به گزارش خبرگزاری ایمنا، سگ‌گردانی یکی از معضلاتی است که تأثیرات چندجانبه‌ای بر جامعه دارد و از نظر اجتماعی، حضور سگ‌ها در معابر، خیابان‌ها و اماکن عمومی موجب افزایش حس نگرانی و کاهش حس اعتماد می‌شود و رفتارهای ناپایدار و گاه پرخاشگر این حیوانات می‌تواند باعث ایجاد ترس در میان افراد شود، علاوه بر این تخریب اموال عمومی مانند پارک‌ها و فضاهای سبز و ایجاد مشکلات رفتاری و حوادث ناگوار، باعث بروز اختلافات در بین اعضای جامعه و کاهش انسجام اجتماعی می‌شود.
از نظر روان‌شناختی، مواجهه مکرر با سگ‌ها در سطح معابر می‌تواند به اضطراب، استرس و حتی اختلالات روانی منجر شود و افراد با مشاهده رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی این حیوانات، ممکن است دچار ترس‌های عمیق شوند و خاطرات ناخوشایندی که در نتیجه حملات یا برخوردهای منفی ایجاد شده است، تأثیرات طولانی‌مدت بر سلامت روانی آن‌ها بگذارد و این امر به ویژه برای کودکان و افراد مسن با نگرانی‌های متعددی همراه است.
از جنبه جسمی، گزش یا حمله سگ‌های گردانی می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود و زخم‌های ناشی از گزش این حیوانات علاوه بر درد و ناراحتی، ممکن است عوارض ناشی از عفونت‌ها و حتی انتقال بیماری‌های واگیردار مانند هاری را به همراه داشته باشد.
سگ‌گردانی به عنوان یک مشکل بهداشتی نیز محسوب می‌شود، چراکه این حیوانات می‌توانند ناقل میکروب‌ها، انگل‌ها و بیماری‌های ناشی از آلودگی باشند و علاوه بر این، وقوع حوادثی نظیر گزش‌های متعدد و نیاز به درمان‌های اورژانسی، فشار مضاعفی بر سیستم‌های بهداشتی وارد می‌کند که در بلندمدت موجب افزایش هزینه‌های درمانی و کاهش کیفیت خدمات بهداشتی می‌شود.
حمل و نقل و گردانیدن سگ به صورت پیاده یا با وسیله نقلیه، ممنوع است
آبان سال ۱۴۰۰، طرحی با عنوان طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات مضر و خطرناک، در مجلس شورای اسلامی، مطرح شد که در این طرح، ماده ۶۸۸ مکرر با چهار بخش تصویب شد و این مواد به قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم تعزیرات) الحاق شدند.
به موجب ماده ۶۸۸ مکرر ۱ قانون مجازات اسلامی:
«واردات، تولید، تکثیر، پرورش، خرید و فروش، حمل و نقل و گردانیدن، اعم از پیاده و یا با وسیله نقلیه و نگهداری حیوانات وحشی، نامتعارف، مضر و خطرناک، از قبیل کروکودیل (تمساح)، لاک پشت، مار، سوسمار، گربه، موش، خرگوش، سگ و سایر حیوانات نجس العین و میمون، ممنوع می‌باشد و هر یک از مرتکبین، به جزای نقدی معادل ۱۰ تا ۳۰ برابر حداقل حقوق کارگری (که سالانه توسط دولت و اتحادیه‌های مربوطه، تعیین و اعلان می‌گردد) و نیز ضبط حیوان مربوطه، محکوم می‌گردند.»
در این ماده قانونی، نگهداری سگ به عنوان یک حیوان نجس العین، ممنوع اعلام و برای آن، مجازات تعیین شده است، همچنین به موجب اصل چهلم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «هیچ کس، نمی‌تواند، اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد»، لذا اگر نگهداری سگ در آپارتمان، سبب شود که به دیگر همسایگان ضرر وارد شود، با توجه به این اصل از قانون اساسی، می‌توان نسبت به آن اعتراض کرد.
نگهداری از سگ در آپارتمان و منزل مسکونی ممنوع است
براساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، نگهداری کردن از سگ در آپارتمان و منزل مسکونی ممنوع است و در ماده ۳ آئین‌نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها آمده است:
«قسمت‌هایی از ساختمان و اراضی و متعلقات آن‌ها که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، مورداستفاده تمام شرکا می‌باشد، قسمت‌های مشترک محسوب می‌گردد و نمی‌توان حق انحصاری بر آن‌ها قائل شد.»
براساس این ماده، مشاعات یک آپارتمان به تمام ساکنان آن تعلق دارد و هیچ‌کدام از ساکنان نمی‌توانند آن بخش را به انحصار خود در آورند، بنابراین کسی نمی‌تواند در یک بخش مشاع از آپارتمان که تمام ساکنین آپارتمان در آن حق دارند، سگ خود را نگهداری کند.
تبصره یک این ماده همچنین در زمینه ملک مشاع این‌طور می‌گوید:
«گذاردن میز و صندلی و هر نوع اشیای دیگر و نگهداری حیوانات در قسمت‌های مشترک، ممنوع است. قسمت‌های مشترک، در ملکیت مشاع تمام شرکای ملک است، هرچند که در قسمت‌های اختصاصی واقع‌شده باشد و یا از آن قسمت‌ها عبور نماید.»
تهدید نگهداری از سگ و سگ‌گردانی علیه بهداشت عمومی
یکی از موارد قانونی که برای ممنوعیت نگهداری سگ به آن استناد می‌شود، ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی است که در این قانون بیان شده است:
«هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل:
- آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده.
- دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زائد.
- ریختن مواد مسموم‌کننده در رودخانه‌ها.
- زباله در خیابان‌ها و کشتار غیرمجاز دام.
- استفاده غیرمجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی
ممنوع است و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجاز شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.»
با تفسیر این قانون، اگر عملکرد یک فرد موجب تهدید برای بهداشت عمومی جامعه باشد، مجازات در پی خواهد داشت، بنابراین درصورتی‌که نگهداری از سگ و سگ‌گردانی موجب از بین رفتن بهداشت عمومی شود، این موضوع از نظر قانونی قابل پیگیری است.
مجازات جرم سگ‌گردانی چیست؟
در صورتی که به واسطه همراه داشتن سگ، موارد پیش بینی شده در مواد ۵۰۱، ۵۱۲، ۵۲۲، ۶۱۸ و ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، تحقق یابد، مجازات‌ها به شرح زیر خواهد بود:
محکومیت به قصاص یا پرداخت دیه، در شرایطی که فرد، سگ را به سوی شخصی برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس دیگری می‌شود را انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم شود. (مستفاد از ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات)
محکومیت به دیه و پرداخت خسارات، در شرایطی که شخص، سگ را در محل‌های ممنوع برای توقف، قرار دهد و عابری در اثر مواجه شدن با سگ، مصدوم شود، فوت کند یا اموال وی، آسیب ببیند. (مستفاد از ماده ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات) و شایان ذکر است، مجازات مذکور در صورتی که عابر با وجود وسعت راه و محل، به صورت عمدی با سگ برخورد کند، اجرا نخواهد شد.
محکومیت به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا تا (۷۴) ضربه شلاق، در صورتی که سگ‌گردانی، عفت عمومی را جریحه‌دار کرده باشد. (مستفاد از ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات).
محکومیت به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (۷۴) ضربه شلاق، در صورتی که سگ‌گردانی، موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار باز دارد. (مستفاد از ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات)
