به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانه‌های آزاد، روزنامه‌ها و مطبوعات در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به‌شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را به‌صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «قرار مذاکره چهارم در سایه امید و احتیاط» نوشت: «سومین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با قراری تازه به پایان رسید؛ شنبه آینده، همان روزی است که دیپلمات‌های دو طرف با نکاتی تازه به میز مذاکره بازخواهند گشت تا مأموریت جدیدشان مشخص شود: «مشورت، بررسی و آماده شدن برای بازگشت دوباره به میدان سوم مه (۱۳ اردیبهشت) با دستورکاری روشن‌تر.»
تنها دقایقی پس از پایان گفت‌وگوها، صدای عباس عراقچی به گوش رسید: «هر دو طرف اراده خود را برای پیشرفت نشان دادند»؛ عراقچی از حضور مؤثر کارشناسان فنی سخن گفت و خبر داد که در دور بعدی، با عمیق‌تر شدن مباحث فنی، کارشناسان سازمان انرژی اتمی نیز به صف دیپلمات‌ها خواهند پیوست که نشانه‌ای از جدی‌تر شدن نبرد بر سر جزئیات فنی بود. اما وزیر خارجه سخنانش را با احتیاط به پایان برد؛ آنجا که گفت: «حتماً امیدوارم، ولی خیلی محتاطانه.»
چند لحظه بعد، وزیر خارجه عمان، در شبکه اجتماعی «ایکس» پیامی کوتاه داد و فضای گفت‌وگوها را مبتنی بر تفاهم و درک مشترک توصیف کرد. «سید بدرالبوسعیدی» نوشت که «اصول اساسی، اهداف و نگرانی‌های فنی مورد بررسی قرار گرفته و مذاکرات امروز، گامی مشترک برای رسیدن به توافقی بر پایه احترام متقابل و تعهدات پایدار بوده است»؛ نتیجه‌ای که درهای ادامه گفت‌وگو را باز نگه داشت. حالا به گفته منابع عمانی احتمالاً، مذاکرات هفته آینده با نشستی سطح بالای دیگر که موقتاً برای سوم ماه مه (شنبه آینده) زمان‌بندی شده، ادامه می‌یابد. با این حال یک تغییر بود که خود را به رخ می‌کشید: تغییر از تعیین چارچوب‌های کلی دورهای اول به ورود دقیق به جزئیات؛ همان جایی که هنر هر توافق واقعی، در عبور صبورانه و هنرمندانه از مسیر پرسنگلاخ آن آشکار می‌شود.
عراقچی یک روز پیش از شروع رسمی گفت‌وگوها راهی «مسقط» شد اما این سفر تنها به مذاکره ختم نشد. او به همراه همتای عمانی‌اش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسقط حضور یافت و از نسخه عربی کتاب خود، «قدرت مذاکره»، رونمایی کرد؛ حرکتی نمادین که شاید پیامی آشکار در دل داشت: مذاکره، هنر ماست. حوالی ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی، بار دیگر نمایندگان ایران و آمریکا، گفت‌وگوهای غیر مستقیم را آغاز کردند.
این بار، گفت‌وگوها چهره‌ای متفاوت به خود گرفته بود؛ وجهی کارشناسی که در سایه گفت‌وگوهای سیاسی، میدان‌دار مباحث حساس و پیچیده شد. تیم‌های فنی، همگام با دیپلمات‌ها، هدایت بحث‌های سنگین و دشوار از جمله پرونده پرپیچ و خم تحریم‌ها را در دست گرفتند و بار حساس‌ترین بخش مذاکرات را به دوش کشیدند. چه آنکه مذاکرات باید از لایه‌های ظریف و فنی برنامه هسته‌ای ایران عبور می‌کرد؛ جایی که هنوز بحث‌های اختلافی جدی پابرجا بود. هر دو طرف، شروط و انتظارات خود را صراحتاً روی میز گذاشتند و همین صراحت، میدان گفت‌وگوها را به زمینی سخت‌تر و حساس‌تر تبدیل کرده بود. کارشناسان ایرانی اما می‌دانستند هدف‌شان چیست. رهبری تیم کارشناسی ایران بر عهده دو چهره باسابقه بود: مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی، و کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل عراقچی. اما در میدان اصلی سیاست، همچنان عراقچی خود سکان هدایت را در دست داشت؛ دیپلماتی که در بزنگاه‌هایی چنین حساس، تجربه‌اش برگ برنده تهران به شمار می‌رود.
