بازار؛ گروه بین الملل: «دکتر یاسین غلام»، دانشیار اقتصاد و مدیر تحقیقات در دانشگاه الیمامه در ریاض در طی مقاله ای نوشت: عربستان سعودی در طول دهه گذشته اصلاحات متعددی را انجام داده است که بیشتر آنها محصول جانبی چشم‌انداز ۲۰۳۰ هستند و بخش مالی و کسب‌وکارها و همچنین کل جامعه را متحول کرده‌اند.
یکی از محرک‌های اصلی این تحول، اجرای برنامه توسعه بخش مالی و ظهور بورس تداول عربستان به عنوان یک بازار جهانی بود. بورس تداول در سال ۲۰۱۷ به عنوان بخشی از چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی برای تقویت بازار سرمایه معرفی شد. هدف این طرح تبدیل بورس اوراق بهادار به یک پلتفرم سرمایه‌گذاری بین‌المللی قوی است. همچنین هدف آن بهبود زیرساخت‌های معاملاتی، فرآیندهای تسویه و ارزش بازار به بیش از ۳ تریلیون دلار است.
این امر منجر به افزایش پلتفرم‌های آنلاین، قابلیت‌های فین‌تک و شفافیت شده است. قرار گرفتن تداول در فهرست بازارهای نوظهور MSCI در سال ۲۰۱۹، جایگاه جهانی آن را بیش از پیش تثبیت کرد. یکی دیگر از اصلاحات عمده، شروع نوآوری در فین‌تک بود. از زمان آغاز طرح فین‌تک سعودی در سال ۲۰۱۸، عربستان سعودی به قطب پیشرو فین‌تک در خاورمیانه تبدیل شده است که نوآوری و پرداخت‌های دیجیتال گسترده را تقویت می‌کند.
ظهور بورس تداول منجر به افزایش پلتفرم‌های آنلاین، قابلیت‌های فین‌تک و شفافیت شده است
بانک مرکزی عربستان سعودی این رشد را از طریق قوانین مترقی تسهیل کرده است مانند ایجاد محیط نظارتی برای آزمایش فناوری‌های پیشرفته، مجوزهای تخصصی برای کسب‌وکارهای فین‌تک و در دسترس بودن زیرساخت‌های بانکی و رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی.
عربستان سعودی با حرکت به سمت تأمین مالی سبز، بر نوآوری و پایداری بخش مالی تمرکز می‌کند و برنامه‌های تأمین مالی سبز را به عنوان بخشی از اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود اجرا می‌کند. از سال ۲۰۲۲، این کشور از طریق قوانین پایدار و با انتشار اوراق قرضه سبز، سرمایه‌گذاری سازگار با محیط زیست را ترویج داده و پروژه‌های سبز را تأمین مالی کرده است. این ابتکارات پیشگیرانه، عربستان سعودی را به یک بازیگر کلیدی در گذار جهانی به مدل اقتصادی سازگارتر با محیط زیست تبدیل کرده است.
عربستان سعودی همچنین با اتصال بازار خود به سیستم مالی جهانی، دسترسی و جذابیت خود را برای سرمایه‌گذاران خارجی افزایش داده است. این تغییر سیاست استراتژیک منجر به افزایش قابل توجه ورود سرمایه خارجی شده است که نشان دهنده اعتماد جهانی به ثبات سیستم مالی پادشاهی است.
وقتی صحبت از توسعه بازار تأمین مالی بدهی عربستان سعودی می‌شود، این پادشاهی دفتر مدیریت بدهی را برای مدیریت بدهی‌های خود و در عین حال متعادل کردن سیاست‌های مالی و ریسک‌ها تأسیس کرد. این دفتر به مرکز ملی مدیریت بدهی مستقل تغییر ساختار داد که داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند، در مورد ترتیبات مذاکره می‌کند، اقدامات پوشش ریسک را اجرا می‌کند، روابط سرمایه‌گذاران را برای بدهی‌های عمومی مدیریت می‌کند و رتبه‌بندی اعتباری خوبی را تضمین می‌کند.
این نهاد تخصصی، کنترل‌های مالی عمومی را بهبود بخشیده و موقعیت مالی مناسبی را حفظ کرده است و در نتیجه، جایگاه مالی عربستان سعودی را ارتقا داده است. از زمان راه‌اندازی چشم‌انداز ۲۰۳۰، عربستان سعودی به لطف بخش مخابرات کارآمد و سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌ها، با بیش از ۲۲۶ شرکت فین‌تک، رهبری انقلاب فین‌تک را بر عهده داشته است.
