به گزارش خبرگزاری ایمنا، سعید ساکت، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان در یادداشتی نوشت: به تاکید عالمان علوم فناوری هوش مصنوعی یک «تخریب خلاقانه» است؛ یعنی فناوری جدیدی که به عرصه ظهور می‌رسد و بسیاری (اما نه همه!) از شئون فناوری‌های جاری و موجود را از رده خارج می‌کند.
AI که هنوز در خصوص تعریف و شکل و شمایل آن، استاندارد همسانی وجود ندارد می‌تواند سرعت رسیدن ما را به آینده افزایش دهد، روی آینه خودروی شما نوشته شده: اجسام از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک تر اند! و با هوش مصنوعی، آینده از آنچه در آینه فناوری می‌بینید به شما نزدیک‌تر است!
هوش مصنوعی را شاید بتوان ابَرابزاری عظیم برای حل مسائلی بزرگ مقیاس و پیچیده دانست. پاسخ به این پرسش که ما، مردم، کاربران، نهادها، ساختارها، قوانین و در کل جامعه چه کنش و واکنشی نسبت به هوش مصنوعی دارند به یک جواب ساده ختم نمی‌شود، اما یک چیز حتمی است و آن نیاز به یک خانه تکانی بزرگ! خانه تکانی در فرایندها، در شیوه برخورد با موضوع داده‌ها و ایجاد یک وجدان اخلاقی جدید! وجدانِ بیدارِ تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بر اساس داده‌ها، تصور کنید در شهری مانند اصفهان که روزانه ۴ تا ۵ ملیون سفر انجام می‌شود، این سفرها از چه مبادی به چه مقاصدی، با چه اهدافی، از چه مسیرهایی، در چه زمان‌هایی، با چه وسایل نقلیه‌ای و توسط چه کسانی؟ کلان‌شهری مانند اصفهان که ۲.۲ ملیون نفر جمعیت دارد می‌تواند و باید بتواند که برای حمل‌ونقل و ترافیک خود به ابزارهای جدید و کارامد متوسل شود و این محصول انتخاب‌هایی است که چشم بسته و با ذوق‌زدگی اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه با چشمانِ باز انجام می‌شود.
آن چیزی که این بازی را تغییر می‌دهد «داده‌ها» است که می‌توان آن را سوخت اصلی هوش مصنوعی نامید، ماشین بدون سوخت، هوش مصنوعی بدون داده‌ها، کارایی و کارکردی نخواهد داشت.
اما فراموش نکنید که درست خواندن صورت مسئله، فهمِ عمیق از وضع موجود گام اول برای رسیدن به راه حل‌ها و پاسخ‌های ماندگار است. دنبال پاسخ‌های نوسانی نباشیم! دنبال تصمیمات هیجانی نباشیم و از هوش مصنوعی مثل هر فناوری دیگری، به اندازه ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایش انتظار داشته باشیم؛ آیا هوش مصنوعی می‌تواند به ۲.۲ ملیون نفر کمک کند که تصمیمات سفر بهتری بگیرند؟ آری. آیا می‌تواند به ۲.۲ ملیون نفر کمک کند که سفر سریع‌تر، ایمن‌تر، کم‌هزینه‌تر و راحت‌تری داشته باشند؟
آری؛ آیا می‌تواند به مدیریت شهری در بهینه‌سازی تصمیمات و اقدامات کمک کند؟ آری. آیا می‌تواند به جای ما کمک کند که از تصمیمات نادرست گذشته درس بگیریم؟ آری. ولی آیا هوش مصنوعی می‌تواند به جای ما کار کند، درس بخواند، دانشگاه برود و کلاً به جای ما، فاعلیت انسانی داشته باشد؟!
اکنون که اول راه هستیم، هویت انسانی و اخلاقی خود را فراموش نکنیم از خود بیگانه نشویم! خودمان را فراموش نکنیم و تصور نکنیم مقام اشرف مخلوقات روی زمین به هوش مصنوعی می‌رسد.
در این مسیر اما ریسک‌ها و خطراتی نیز وجود دارد مانند شفافیت نداشتن (سازوکار تصمیم‌گیری به صورت جعبه سیاه)، جانبداری و تبعیض، حریم خصوصی و امنیت، تمرکز قدرت و وابستگی ماهیتی، عدالت اجتماعی و نحوه برخورداری گروه‌های مختلف جامعه از این فناوری و چالش‌های قانونی و حقوقی.
اولین کنفرانس ملی کاربرد هوش مصنوعی در کنترل ترافیک که به مدت سه روز در اصفهان و به میزبانی دانشگاه اصفهان و پلیس راهور و همکاری معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان و دستگاه‌های دغدغه‌مند در این زمینه برگزار شد اراده شهر اصفهان برای حرکت بر این لبه فناوری را تاکید کرد. از این رویداد مهم، آورده‌های فراوانی را مشاهده کردیم؛ هم در سطح پنل‌ها، میزگردها، گفت‌وگوها و هم مقالات و کارگاه‌ها.
