به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از اسپیس، مشاهدات جدید ناسا از یک مگنتار فعال دانشمندان را شگفتزده کرده است، این ستاره مرده فوقمغناطیسی، که یکی از افراطیترین اجرام کیهانی محسوب میشود، دچار یک فوران انرژی عظیم شده است. ستارهشناسان با استفاده از کاوشگر تصویربرداری پرتو ایکس قطبی ناسا (IXPE) توانستند برای اولین بار قطبش پرتوهای ایکس یک مگنتار در فاز فعال را اندازهگیری کنند؛ رویدادی که دیدگاههای جدیدی درباره میدانهای مغناطیسی فوقالعاده قوی این اجرام ارائه میدهد.
مگنتار مورد بررسی، ۱E 1841-045، در فاصله ۲۸ هزار سال نوری از زمین و در بقایای ابرنواختری Kes 73 قرار دارد، فعالیت ناگهانی این ستاره در بیستم آگوست ۲۰۲۴ موجب شد که دانشمندان بتوانند ویژگیهای منحصر به فرد آن را مطالعه کنند.
محققان ناسا دریافتند که پرتوهای ایکس منتشرشده از ۱E 1841-045 با افزایش سطح انرژی، قطبش بیشتری پیدا میکنند. نکته جالب این است که زاویه قطبش در طول افزایش انرژی ثابت باقی ماند، که نشان میدهد اجزای پشت این انتشارها بهنوعی به هم مرتبط هستند، این یافتهها نشاندهنده تأثیر شدید میدان مغناطیسی مگنتار بر انرژیهای بالاتر است.
مگنتارها نوعی ستاره نوترونی با میدان مغناطیسی فوقالعاده قوی هستند که تا یک تریلیون برابر میدان مغناطیسی زمین قدرت دارند، این اجرام در اثر فروپاشی ستارگان عظیم پس از پایان سوخت هستهای تشکیل میشوند، در این فرآیند، هسته ستاره به سرعت فشرده میشود، امواج ضربهای را آزاد میکند و موجب انفجار ابرنواختری میشود. آنچه باقی میماند، یک هسته چگال با جرمی بین یک تا دو برابر خورشید اما عرضی در حدود ۲۰ کیلومتر است.
این مطالعه نشان میدهد که مگنتارها در فاز فعال میتوانند هزار برابر بیشتر از فاز عادی انرژی آزاد کنند که این میزان انرژی فوقالعاده هنوز بهطور کامل توضیح داده نشده است، اما اندازهگیری قطبش پرتوهای ایکس میتواند سرنخهای جدیدی درباره مکانیسمهای تولید انرژی در این اجرام فراهم کند.
علاوه بر این، مشاهدات ناسا نشان میدهد که مگنتارها ممکن است نقش مهمی در ایجاد برخی از پرتوهای گاما در کیهان داشته باشند، این رویدادها میتوانند پیامدهای گستردهای بر درک ما از میدانهای مغناطیسی کیهانی، فیزیک ستارههای نوترونی و حتی منشأ مواد سنگین در جهان داشته باشند.
میکلا ریگوسلی، محقق مؤسسه ملی اخترفیزیک (INAF)، درباره این کشف گفت «این اولین بار است که توانستهایم قطبش پرتوهای ایکس مگنتار را در حالت فعال مشاهده کنیم، این مشاهدات به ما کمک کردهاند تا مکانیسمهای انتشار انرژی را بهتر درک کنیم؛ ما اکنون منتظر بازگشت ۱E 1841-045 به وضعیت خاموش هستیم تا تغییرات قطبش آن را در طول زمان بررسی کنیم.»
مطالعه جدید ناسا بر روی مگنتار ۱E 1841-045 نشان داد که این اجرام، یکی از شگفتانگیزترین و اسرارآمیزترین پدیدههای کیهانی هستند. قطبش پرتوهای ایکس در فاز فعال، دانشمندان را قادر ساخت تا چگونگی انتشار انرژی و نقش میدانهای مغناطیسی فوقالعاده قوی را بهتر درک کنند. این یافتهها میتوانند در مطالعات آینده درباره تولید انرژیهای شدید و تأثیر آن بر کیهان بسیار مفید باشند.
با توجه به اینکه میدانهای مغناطیسی مگنتارها تا یک تریلیون برابر میدان مغناطیسی زمین قدرت دارند، ادامه تحقیقات روی این اجرام میتواند درک ما از فیزیک بنیادین، دینامیک ستارههای نوترونی و منشأ انفجارهای کیهانی را گسترش دهد.