به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بازطراحی مناطق شهری راهکاری ضروری برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان است و نیازمند رویکردی چندوجهی است که پایداری، فراگیری و مشارکت جامعه را در اولویت قرار دهد. تمرکز بر برنامه‌ریزی مشارکتی، حمل‌ونقل پایدار، فضاهای سبز، توسعه‌های چندکاربری، بهبود مناطق عمومی، راه‌حل‌های هوشمند و فراگیری می‌تواند شهرها را به نحوی بازآفرینی کند تا به شهروندانشان بهتر خدمت کنند. تلاش‌های شهرها برای بازآفرینی افزون‌بر بهبود رفاه کلی شهروندان، به پایداری و تاب‌آوری بلندمدت در مناطق شهری نیز کمک می‌کنند. در ادامه به چند راهبرد کلیدی برای موفقیت در این زمینه اشاره می‌شود.
برنامه‌ریزی شهری مشارکتی
تشویق مشارکت شهروندان در برنامه‌ریزی شهری راهکاری حیاتی است که به ساکنان اجازه می‌دهد تا دیدگاه‌ها و نیازهای خود را به اشتراک بگذارند و به این ترتیب با گنجاندن تجربیات آنها در فرایندهای برنامه‌ریزی منجر به طراحی‌هایی می‌شود که نیازهای واقعی جامعه را برآورده می‌کند. مشارکت شهروندان در برنامه‌ریزی شهری، به افزایش تعلق خاطر و مسئولیت‌پذیری مردم نسبت به محیط زندگی خود منجر می‌شود و این مسئله به تقویت همبستگی اجتماعی و مشارکت فعال مردم در حفظ و ارتقای محیط زندگی کمک می‌کند.
برنامه‌ریزی شهری مشارکتی فرصتی است تا دیدگاه‌های متنوع و خلاقانه شهروندان در طراحی فضاهای شهری به کار گرفته شود و به افزایش تنوع فعالیت‌ها و خدمات ارائه‌شده در محیط‌های شهری منجر شود و زمینه را برای ارتقای کیفیت زندگی ساکنان فراهم کند.
حمل‌ونقل سبز
تبدیل سیستم‌های حمل‌ونقل شهری به گزینه‌های پایدار همچون دوچرخه‌سواری و حمل‌ونقل عمومی می‌تواند به شدت قابلیت زیستی شهرها را افزایش دهد. شهرهایی همچون کپنهاگ به‌طور موفقیت‌آمیز زیرساخت‌های اختصاصی دوچرخه را پیاده‌سازی کرده‌اند و بسیاری از شهرها سامانه‌های اتوبوس تندرو را توسعه داده‌اند تا به کاهش وابستگی به خودروها و بهبود دسترسی کمک کنند.
فضاهای سبز و راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت
ادغام فضاهای سبز در محیط‌های شهری به‌منظور بهبود کیفیت هوا، افزایش تنوع زیستی و ایجاد مناطق تفریحی برای ساکنان ضروری است. راهبردهایی همچون ایجاد پارک‌ها، بام‌های سبز و باغ‌های اجتماعی نه‌تنها شهرها را زیباتر می‌کنند، بلکه به ارتقای سلامت روان و تعامل اجتماعی شهروندان نیز کمک می‌کنند.
توسعه چندکاربری
ترویج توسعه‌های چندکاربری به ایجاد محله‌هایی پویا کمک می‌کند که فضاهای مسکونی، تجاری و تفریحی در کنار یکدیگر قرار دارند. این رویکرد به اقتصادهای محلی کمک می‌کند، نیاز به سفرهای طولانی را کاهش می‌دهد، آلودگی‌های ناشی از سفرهای شهری را کاهش می‌دهد و مناطق شهری را برای ساکنان دسترس‌پذیرتر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.
بهبود فضاهای عمومی
طراحی مناطقی که برای تمام کاربران جذاب، کارآمد و قابل دسترس باشد یکی از راهکارهای اصلی در بازآفرینی شهرها به نفع شهروندان است که شامل ایجاد پارک‌ها و میدان‌های چندمنظوره می‌شود که به نیازهای گوناگون جامعه از بازارها تا فعالیت‌های تفریحی پاسخ دهند و در نتیجه تعامل اجتماعی و هویت جامعه را ارتقا دهند.
راه‌حل‌های هوشمند
به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند می‌تواند خدمات شهری را ساده و آنها را کارآمدتر و دسترس‌پذیرتر کند. نوآوری‌هایی همچون سیستم‌های پرداخت با اپلیکیش‌های هوشمند برای خدمات عمومی یا مدیریت هوشمند ترافیک می‌تواند کیفیت زندگی در محیط‌های شهری را با بهبود ارائه خدمات و کاهش ترافیک به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
تمرکز بر فراگیری
رویکردهای بازطراحی شهری باید فراگیری را در اولویت قرار دهد تا اطمینان حاصل شود که نیازهای همه افراد به‌ویژه گروه‌های اقلیت در فرایند برنامه‌ریزی در نظر گرفته می‌شود. این امر شامل ایجاد فضاهای عمومی و خدماتی قابل‌دسترس است که به جمعیت‌های متنوع فارغ از جنسیت، نژاد، توانایی‌های جسمی و سطح درآمد پاسخ دهد و در نتیجه احساس تعلق را میان تمام شهروندان ارتقا دهد.