یکی از محرک‌های اصلی تحول در عربستان، اجرای برنامه توسعه بخش مالی و ظهور بورس عربستان سعودی یا تداول به عنوان یک بازار جهانی بود
بانک STC، بانک دیجیتال سعودی و SARIE در زمینه بانکداری دیجیتال و سیستم‌های پرداخت مصرف‌کننده پیشرو هستند. بانکداری دیجیتال به مشتریان کمک می‌کند تا در زمان صرفه‌جویی کنند، هزینه‌های تراکنش را کاهش دهند و رقابت را افزایش دهند که منجر به افزایش فعالیت و رشد اقتصادی می‌شود.
با رضایت مصرف‌کننده، این امکانات به ارائه‌دهندگان شخص ثالث مجاز اجازه دسترسی به داده‌های مالی را می‌دهد و رقابت و نوآوری را در صنعت مالی تقویت می‌کند. کیف پول‌های دیجیتال، برنامه‌های گوشی‌های هوشمند و بانکداری آنلاین به عناصر حیاتی تجربه بانکداری فعلی عربستان تبدیل شده‌اند.
افتتاح حساب بانکی می‌تواند به صورت آنلاین انجام شود که در مناطق روستایی بسیار مفید است. مشتریان می‌توانند از برنامه‌های بانکی روی تلفن یا رایانه خود برای ثبت نام و افتتاح حساب در عرض چند دقیقه استفاده کنند. بانکداری موبایل با ارائه خدمات اعتباری، بیمه و مالی به افراد و مناطقی که قبلاً به حاشیه رانده شده بودند، شمول مالی را افزایش داده است.
چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی و برنامه توسعه مالی عربستان سعودی (FSDP) قصد دارند با افزایش نسبت تأمین مالی SME در سیستم بانکی به ۱۱ درصد تا سال ۲۰۲۵، تأمین مالی بیش از ۱.۳ میلیون شرکت کوچک و متوسط را افزایش دهند. این امر توسط مؤسساتی از جمله منشآت، شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر سعودی، طرح استراد و وام‌های ارائه شده از طریق طرح وام‌دهی غیرمستقیم پشتیبانی می‌شود. دولت به مؤسسات مالی توصیه می‌کند ۲۰ درصد از پرتفوی وام خود را به صنعت SME اختصاص دهند. این کانال‌های تأمین مالی با اصلاحات دولت و حمایت از مشاغل کوچک‌تر برای کمک به بهبود تنوع اقتصادی، که هدف اصلی چشم‌انداز ۲۰۳۰ است، امکان‌پذیر شده است.
استراتژی سواد مالی، یکی از اجزای کلیدی چشم‌انداز ۲۰۳۰، با هدف ارتقای این بعد اقتصادی در پادشاهی عربستان سعودی تدوین شده است
یکی دیگر از پیشرفت‌های مهم، افزایش سواد مالی بوده است. استراتژی سواد مالی، یکی از اجزای کلیدی چشم‌انداز ۲۰۳۰، با هدف ارتقای این بعد اقتصادی در پادشاهی عربستان سعودی تدوین شده است. نهاد سواد مالی در برنامه توسعه مالی در دستیابی به این هدف نقش مهمی داشته است.
شرکت‌های فین‌تک مانند داراهیم و فتافیت در تلاش برای افزایش سواد مالی هستند. وزارت آموزش عربستان سعودی، گنجاندن یک دوره دانش مالی در برنامه‌های درسی مدارس را الزامی کرده است. علاوه بر این، ثامین مالی و سرمایه‌گذاری هوشمند، طرح‌های آگاهی‌بخشی هستند که توسط سازمان بازار سرمایه اجرا می‌شوند.
گزارشی که در سال ۲۰۲۳ از بانک مرکزی عربستان سعودی منتشر شد، نشان می‌دهد که سواد مالی افزایش یافته است و ۳۸ درصد از بزرگسالان اکنون مفاهیم اولیه مالی را درک می‌کنند. طرح‌های آینده شامل رفع موانع فرهنگی و فراهم کردن زمینه‌های مذهبی است. دسترسی به مؤسسات مالی، کارگاه‌ها و برنامه‌های مربیگری در مناطق روستایی بسیار مهم است. سرمایه‌گذاری در سواد مالی منطقه‌ای، استفاده از فناوری برای منابع آنلاین عربی و ایجاد مشارکت با مؤسسات مالی می‌تواند به غلبه بر موانع کمک کند. همکاری با مؤسسات محلی، بانک‌های اسلامی و متخصصان نیز می‌تواند کانال‌های آموزش مالی سفارشی ایجاد کند.