وزیر خارجه درباره ترکیب هیأت کارشناسی ایران گفت: «هرچه از مرز کلیات به تدریج وارد بحث‌های جزئی‌تر و تخصصی‌تر می‌شویم، کارشناسان لازم هم به همین ترتیب اضافه می‌شوند. ما در این جلسه کارشناسان اقتصادی همراه داشتیم که برای اولین بار در هیأت کارشناسی ما حضور داشتند. حضور آنها بسیار مفید بود. از جلسه آینده حدس می‌زنم که کارشناسانی از سازمان انرژی اتمی هم باید به ترکیب تیم اضافه شود. ما به موقعیتی رسیدیم که هرچه جلوتر برویم، با توجه به موضوعاتی که در دستور کار هست، کارشناس مربوطه‌اش را هم اضافه می‌کنیم.» عراقچی در پاسخ به سوال دیگری درباره موضوع مذاکرات و اینکه آیا مسائلی غیر از هسته‌ای را هم شامل می‌شود یا خیر، گفت: «با صراحت عرض می‌کنم که موضوع بحث گفت‌وگو ما فقط هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری را مورد مذاکره قرار نمی‌دهیم.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا در این دور نیز اراده جدی از سوی طرف آمریکایی برای تداوم مذاکرات مشاهده شده است گفت: «وقتی عرض می‌کنم که فضای مذاکره جدی بود، یعنی دو طرف اراده خود را برای پیشرفت نشان دادند.» رئیس هیأت دیپلماتیک با بیان اینکه بعضی از اختلافات ما خیلی جدی هستند و بعضی از اختلافات دیگر حالا کمتر جدی هستند، افزود: «بعضی اختلاف‌ها پیچیدگی‌های خاص خودشان را دارند و ظرایف بسیار زیادی دارند. ما امیدوار هستیم که البته به سرعت بتوانیم جلو برویم. تجربیات بار گذشته به ما کمک می‌کند که حرکت ما سهل‌تر و سریع‌تر باشد، ولی به هر حال من فکر می‌کنم تا اینجا حرکت ما خوب بوده است. در دور سوم مذاکرات در نقطه‌ای هستیم که شاید اگر به اصطلاح مذاکرات دیگری بود، به این سرعت نمی‌توانستیم برسیم، اما تجربیات قبلی به ما کمک می‌کند که مسیر را سریع‌تر طی بکنیم.» عراقچی با تأکید بر اینکه من از روند شکل‌گیری مذاکرات و سرعت آن راضی هستم، تصریح کرد: «مذاکرات روند خوب و رضایت‌بخشی دارد. فضای خوبی هست، جدیت در هر دو طرف وجود دارد، اراده تصور می‌کنم که در طرف مقابل ما هم وجود دارد. ما کاملاً اراده داریم، اما آیا می‌شود به توافق رسید؟ حتماً امیدوارم، ولی خیلی محتاطانه.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «به راه‌حل مذاکره‌محور در موضوع هسته‌ای ایران متعهدیم» نوشت: «همزمان با آغاز دور سوم گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، وزارت امور خارجه انگلیس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که لندن به راه‌حل مذاکره‌محور در خصوص برنامه هسته‌ای ایران متعهد است.
در بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس که یک نسخه آن روز (شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴) در تارنمای دولت انگلیس منتشر شد آمده است که دیوید لمی، رئیس دستگاه دیپلماسی این کشور، راهی عمان خواهد شد تا درباره روند مذاکرات ایران و آمریکا رایزنی کند. این بیانیه می‌افزاید: «ما همراه با شرکای بین‌المللی خود بر این موضع پایبندیم که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد، چرا که این امر صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند. ما همچنان به دستیابی به یک راه‌حل مذاکره‌محور برای این مسئله متعهد هستیم و از تمام ابزارهای دیپلماتیک برای تحقق این هدف استفاده خواهیم کرد.»
این دومین سفر یک مقام انگلیسی به عمان از زمان آغاز مذاکرات جدید میان ایران و آمریکا به‌شمار می‌رود. دو هفته پیش نیز همیش فالکونر، معاون وزیر امور خارجه انگلیس، به عمان سفر کرده بود تا در جریان روند مذاکرات قرار گیرد. فالکونر در این خصوص اظهار داشت که مذاکرات مسقط نخستین گام مهم برای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک در موضوع هسته‌ای ایران است. وی با اشاره به محدود بودن زمان باقی‌مانده تا انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام، تأکید کرد: «انگلیس به‌همراه فرانسه و آلمان آماده حمایت از روند گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن است. زمان همچنان محدود است و لندن در کنار شرکای اروپایی (تروئیکا) آماده پشتیبانی است.»
پیتر جنکینز که بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ نمایندگی انگلیس در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برعهده داشت، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن، فضای مذاکرات ایران و آمریکا را امیدوارکننده خواند و گفت، توصیف نشست‌های عمان و رم به عنوان «موفق»، آغاز گفت‌وگوهای فنی و برنامه‌ریزی برای دیداری دیگر در روز شنبه، همگی نشانه‌هایی مثبت از پیشرفت در مسیر گفت‌وگوهاست.
وی با اشاره به شخصیت رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: «اشتیاق دونالد ترامپ برای دستیابی به توافق با ایران، با شخصیت عمل‌گرای او سازگار است و به نظر می‌رسد در مقایسه با مذاکرات گذشته، آمریکا این بار کمتر دچار تردید و وسواس در جزئیات باشد.» جنکینز با بیان اینکه یکی از مسائل کلیدی، موضع واشنگتن درباره حفظ ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران است، تصریح کرد: «این موضوع می‌تواند به عاملی تعیین‌کننده در سرنوشت مذاکرات تبدیل شود، زیرا در جریان گفت‌وگوهای سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵ کاملاً روشن شد که ایران تحت هیچ شرایطی حاضر نیست از حق حاکمیتی خود برای غنی‌سازی صلح‌آمیز اورانیوم صرف‌نظر کند.»
سفیر اسبق انگلیس در آژانس ادامه داد: «در مقابل، گروه دیگری در دولت آمریکا، که معاون رئیس‌جمهور و آقای ویتکوف از چهره‌های برجسته آن هستند، بر این باورند که مدل لیبی برای ایران قابل‌پذیرش نیست و پیشنهاد کرده‌اند آمریکا به تعهد ایران برای توقف تولید اورانیوم با غنای بالا بسنده کند». جنکینز افزود: «شواهد حاکی از آن است که ترامپ با دیدگاه گروه دوم همراه شده است. اگر این موضع‌گیری ادامه یابد، می‌تواند نشانه‌ای امیدوارکننده برای دستیابی به توافق باشد.»
او رفع تحریم‌ها را یکی دیگر از عوامل کلیدی در موفقیت مذاکرات دانست و گفت: «ایران به‌درستی خواستار کاهش معنادار و پایدار تحریم‌هاست. گزارش‌هایی از واشنگتن نشان می‌دهد که ترامپ ممکن است برای تحقق این خواسته، از کنگره بخواهد برخی یا همه تحریم‌های موسوم به «تحریم‌های اولیه» علیه ایران را لغو کند. اگر این گزارش‌ها صحت داشته باشد، می‌توان آن را نیز نشانه‌ای دیگر برای امیدواری به توافق دانست».
