به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان شرقی، تجارت همواره از اساسی‌ترین فعالیت‌های انسانی است که به عنوان یکی از ابزارهای تعامل و برقراری ارتباط مورد تاکید قرار گرفته است و بر فعالیت‌های اقتصادی خرید و فروش کالاها و خدمات به‌ویژه خرید با هدف فروش مجدد یا کسب منفعت مالی میان افراد و کشورها دلالت دارد.
پیشینه تجارت را می‌توان چندین هزار سال قبل دانست که از تجارت کالا با کالا شروع شد، این فعالیت انسانی که موجب رفع نیازهای مادی انسان‌ها می‌شود به توسعه و پیشرفت جوامع بشری کمک می‌کند و با توجه به تغییرات در اقتصاد جهانی و ظهور فناوری‌های نوین رخ می‌دهد که از شکل پیشین خود فاصله گرفته و انواع مختلفی از آن پدید آمده است.
با توجه به اهمیت تجارت و تحقق این امر در میان کشورها، همچنین به منظور اطمینان از اینکه تجارت بین‌المللی کشورها تا حد امکان روان، قابل پیش‌بینی و آزادانه جریان داشته باشد، سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال ۱۹۹۵ تأسیس شد.
این سازمان سیستم جهانی قوانین تجارت را اجرا و به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند تا ظرفیت تجارت خود را بهبود بخشند، همچنین انجمنی را برای اعضای خود فراهم می‌کند تا در مورد توافقنامه‌های تجاری مذاکره و مشکلات تجاری را رفع کنند.
هدف کلی سازمان تجارت جهانی کمک به اعضای خود برای استفاده از تجارت به عنوان وسیله‌ای برای افزایش استانداردهای زندگی، ایجاد شغل و بهبود زندگی مردم است.
در ایران نیز امر تجارت و بازرگانی، نقش مهمی در اقتصاد دارد و به طور مستمر مورد تاکید دولت‌ها قرار گرفته است، به همین علت و در راستای اجرای هرچه بهتر قوانین و مقررات مرتبط، وزارت صنعت، معدن و تجارت با نام اختصاری (صمت) با ادغام وزارت بازرگانی، وزارت صنایع و معادن پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در هشتم تیر ۱۳۹۰ و شورای نگهبان در دوازدهم تیر همان سال تشکیل شد.
از مهم‌ترین شرح وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌توان به تدوین و ابلاغ راهبردهای توسعه صنعتی، معدنی و تجاری کشور و تعیین اهداف، سیاست‌ها، تعیین سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی، محصولات صنعتی، فراورده‌های معدنی و خدمات فنی و مهندسی و تجاری و تنظیم و اجرای مقررات مربوط به حمایت‌های صادراتی، مدیریت و تسهیل فرایند تولید و تجارت داخلی و خارجی، نظارت و حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان اشاره کرد.
اداره کل صمت استان آذربایجان شرقی به عنوان متولی بررسی مسائل اقتصادی استان نقش کلیدی در ارائه راه‌حل‌های مناسب در ارتباط با توسعه صنعت و معدن در راستای سیاست‌های اقتصادی، در نظر گرفتن تدابیر لازم و اصلاح مقررات مربوط به ورود و صدور کالا و خدمات با هدف تسهیل تجاری ایفا می‌کند و نقش حیاتی در اجرای قوانین وزارت صمت در استان دارد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با صابر پرنیان، مدیرکل سازمان صمت آذربایجان شرقی است.
۱۱۷۹ طرح استان پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد دارد
ایمنا: اداره کل صمت استان برای تحقق امر سرمایه‌گذاری، چه اقداماتی انجام داده است؟
پرنیان: در دوازده ماه سال ۱۴۰۳، ۱۶۵۴ فقره جواز تأسیس (۱۵۰۰ فقره ایجادی، ۱۵۴ فقره توسعه‌ای) صادر شده و جایگاه استان آذربایجان شرقی میان استان‌های کشور در تعداد جوازهای تأسیس ایجادی صادر شده برای شروع سرمایه‌گذاری در داخل و خارج از شهرک‌های صنعتی استان رتبه اول کشوری است.
بیشترین صدور جواز تأسیس ایجادی در دوازده ماه سال به ترتیب مربوط به شهرک‌های صنعتی شهرستان‌های تبریز، شبستر، آذرشهر، بستان‌آباد، هریس و بناب است و بیشترین صدور جواز ایجادی در دوازده ماه سال برای گروه‌های صنعتی محصولات فلزی، محصولات لاستیکی و پلاستیکی، محصولات غذایی وآشامیدنی‌ها، ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات، ساخت مواد، محصولات شیمیایی و سایر محصولات کانی غیرفلزی است.