اتصال
راهبرد اتصال به معنای ایجاد ارتباط و پیوستگی میان فضاهای مختلف شهری است که می‌تواند از طریق ایجاد مسیرهای پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری انجام شود و به افزایش تعامل و تحرک شهروندان کمک کند. نمونه‌ای خوب از این راهبرد، پروژه های‌لاین در نیویورک است که با ایجاد یک پارک عمومی روی یک خط آهن متروک، به اتصال محلات و فضاهای شهری کمک کرده و موجب شده است تا شهروندان به راحتی در این مسیر پیاده‌روی کنند و از امکانات و فضاهای عمومی موجود در آن بهره ببرند.
پر کردن فضاهای خالی
پر کردن فضاهای خالی موجود در بافت شهری، استراتژی مناسبی برای مقابله با افزایش تراکم جمعیت و ساخت ساختمان‌های جدید شامل واحدهای مسکونی و ارائه خدمات اجتماعی در آن مناطق است که منجر به رشد اقتصادی، ارتقای سبک زندگی و تنوع فعالیت‌ها در آن محدوده می‌شود. بنابراین این استراتژی فرصتی برای تقویت انسجام اجتماعی و بازآفرینی شهری محسوب می‌شوند. نمونه‌ای از این راهبرد، توسعه بلوک K در آمستردام هلند است که با تأسیس ساختمان‌های جدید در فضاهای خالی موجود، به افزایش تراکم جمعیت و ارائه مسکن اجتماعی و خدمات در آن محدوده کمک کرده است.
واگشت
واگشت رویکردی مقابل پر کردن فضاهای خالی است که با حذف بخشی از محیط یا ساختمان کار می‌کند تا فضای باز مناسب برای استفاده عمومی ایجاد کند که پیش از این وجود نداشته است. نمونه استثنایی از این راهبرد پارک مرکزی شهر نیویورک است که خاستگاه معماری منظر پست‌مدرن محسوب می‌شود. پروژه بازآفرینی پارک مرکزی نیویورک در واقع اقدامی برای حذف و پاکسازی بخش‌های ساختمانی موجود در آن منطقه بود تا فضای باز و قابل دسترس عمومی شامل فضاهای سبز، دریاچه‌ها و مسیرهای پیاده‌روی را به جای ساختمان‌های متراکم قدیمی قرار دهد.
نمونه‌های نوآورانه بازطراحی شهری
در حال حاضر مناطق شهری در سراسر جهان با راهنمایی کارشناسان برنامه‌ریزی و معماری شهری و با هدف احیای جوامع، کاهش نابرابری‌ها و ارتقای پایداری محیطی، به‌طور فزاینده‌ای به دنبال بازطراحی و نوسازی کامل محله‌ها و مناطق متروکه هستند. در ادامه بعضی از نمونه‌های نوآورانه از پروژه‌های بازطراحی شهری ارائه می‌شود که به‌طور موفقیت‌آمیز فضاهای شهری را دگرگون کرده‌اند.
بازسازی ساحل بارسلونا، اسپانیا
پروژه پورت‌ول در بارسلونا یک منطقه بندر صنعتی را قبل از المپیک ۱۹۹۲ به فضایی پویا برای عموم مردم تبدیل کرد. این ابتکار بر دسترسی عابرپیاده و پایداری محیطی متمرکز بود و به‌عنوان یک الگو برای بازآفرینی و نوسازی مناطق ساحلی شهری مطرح شد. بارسلونا همچنان در تلاش است تا با پیاده‌روسازی خیابان‌ها و ایجاد فضاهای سبز در سراسر شهر، به دگرگونی و بهبود محیط‌های شهری خود ادامه دهد.
این پروژه یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های اروپا به‌شمار می‌آید که از منطقه پرجمعیت آیزامپل آغاز شده است و در حال پیاده‌روسازی ۲۱ خیابان و ۲۱ میدان است تا به ارتقای کیفیت زندگی شهری، بهبود کیفیت هوا و تشویق تعامل انسانی میان ساکنان و بازدیدکنندگان کمک کند. این طرح تضمین می‌کند که هر شهروند بارسلونایی بدون نیاز به خودرو به فضای سبزی در فاصله کمتر از ۲۰۰ متر از محل زندگی خود دسترسی داشته باشد.
بازطراحی مناطق صنعتی در ایتالیا
پروژه‌های بازطراحی شهری در ایتالیا، به‌طور معمول بر بازطراحی فضاهای عمومی و تبدیل ساختمان‌های صنعتی متروکه به فضاهای عمومی فراگیر متمرکز است. پروژه‌های قابل‌توجه بسیاری به‌عنوان نمونه‌های موفق از بازطراحی مناطق صنعتی پیشین وجود دارد که برای مثال می‌توان به تبدیل کارگاه‌های مکانیک به یک مرکز چندمنظوره شهری اشاره کرد که دفاتر اداری، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، مراکز استارت‌آپ‌ها، گالری‌ها و فضاهای نمایشگاهی را در خود جای داده و با حفظ عناصر تاریخی، محیطی پایدار برای ادغام کار، فرهنگ و نوآوری در شهر ایجاد کرده است.