سفیر اسبق انگلیس در آژانس در همین حال هشدار داد که همراه کردن کنگره آمریکا با این روند آسان نخواهد بود، چرا که به گفته او، «اسرائیل از طرق گوناگون نفوذ چشمگیری بر فرآیند قانون‌گذاری در ایالات متحده پیدا کرده و در صورت نیاز، از تمام ابزارهای خود برای جلوگیری از لغو تحریم‌های اولیه استفاده خواهد کرد.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «شوک در بندر» نوشت: «وقوع انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس حادثه‌ای مهیب را رقم زد که زمین را به لرزه درآورد و آسمان شهر را تیره‌وتار کرد. وجود کانتینرهای حاوی مواد شیمیایی، تانکرهای سوخت‌رسان و مواد آتش‌زا قدرت انفجار را شدت بخشید و کار مهار آتش برای امدادگرانی که از زمین و آسمان به آتش حمله کرده بودند دشوار شد، همزمان با وقوع حادثه با تلاش تیم‌های امداد بندر به سرعت تخلیه و مدیریت میدان تحت کنترل درآمد.
ساعت ۱۲:۲۰ روز گذشته، صدای ممتد آژیر بعد از شنیده شدن صدای مهیب انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس به گوش می‌رسید. ستون دود غلیظ ناشی از انفجار و به دنبال آن ستون‌های دودی که از انفجارهای بعدی ایجاد می‌شد، آنقدر بلند بود که از مسافت‌های طولانی دیده می‌شد. شدت انفجار به حدی بود که زمین به لرزه درآمد و صدای آن در شهرهای اطراف از جمله جزیره قشم هم شنیده شد. براساس فیلم‌های منتشر شده همه چیز از یک آتش‌سوزی شروع می‌شود و به دنبال آن انفجارهای بعدی، حادثه مهیب را رقم می‌زند.
در شبکه‌های اجتماعی، روایت‌هایی را کاربران گزارش می‌کردند و به اشتراک گذاشته می‌شد، از همین‌رو فیلم‌های منتشر شده خیلی زود به شبکه‌های اجتماعی راه پیدا کرد، خصوصاً از ساختمان‌های اداری نزدیک محل حادثه و خودروهای پارک شده حوالی این ساختمان‌ها که به دلیل شدت موج انفجار، تخریب و خسارت‌های بسیاری به آن وارد شده بود، از جمله اینکه در یکی از ساختمان‌ها سقف بر سر کارمندان فرو ریخته و تلاش کارکنان و امدادگران برای نجات آنها به جریان افتاده بود. برخی از فیلم‌ها، اما روایت‌های آخرالزمانی را از آنچه اتفاق افتاده بود نشان می‌داد. کاربرانی که در محل حضور داشتند، حیرت‌زده مشاهدات خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کردند. فیلم‌هایی که از درون ساختمان‌های نزدیک محل انفجار منتشر شده بیشتر یادآور تجربه‌های وضعیت‌های جنگی است با راهروها و اتاق‌های متلاشی شده و فریادهایی که در راهروها می‌پیچد و همه را به خروج از ساختمان ترغیب می‌کند. خیلی‌ها، اما بدون ترس از حادثه‌ای که مقابلشان در حال رقم خوردن بود در حال تماشای ستون‌های دود و انفجار بودند. همزمان با بروز بحران در محل، امدادگران و مأموران امنیتی تلاش خود را آغاز کردند تا اوضاع را کنترل کنند، اما شوک ناشی از حادثه ناگهانی و میزان خسارت‌هایی که مقابل دیدگان همه قرار داشت، همه را حیرت‌زده کرده بود.