یکی از مثبت‌ترین ویژگی‌های این رویداد، حضور افراد خلاق، خوش‌فکر و جوان است که در سطوح مختلف تحصیلی در کنار اساتید، به ارائه نتایج تحقیقات علمی و عملی خود پرداختند هم در سطح مقالاتی که حضوری ارائه شد و هم پوستر. مواردی مانند مطالعه موردی چالش‌های اسکوتر برقی در اصفهان و یا استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل پیامدهای اقلیمی بر شبکه ریلی، تحلیل داده‌های سفر حمل‌ونقل عمومی و بهبود زمانبندی، تحلیل داده‌های زمان سفر در معابر شهر اصفهان و بهبود سیگنالینگ تقاطعات، خودروهای خودران و ارتباط میان خودرویی.
این سرفصل‌ها نشان می‌دهد که در اولین رویداد، با چه طیف متنوعی از موضوعات روبه‌رو شده‌ایم و تا چه اندازه ظرفیت همکاری و همفکری با قشر پژوهنده جامعه وجود دارد.
در غرفه‌ها نیز مواردی از جمله فناوری راداری، شبرنگ‌ها و مواد رنگی هوشمند، پنل‌های هوشمند و رَک هوشمند ارائه شده که نشان می‌دهد صنایع کوچک مقیاس ما هم از تنوع خوبی برخوردارند و مجدد زمینه برقراری ارتباط با صنایع به خوبی فراهم است.
از سوی دیگر اقدامات پلیس راهور در همجوشی داده‌ها و توسعه داشبوردهایی متنوع از داده‌های ترافیکی نشان می‌دهد که نیروی انتظامی به معنای واقعی پارادایم هوشمندسازی را با جدیت دنبال می‌کند.
اما پرسشی که شاید از پایان این همایش به بعد باید در جست‌وجوی آن باشیم این است که با چه گام‌هایی، با چه شتابی، از وضع موجود به وضع مطلوب برسیم؟ وضع مطلوب واقعاً کجاست و چگونه است؟ در واقع تمرکز اصلی این رویداد، به ماهیت هوش مصنوعی در سطح داده‌ها متمرکز شد و اینکه چه امکاناتی می‌توان از هوش مصنوعی، دست کم روی کاغذ، در صورت وجود داده‌های خوب و فراوان انتظار داشت، اما گفته نشد که این تغییرات مشمول چه هزینه‌ها و دشواری‌هایی می‌شود؟ چه اقتصادی برای آن متصوریم؟ اینکه مثلاً یک فناوری خاصِ مبتنی بر هوش مصنوعی انتخابِ اول در یک موضوع شود و همگان متفق‌القول بپذیرند که این فناوری، گزینه پیشنهادی دانشگاه و صنعت است قبول، اما اینکه چگونه آن را پیاده کنیم؟ با چه منابع مالی؟ با چه فرایند دیوان‌سالاری؟ در چه افق‌های زمانی؟ در چه محدوده‌های جغرافیایی؟ این مسائل طرحِ موضوع نشد. در واقع از میراثِ موجود فناوری، فقط بحث داده‌های آن مورد توجه قرار گرفت و نه خود آن.
در امتداد برگزاری این رویداد در سال دوم برگزاری آن باید به این سوالات نیز پاسخ داد که آیا قرار است هوش مصنوعی به ارتقا، بهبود و توسعه سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری موجود کمک کند؟ معماری شهر هوشمند کجاست؟ معماری ITS کجاست؟
آیا همه جای دنیا، نیاز جامعه باید با همان شتاب پیشرفت هم، به اصطلاح «سنکرون» {هم سرعت؛ همگام} باشد؟ در این صورت جواب ریسک‌های احتمالی و ناشناخته را چه کسی می‌دهد؟ جامعه؟!
درست است که مسئول نوسازی هستیم در حوزه تحت مدیریتمان، اما مسئول ریسک‌ها هم هستیم، شراکت در سود و زیان!
در دوره بعدی و در بررسی‌های مهم ارتباط هوش مصنوعی در ترافیک باید مؤلفه‌های دیگر را لحاظ کرد، لذا جای علوم اقتصادی، انسانی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و صد البته شهرسازی خالی است و باید در این میدان نظرات تجمیعی مورد توجه قرار گیرد. چه بسا اگر ترافیک را معلول بدانیم باید علت‌ها را در پیرامون مباحث ترافیکی هم پیدا کرد.
به‌نظر می‌رسد که باید هم تلاش کنیم که از قافله غافل نمانیم و هم سرعتمان را متناسب با وضعیت دنیای واقعی خودمان تنظیم کنیم.
رویدادی که برگزار شد، قطعاً شروعی موفق بر عمیق شدن بر موضوع هوش مصنوعی و نقش آن بر مدیریت ترافیک و شناسایی ابعاد و زمینه‌های ارتباطی آن با سایر حوزه‌ها است.