یک محله معاصر جدید نیز در کارخانه سیگار قدیمی در فلورانس ایجاد شده است که میزبان آتلیه‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها، فروشگاه‌ها و مکان‌هایی برای برگزاری رویدادهای هنری، طراحی و موسیقی است، همچنین یک منطقه صنعتی متروکه در ونیز به موزه قرن بیستمی ام‌ناین تبدیل شده است.
پارک دیسکاوری گرین در هیوستون، ایالات متحده آمریکا
محوطه این پارک در گذشته محل دو پارکینگ بود و در سال ۲۰۰۸ پارک ۱۲ هکتاری دیسکاوری گرین در آن افتتاح شد و به مرکزی مهم برای تفریح و رویدادهای اجتماعی تبدیل شد. این پارک شهری از فضاهای متنوع و پویا برخوردار است و به یک هسته مرکزی برای زندگی، کار و تفریح شهروندان تبدیل شده است که سالانه بیش از ۱.۲ میلیون بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند.
الینیکون در آتن، یونان
پروژه الینیکون بزرگ‌ترین تلاش بازسازی در حال انجام در اروپا است که قرار است یک فرودگاه قدیمی بین‌المللی در آتن را به یک مرکز توسعه چندمنظوره شامل پارک‌ها، واحدهای مسکونی و فضاهای تجاری تبدیل کند. فرودگاه و ساحل مجاور آنکه ۶۲۰ هکتار وسعت دارد، پس از اجرای پروژه به یک پارک شهری ۲۰۰ هکتاری، واحدهای مسکونی جدید، امکانات تجاری و پذیرایی، دفاتر اداری، اماکن فرهنگی و ورزشی و یک تفرجگاه ساحلی جدید تبدیل می‌شود و انتظار می‌رود که هزاران موقعیت شغلی ایجاد کند، گزینه‌های مسکن و فعالیت‌های تفریحی را بهبود ببخشد و کیفیت محیط شهری را ارتقا دهد. برج مسکونی ریویرا در این منطقه با ارتفاع ۲۰۰ متر، اولین بنای مسکونی بلند در یونان است و به‌عنوان نقطه کانونی این پروژه شناخته می‌شود.
باغ عمودی قاهره، مصر
پروژه باغ عمودی قاهره سه برج مسکونی را با باغ‌هایی در تمام نماهای آن طراحی کرده است و به‌دنبال افزایش تنوع زیستی شهری و بهبود کیفیت هوا حین ارائه راه‌حل‌های مسکونی پایدار در یک شهر در حال رشد سریع است. پروژه‌های شهری در کشورهای شمال آفریقا ویژگی‌های متمایزی نسبت به اروپا دارند و آن سرمایه‌گذاری بر بازسازی ساختارهای موجود و اولویت بخشیدن به ایجاد مناطق پایدار است.
بازآفرینی ساحل رودخانه تیرانا، آلبانی
طرح جامع ساحل تیرانا در پی بازطراحی ساحل رودخانه با ایجاد ساختمان‌های جدید در یک محدوده سبز ۱۸ هکتاری است که انتظار می‌رود تعدد درختان در این توسعه تأثیرات مثبت اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. بازطراحی این محدوده شامل میدان‌های عمومی، مناطق بازی کودکان، باغ‌های خصوصی و شهری، فضاهای تجاری، رستوران‌ها، دفاتر و مراکز پزشکی خواهد بود. علاوه‌بر این، فضاهایی برای ادیان مختلف در اطراف یک میدان، به همراه مدارس ابتدایی و متوسطه، امکانات ورزشی و تفریحی ساخته خواهد شد. این پروژه بر انسجام اجتماعی با ادغام فضاهایی برای جوامع مختلف تأکید دارد.
ابتکار شهرهای اسفنجی در چین
این رویکرد نوآورانه به منظور مدیریت مؤثر آب طوفان زیرساخت‌های سبز را در برنامه‌ریزی شهری ادغام می‌کند. شهرهایی همچون ووهان با گنجاندن پارک‌ها، باغ‌ها و سطوح نفوذپذیر در محله‌های بتنی، خطر سیل را کاهش و به‌طور همزمان فضای سبز شهری را افزایش داده‌اند. اساس طراحی در این رویکرد این است که شهر همچون یک اسفنج عمل کند و بتواند آب طوفان را به‌طور مؤثر جذب، ذخیره و مدیریت کند و به این ترتیب، خطرات ناشی از سیلاب‌های شدید در شهرهای چینی را کاهش دهد.
این پروژه‌ها استراتژی‌های متنوعی را برای بازآفرینی شهری به نمایش می‌گذارند که پایداری، مشارکت جامعه و احیای اقتصادی را در اولویت قرار می‌دهد. هر ابتکار نشان دهنده تعهد به ایجاد محیط‌های شهری پر جنب‌وجوش است که به نفع ساکنان باشد و رشد فراگیر را تقویت کند.