حدود ۲۰ دقیقه بعد از انفجار، مدیر ستاد بحران استان هرمزگان گزارش داد حادثه به دلیل انفجار در کانتینرهای دپو شده اتفاق افتاده است، اما پرسش این بود که محتوای کانتینرها چه بوده و چگونه منجر به چنین انفجار مهیبی شده است؟ در حالی که تلاش برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها جریان داشت، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گزارش داد انفجار ارتباطی با پالایشگاه‌ها و مخازن سوخت و مجموعه پخش و خطوط لوله نفتی این شرکت ندارد. با این حال محمدعلی مجتهدزاده، مدیر روابط‌عمومی شرکت پالایش نفت بندرعباس اعلام کرد فعالیت پالایشگاه نفت بندرعباس بدون وقفه در جریان است و حادثه اسکله شهید رجایی هیچ‌گونه ارتباطی با پالایشگاه نفت بندرعباس ندارد و هیچ خللی در روند فعالیت‌ها و تولید این مجموعه ایجاد نکرده است. فعالیت‌های این شرکت پالایشی طبق روال همیشگی در حال انجام است و عملیات تولید و ارسال فرآورده‌های نفتی بدون وقفه ادامه دارد.
پس از آن، اما سازمان گمرک خبر داد حادثه انفجار در محوطه کانتینری سینا و وابسته به سازمان بنادر و دریانوردی رخ داده است. براساس گزارشی که فارس به نقل از شاهدان منتشر کرده، به نظر می‌رسد ابتدا یک آتش‌سوزی جزئی رخ داده، اما به دلیل دمای هوای ۴۰ درجه و انباشت مواد اشتعال‌زا، آتش به سرعت سرایت کرده و باعث انفجار شده است. فارس همچنین از استشمام بوی گوگرد حوالی محل حادثه گزارش داده و اعلام کرده عوامل مدیریت بحران برای بهبود امدادرسانی اقدام به تخلیه خودروها از محل کرده‌اند.
حسین ظفری، سخنگوی مدیریت بحران کشور درباره احتمال خرابکاری در وقوع انفجار هم گفت: در تعدادی از کانتینرها، مواد شیمیایی نگهداری می‌شد و علت انفجار، مواد شیمیایی داخل کانتینرها بود. ضمن اینکه در گذشته نیز مدیرکل مدیریت بحران در بازدیدها، اخطارهایی به این بندر داده و احتمال خطر را گوشزد کرده بودند. دستور دادستان کل کشور هم به دادستان مرکز استان هرمزگان دستور داد حادثه به فوریت و دقت رسیدگی شود و تأکید کرد بررسی دقیق و رسیدگی ویژه به پرونده و برخورد قاطع و اثرگذار با عامل یا عاملان احتمالی و کسانی که در این حادثه قصور و تقصیر و سهل‌انگاری داشته‌اند در اولویت قرار گیرد.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «جدی‌تر و سخت‌تر» را برگزید و نوشت: «دور سوم مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا دیروز در مسقط، پایتخت عمان در حالی انجام شد که در این دور از گفت‌وگوها، هیأت‌های کارشناسی ۲ کشور نیز به صورت غیرمستقیم مسائل فنی پیرامون مسائل هسته‌ای و رفع تحریم را مورد بحث و گفت‌وگو قرار دادند. با انجام سومین دور از مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا، اغلب رسانه‌ها از این دور از مذاکرات با عنوان عبور از مراحل مقدماتی به مباحث جدی یاد کردند، چرا که در این مرحله از گفت‌وگوها، علاوه بر مذاکرات غیرمستقیم بین عراقچی و ویتکاف، هیأت‌های کارشناسی ۲ طرف نیز مباحث فنی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، همچنین نحوه رفع تحریم‌ها را موردی بررسی قرار دادند.
در همین ارتباط، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان دیروز در مسقط به فضای جدی مذاکرات اشاره کرد و گفت: «مذاکرات غیرمستقیم ایران - آمریکا در فضایی جدی ادامه دارد و طرفین مواضع و دیدگاه‌های خود را راجع به هر دو حوزه خاتمه مؤثر تحریم‌ها و اعتمادسازی راجع به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و صیانت از حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای از طریق طرف عمانی تبادل می‌کنند». اسماعیل بقایی همچنین به تشریح نحوه انجام سومین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا پرداخت و گفت: «این دور از مذاکرات حدود ساعت ۱۰ صبح شروع و به روال ۲ دور قبلی با تسهیل‌گری میزبان عمانی و با حضور رؤسای هیأت‌های نمایندگی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام شد».
