بازار؛ گروه بین الملل: طبق داده‌های منتشر شده توسط شورای جهانی طلا (WGC) در مارس ۲۰۲۵، بانک مرکزی ازبکستان بار دیگر با فروش ۱۱ تن طلا در صدر فهرست کشورها از نظر فروش خالص طلا قرار گرفت. در مجموع تاشکند در سه ماهه اول سال ۱۵ تن طلا فروخت که این رقم بسیار بیشتر از فروش طلای سایر کشورهاست. علاوه بر این، به دلیل افزایش قیمت جهانی طلا در ماه مارس، ذخایر طلا و ارز خارجی ازبکستان نزدیک به ۳ میلیارد دلار افزایش یافت و به بالاترین حد خود یعنی نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار رسید.
در این زمینه، سهم شرکت معدن و متالورژی ناوی به ویژه قابل توجه است. این شرکت چهارمین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان و بزرگترین مالیات‌دهنده ازبکستان است. در سال ۲۰۲۴، این شرکت تولید طلای خود را ۵.۴ درصد افزایش داد و درآمدی معادل ۷.۴ میلیارد دلار ایجاد کرد.
ازبکستان در سال ۲۰۱۸ صادرات فعال طلا را آغاز کرد و از آن زمان تاکنون جایگاه قدرتمندی را در میان فروشندگان پیشرو طلا در جهان حفظ کرده است
ازبکستان در سال ۲۰۱۸ صادرات فعال طلا را آغاز کرد و از آن زمان تاکنون جایگاه قدرتمندی را در میان فروشندگان پیشرو طلا در جهان حفظ کرده است. درآمد حاصل از صادرات طلا صرف حمایت از اقتصاد ملی، تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و افزایش تاب‌آوری مالی کشور می‌شود. به گفته منابع ازبک، ذخایر طلا و ارز بانک مرکزی نقش مهمی در حفظ ثبات اقتصاد کلان دارند. در صورت لزوم، می‌توان از آنها برای تثبیت پول ملی، انجام تعهدات بدهی خارجی، تأمین مالی واردات در طول بحران‌ها و به عنوان ضربه‌گیر در برابر شوک‌های اقتصادی خارجی استفاده کرد. بنابراین، این ذخایر به عنوان «ضربه‌گیر ایمنی» در برابر اختلالات احتمالی - مانند نوسانات قیمت کالاها، تحریم‌های بین‌المللی، بحران‌های مالی جهانی یا نوسانات بازار ارز - در نظر گرفته می‌شوند.
در عین حال، صندوق بین‌المللی پول (IMF) هشدار داده است که قیمت‌های بی‌ثبات طلا می‌تواند در زمان بالا بودن قیمت‌ها، فشار تورمی ایجاد کند و در زمان کاهش قیمت‌ها، ظرفیت هزینه‌های دولت را کاهش دهد و در نتیجه خطرات کلان اقتصادی را افزایش دهد. بر این اساس، صندوق بین‌المللی پول به ازبکستان توصیه کرده است که تأثیر نوسانات قیمت طلا بر سیاست مالی خود را به حداقل برساند. کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که امور مالی عمومی این کشور در برابر چنین نوساناتی آسیب‌پذیر است و کاهش درآمد طلا می‌تواند دولت را مجبور به کاهش هزینه‌ها کند - اقدامی که ناگزیر رشد اقتصادی را کند کرده و بر بخش‌های حساس به ویژه خدمات اجتماعی، تأثیر منفی خواهد گذاشت.
در کنار ازبکستان، سایر کشورهای آسیای مرکزی - به ویژه قرقیزستان و قزاقستان - نیز عملکرد قوی در صادرات طلا نشان داده‌اند. در فوریه ۲۰۲۵، بانک ملی قزاقستان ۸ تن طلا فروخت و جایگاه این کشور را در میان رهبران جهانی در فروش خالص طلا تثبیت کرد. برخلاف روند جهانی گسترده‌تر که در آن بانک‌های مرکزی ذخایر طلای خود را افزایش می‌دهند، قزاقستان نیز مانند ازبکستان به عنوان یک فروشنده خالص عمل می‌کند. طلا بیش از ۵۰ درصد از کل ذخایر ارزی قزاقستان را تشکیل می‌دهد که تا اول مارس نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار بود. از این مقدار، بیش از ۲۲ میلیارد دلار به طلای پولی اختصاص دارد که در مجموع ۲۸۰ تن می‌شود.
آسیای مرکزی - به ویژه ازبکستان و قزاقستان - در حال اثبات اهمیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود در بازار جهانی طلا هستند
تحلیلگران انتظار دارند قیمت طلا در سطح جهانی همچنان افزایش یابد. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۵، میانگین قیمت هر اونس تروی حدود ۳۱۴۰ دلار باشد که تا پایان سال به ۳۳۵۰ دلار و در سال ۲۰۲۶ به ۳۷۰۰ دلار خواهد رسید. یکی از عوامل اصلی این افزایش قیمت، افزایش تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی است. طبق گزارش دویچه بانک، بانک‌های مرکزی تنها ۱۰ درصد از تقاضای جهانی طلا را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده‌اند - رقمی که می‌تواند در سال ۲۰۲۵ به ۲۵ درصد افزایش یابد.
ناظران همچنین افزایش قیمت طلا را به افزایش تنش‌های تجاری جهانی مرتبط می‌دانند - به ویژه اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات از چین که توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا اعلام شد، همراه با گسترش محدودیت‌های تجاری که سایر شرکا از جمله اتحادیه اروپا را هدف قرار می‌دهد. این تحولات نگرانی‌هایی را در مورد کاهش تجارت جهانی و افزایش تورم ایجاد کرده است، زیرا هزینه‌های بالاتر واردات احتمالاً قیمت‌های مصرف‌کننده را افزایش می‌دهد. در چنین دوره‌های بی‌ثباتی، طلا از نظر تاریخی به عنوان یک دارایی امن دیده شده است - روندی که در محیط آشفته امروز نیز ادامه دارد.
در پایان، آسیای مرکزی - و به ویژه ازبکستان و قزاقستان - در حال اثبات اهمیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود در بازار جهانی طلا هستند. این کشورها صرفاً تأمین‌کننده مواد اولیه نیستند؛ بلکه به عنوان بازیگران کلیدی در شکل‌دهی به تعادل جدید در بازار بین‌المللی فلزات گرانبها در حال ظهور هستند. مدیریت استراتژیک ذخایر طلا و ارز خارجی آنها، تصمیم آنها برای فروش فعال طلا در بحبوحه محدودیت‌های عرضه جهانی و سرمایه‌گذاری مجدد درآمدهای صادراتی در توسعه داخلی، نشان‌دهنده سطح بالایی از برنامه‌ریزی کلان اقتصادی است. در بحبوحه تشدید رقابت جهانی برای منابع و افزایش نوسانات مالی، ازبکستان و قزاقستان توانایی خود را در استفاده از ثروت طبیعی به عنوان ابزاری برای ثبات، رشد و تاب‌آوری اقتصادی نشان می‌دهند. این امر منطقه را نه تنها به عنوان یک پایگاه منابع بلکه به عنوان یک عامل تأثیرگذار در معماری مالی اوراسیا قرار می‌دهد.
