث بخشی از سهم خود را به افراد یا سازمان‌هایی که از اعضای خانواده نیستند، منتقل کنند و این انتقال به طور معمول از طریق وصیت‌نامه یا توافق‌های پیشین تنظیم می‌شود، اما همواره به گونه‌ای طرح خواهد شد که حقوق وراث اصلی نقض نشود.
چنانچه متوفی در وصیت‌نامه خود، سهمی از اموال را به اشخاص غیرواریث اختصاص دهد، حد مجاز تعیین شده در قوانین رعایت می‌شود.
انتقال سهم‌الارث قبل از فوت مورث
در شرایط ویژه، امکان انجام معاملات واگذاری سهم‌الارث حتی پیش از فوت مورث نیز وجود دارد و توافقات زنده‌داری یا قراردادهای پیش‌فوتی در این زمینه به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که از بروز اختلافات آتی جلوگیری شود و اجرای این نوع معاملات همواره مستلزم رعایت اصول قانونی و دریافت رضایت طرفین است.
مدارک مورد نیاز برای انتقال سهم‌الارث
تکمیل و ارائه مدارک صحیح، گام اساسی در انتقال قانونی سهم‌الارث به‌شمار می‌رود و جمله مدارک مورد نیاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناسنامه و کارت ملی وراث
- سند فوت یا شهادت فوت متوفی
- اسناد رسمی مالکیت دارایی‌های مربوطه
- وصیت‌نامه و اسناد تنظیم‌شده مرتبط در صورت وجود
- مدارک و اسناد تنظیم‌شده از طریق دفاتر اسناد رسمی
افراد باید توجه داشته باشند که این مدارک، زمینه تأیید صحت و قانونی بودن انتقال‌ها را فراهم می‌کنند.
امکان فسخ انتقال سهم‌الارث
با توجه به تغییرات احتمالی در شرایط زندگی یا اختلاف میان وراث، امکان فسخ یا اصلاح انتقال سهم‌الارث وجود دارد و در مواردی که انتقال مورد نظر با خطا یا بدون رعایت رویه‌های قانونی انجام شده باشد، مراجع قضائی با بررسی مستندات درخواست فسخ یا تعدیل سند را مورد بررسی قرار می‌دهد و این رویه به حفظ منافع مشترک وراث کمک می‌کند.
امکان اجاره یا فروش مال موروثی بدون رضایت سایر وراث وجود دارد؟
یکی از مسائلی که گاهی بحث‌برانگیز می‌شود، اقدام به فروش یا اجاره اموال موروثی توسط یک یا چند وراث بدون کسب نظر سایر اعضا است و قوانین کشور تاکید می‌کند که هرگونه معامله اقتصادی بر اموال موروثی بدون تأیید تمام ذی‌نفعان، از نظر حقوقی معتبر نخواهد بود، از همین رو هماهنگی و توافق مشترک از اصول پایه در این امر تلقی می‌شود.
تنظیم اسناد رسمی برای تثبیت حقوق وراث لازم است؟
تنظیم اسناد رسمی نه تنها به تثبیت حقوق وراث کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در جلوگیری از بروز اختلافات دارد و ثبت معاملات و انتقالات در دفاتر اسناد رسمی، سند محکمی برای اثبات صحت عملیات است و در صورت بروز هرگونه ناهنجاری، مبنای حل و فصل اختلاف به شمار می‌رود، از همین رو تأکید بر تنظیم دقیق این اسناد همواره مورد توجه کارشناسان حقوقی قرار دارد.
طبقات ارث
طبقه اول: پدر و مادر، اولاد و اولاد اولاد (درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی)، (درجه دوم: اولاد اولاد)، (درجه سوم: نبیره‌ها)
طبقه دوم: پدرِ پدر، پدرِ مادر، مادرِ مادر، مادرِ پدر و برادر و خواهر میت (درجه اول: جد و جده، خواهر و برادر)، (درجه دوم: پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر)
طبقه سوم: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آنان (درجه اول: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)، (درجه دوم: اولادعموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)
باید توجه داشت که همسر متوفی، همیشه در کنار خویشاوندان نسبی وی (طبقات سه‌گانه‌ی مذکور) ارث خواهد برد.
نحوه تقسیم ارث زوج و زوجه
سهم ارث زوجه: یک هشتم از ماترک متوفی اگر متوفی فرزند داشته باشد، یک چهارم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
سهم ارث زوج: یک چهارم اگر متوفی فرزند داشته باشد، یک دوم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
سهم ارث مادر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد، یک سوم از ماترک اگر متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد.
سهم ارث پدر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند داشته باشد.