وی درباره مذاکرات فنی نیز اظهار داشت: «هیات فنی - کارشناسی ایران به ریاست معاونان سیاسی و حقوقی - بین‌المللی وزارت امور خارجه با ترکیب کارشناسان مجرب حوزه تحریم، از جمله متخصصان اقتصادی - بانکی و کارشناسان مرتبط با حوزه هسته‌ای و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در محل مذاکرات حضور داشتند و به وظایف خود عمل کردند». بر این اساس، تیم فنی و کارشناسی ایران به ریاست مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی، معاونان وزیر امور خارجه ایران و تیم آمریکایی نیز به ریاست «مایکل آنتون» رئیس اداره برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا، مذاکرات فنی را به صورت غیرمستقیم برگزار کردند.
با توجه به شایعاتی که برخی رسانه‌های غربی درباره طرح شدن مسائل دفاعی کشورمان در جریان مذاکرات مطرح کرده بودند، سخنگوی وزارت امور خارجه با رد ادعای این رسانه‌ها تأکید کرد: موضوع توان دفاعی و موشکی کشور در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا مطرح نبوده و نیست. وی با تاکید بر مواضع ثابت ایران در مذاکرات دوجانبه با آمریکا گفت: جمهوری اسلامی ایران در مواضع اصولی خود راجع به ضرورت خاتمه تحریم‌های ظالمانه و آمادگی برای اعتمادسازی درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران ثابت‌قدم است. به تجربه ثابت شده نیل به تفاهم، مستلزم احترام به حقوق مشروع ایران وفق معاهده منع اشاعه و اطمینان‌بخشی درباره خاتمه مؤثر تحریم‌هاست.
همانند ۲ دور گذشته، دیروز عراقچی به روایت محتوای دور سوم مذاکرات پرداخت. وزیر امور خارجه کشورمان نیز پس از پایان دور سوم مذاکرات، ضمن ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان حادثه بندر شهید رجایی گفت: در ابتدا باید بگویم ما از دولت عمان و بویژه آقای بدر البوسعیدی، وزیر خارجه این کشور قدردان هستیم که ترتیبات یک مذاکره آرام و بدون حضور خبرنگاران را فراهم کرده بودند. سیدعباس عراقچی در ادامه گفت: می‌توانم بگویم مذاکرات این بار خیلی جدی‌تر بود و ما به تدریج وارد بعضی از مباحث جزئی‌تر، فنی‌تر و تکنیکی‌تر شدیم. حضور کارشناسان بسیار مفید بود و ما چندین بار به صورت مکتوب نظرات‌مان را رد و بدل کردیم.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «آتش در بندر» را برگزید و نوشت: «درحالی‌که دیروز همه توجهات رسانه‌ای و سیاسی متوجه دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان بود، از ظهر شنبه انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس تقریباً همه چیز را تحت‌الشعاع قرار داد؛ تا جایی که خبر مهم مذاکرات هم زیر گردوغبارهای این انفجار رفت و گمانه‌هایی غیرقابل اثبات درباره دلایل، چرایی و عوامل این حادثه و ارتباط‌دادن آن به موضوع مذاکرات مطرح شد.
حادثه انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس در روز گذشته ششم اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۰۷ ظهر به وقوع پیوست و منطقه‌ای حساس از این بندر استراتژیک را تحت تأثیر قرار داد. گمرک در اطلاعیه‌ای اعلام کرد به احتمال زیاد منشأ این انفجار، دپوی کالاهای خطرناک و مواد شیمیایی موجود در محوطه بندر بوده است. محل دقیق این انفجار، محوطه کانتینری سینا در بندر شهید رجایی گزارش شده است که تحت مدیریت سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارد. این انفجار در شعاع دوکیلومتری ساختمان اداری گمرک رخ داد و خسارات درخورتوجهی به زیرساخت‌های اطراف وارد کرد.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که انفجار به دلیل منفجرشدن یک مخزن نگهداری مواد نفتی حساس و اشتعال‌زا متعلق به بخش خصوصی رخ داده است. این مخزن که در نزدیکی کانتینرهای دپوشده قرار داشت، به دلیل ویژگی‌های اشتعال‌زای مواد داخل آن، به‌سرعت شعله‌ور شد و انفجاری عظیم ایجاد کرد. گمرک اعلام کرد برای جلوگیری از خسارات بیشتر، خروج تمامی کامیون‌هایی که تشریفات گمرکی آنها انجام شده بود، از محوطه بندر آغاز شده است. این اقدام به‌منظور کاهش تراکم و جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی بعدی در دستور کار قرار گرفت.
هم‌زمانی این انفجار با آغاز دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط، شایعاتی درباره خرابکاری ایجاد کرد. برخی کانال‌های تلگرامی به نقل از شبکه ۱۴ اسرائیل ادعا کردند محموله سوخت جامد ارسالی از چین به ایران در عملیات فوق‌سری در بندرعباس نابود شده است. نورنیوز این ادعا را کذب خواند و اعلام کرد که شبکه ۱۴ اسرائیل در روزهای شنبه تعطیل است و این خبر جعلی است. جروزالم‌پست نیز به نقل از ارتش اسرائیل هرگونه دخالت در این انفجار را رد کرد.
شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد انفجار هیچ ارتباطی با پالایشگاه‌ها، مخازن سوخت یا خطوط لوله نفتی مرتبط با این شرکت در منطقه ندارد. در این اطلاعیه آمده است: «بهره‌برداری از تأسیسات واقع در منطقه بندرعباس بدون وقفه در حال انجام است و تجهیزات و کمک‌های امدادی و آتش‌نشانی تمامی شرکت‌های نفتی در حالت آماده‌باش قرار دارند». این شرکت‌ها برای کمک به مدیریت بحران، تحت هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی، خدمات‌رسانی می‌کنند.
محمدعلی مجتهدزاده، مدیر روابط‌عمومی شرکت پالایش نفت بندرعباس نیز تأکید کرد این حادثه هیچ خللی در روند فعالیت و تولید پالایشگاه نفت بندرعباس ایجاد نکرده است. او به ایسنا گفت: «این انفجار هیچ ارتباطی با پالایشگاه ندارد و فعالیت‌های ما بدون وقفه ادامه دارد». این اظهارات برای اطمینان‌بخشی به مردم و فعالان اقتصادی منطقه اعلام شد تا از نگرانی‌های احتمالی درباره تأمین سوخت کاسته شود.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «شبه‌قاره؛ جرقه‌ساز جنگ‌جهانی سوم؟» را برگزید و نوشت: «پس از آنکه افراد مسلح ۲۶ نفر را در «پاهلگام» کشمیر تحت کنترل هند کشتند، نیروهای هندی و پاکستانی دیروز شنبه بار دیگر به تبادل آتش پرداختند و هند، پاکستان را مسؤول این حمله دانست. «شریف»، نخست وزیر پاکستان می‌گوید که این کشور آماده دفاع از حاکمیت خود است؛ اما پذیرای تحقیقات بین‌المللی «بی‌طرفانه» درباره این حمله است.
الجزیره دیروز شنبه در گزارشی زنده در همین رابطه نوشت، پلیس و سربازان مسلح هندی در حال جست‌وجوی خانه‌ها و جنگل‌ها برای یافتن جنگجویان در کشمیر هستند و فرمانده ارتش هند امنیت منطقه را به‌شدت زیر نظر دارد. مقامات هندی می‌گویند که در تلاشند تا اطمینان حاصل کنند که «حتی یک قطره» آب به پاکستان نرسد. این در حالی است که پاکستان پس از این حمله، مشارکت خود را در «پیمان آب‌های سند» به حالت تعلیق درآورد. دو کشور اقدامات دیپلماتیک شدیدی علیه یکدیگر انجام داده‌اند، از جمله بستن مرزهای زمینی، قطع تجارت و اخراج نیروهای دیپلماتیک و امنیتی.
الجزیره در بخش دیگری از گزارش خود که همواره به‌روزرسانی می‌شد، افزود: پلیس، ارتش و سایر نیروهای امنیتی هند در حال انجام عملیاتی هستند که رسانه‌های هندی آن را «عملیات جست‌وجوی شدید و محاصره» در سراسر کشمیر تحت کنترل هند توصیف می‌کنند. پلیس «آنانتناگ» گزارش داد که ۱۷۵ نفر برای بازجویی به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای یافتن مظنونان تیراندازی مرگبار پاهلگام بازداشت شده‌اند. پلیس اعلام کرد که آنها همچنین در تلاش برای «از بین بردن شبکه‌های پشتیبانی که به فعالیت‌های تروریستی کمک می‌کنند» هستند.
الجزیره همچنین در بخش دیگری از گزارش خود افزود که هند ممنوعیت رسانه‌ای برای جست‌وجوی نظامی مهاجمان پاهلگام را صادر کرد. مقامات هندی «منافع امنیت ملی» را در اعلام ممنوعیت پوشش زنده عملیات گسترده نظامی و امنیتی ذکر کرده‌اند. از سوی دیگر، «گروه عملیات ویژه» پلیس در کشمیر تحت کنترل هند می‌گوید که در حمله به یک منطقه جنگلی، یک مخفیگاه متعلق به گروه‌های مسلح با موفقیت مورد اصابت قرار گرفت. این گروه اعلام کرد که «یک انبار قابل توجه سلاح و مهمات از محل کشف شد».
«مجیب مشعل» و «سوهاسینی راج» هم در گزارش دیروز شنبه در نیویورک‌تایمز نوشتند، آخرین باری که تنش‌های دائمی بین هند و پاکستان به رویارویی تبدیل شد، مقامات هندی مجبور شدند با یک واقعیت ناخوشایند روبه‌رو شوند: ارتش عظیم این کشور ارتشی قدیمی و فاقد آمادگی لازم برای تهدیدات قریب‌الوقوع در مرزهایش بود. سرنگونی تحقیرآمیز یک جت هندی توسط پاکستان در سال ۲۰۱۹، فوریت جدیدی را به تلاش‌های نوسازی هند تزریق کرد. در همین راستا، نخست وزیر نارندرا مودی میلیاردها دلار به ارتش تزریق کرد، به دنبال شرکای بین‌المللی جدید برای خرید اسلحه گشت و برای گسترش ظرفیت تولید دفاعی در داخل کشور سخت تلاش کرد.
کشتار چندین گردشگر در یک دره زیبا در سه‌شنبه هفته گذشته (۲ اردیبهشت ماه)، هندی‌ها را شوکه کرد و مودی را تحت فشار داخلی شدیدی برای حمله به پاکستان قرار داد. تحلیلگران نسبت به چشم‌انداز یک بن‌بست طولانی و خطرناک هشدار می‌دهند؛ زیرا کانال‌های دیپلماتیک بین این دو کشور مسلح به سلاح هسته‌ای سال‌ها پیش از بین رفته و قدرت‌های جهانی اکنون درگیر بحران‌های دیگر هستند. اما تحلیلگران می‌گویند هند ممکن است به‌دلیل شرایط مربوط به نوسازی ارتش خویشتن‌داری به خرج دهد. در سال ۲۰۱۸، یک گزارش پارلمانی، ۶۸ درصد از تجهیزات نظامی هند را «قدیمی»، ۲۴ درصد را «جدید» و تنها ۸ درصد را «پیشرفته» طبقه‌بندی کرد. پنج‌سال بعد، در یک به‌روزرسانی دیگر، مقامات نظامی اعتراف کردند که به‌دلیل حجم چالش آنها، تغییرات کافی صورت نگرفته است.»