بیشترین صدور جواز توسعه‌ای در این بازه زمانی به ترتیب برای گروه‌های صنعتی محصولات از لاستیک و پلاستیک، ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات، محصولات فلزی، محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها و سایر محصولات کانی غیرفلزی است، در دوازده ماه سال گذشته جایگاه استان آذربایجان شرقی در بین استان‌های کشور در تعداد جوازهای تأسیس توسعه‌ای صادر شده برای ارتقای ظرفیت محصولات و تنوع محصولات طرح‌های توسعه‌ای، رتبه اول کشوری است.
طرح‌های در دست اجرا در استان آذربایجان شرقی (جوازهای تأسیس دارای پیشرفت فیزیکی) با ۱۹۶۰ فقره به ارزش سرمایه‌گذاری ۹۸ همت و پیش‌بینی ایجاد اشتغال حدود ۵۷ هزار نفر در حال اجرا است که از این تعداد ۱۱۷۹ طرح پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد دارد.
جایگاه استان آذربایجان شرقی در بین استان‌های کشور در تعداد طرح‌های در دست اجرا دارای پیشرفت فیزیکی رتبه سوم و در تعداد طرح‌های در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد، رتبه دوم است
افزایش ۳۳ درصدی میزان وزن صادرات استان در سال ۱۴۰۳
ایمنا: چه اقداماتی در امور بازرگانی و توسعه تجارت انجام شده است؟
پرنیان: در بخش صادرات غیرنفتی آمار ارائه شده صادرات از سوی گمرکات استان مربوط به دوازده ماه سال ۱۴۰۳، ۳۸۹۱.۸ هزار تن به ارزش تجمعی ۲.۰۳ میلیارد دلار است، میزان صادرات استان در دوازده ماه سال ۱۴۰۲، ۲۹۳۰.۲ هزار تن به ارزش تجمعی ۱۵۴۱ میلیون دلار بود.
میزان وزن صادرات استان در دوازده ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به زمان مشابه سال ۱۴۰۲، ۳۳ درصد افزایش و ارزش تجمعی صادرات استان ۳۲ درصد افزایش داشته است؛ در دوازده ماه نخست سال ۱۴۰۳، ۱۳۵۰ فقره کارت بازرگانی صادر و ۱۳۴۸ فقره تمدید شده که از صعود ۱۲۶.۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ برای صدور و از صعود ۵۵.۱ درصدی (نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲) برای تمدید، برخوردار است.
در بخش اصناف نیز در دوازده ماه سال گذشته، ۷۰۰۶ فقره پروانه کسب تولیدی، ۱۳۰۴۱ فقره پروانه کسب توزیعی، ۴۳۹۱ پروانه کسب خدماتی، ۳۷۵۶ فقره پروانه کسب خدمات فنی برای واحدهای صنفی صادر و تمدید شده است، همچنین در دوازده ماه سال ۱۴۰۲، تعداد ۶۱۳۷ فقره پروانه کسب تولیدی، ۱۱۶۶۰ فقره پروانه کسب توزیعی، ۴۴۲۵ پروانه کسب خدماتی، ۳۶۵۶ فقره پروانه کسب خدمات فنی برای واحدهای صنفی صادر و تمدید شده است.
پروانه کسب تولیدی در دوازده ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲، ۱۴.۱ درصد افزایش داشته، همچنین پروانه کسب توزیعی ۱۱.۸ درصد افزایش، پروانه کسب خدماتی ۰.۷۶ درصد کاهش، پروانه کسب خدمات فنی ۲.۷ درصد افزایش داشته است.
رشد ۲۷ درصدی حقوق دولتی معادن در سال گذشته
ایمنا: چه اقداماتی برای نظارت و بازرسی انجام شده است؟
پرنیان: سال گذشته ۵۴ هزار فقره بازرسی انجام شده که حاصل این بازرسی‌ها تعداد ۶۵۶۳ فقره تشکیل پرونده به ارزش تقریبی ۵۶۴ میلیارد تومان است و ارزش تقریبی پرونده‌ها نسبت به سال ۱۴۰۲، ۲۲۲ درصد افزایش داشته است.
در دوازده ماه سال ۱۴۰۳، بیشترین بازرسی انجام شده به ترتیب مربوط به شهرستان‌های تبریز، میانه، مراغه، بناب، اسکو، کلیبر و اهر است.
ایمنا: چه تعداد پروانه بهره‌برداری معدن در سال گذشته صادر شده است؟
پرنیان: در دوازده ماه سال ۱۴۰۳، حدود ۳ هزار میلیارد تومان حقوق دولتی معادن با صعود حدودی ۲۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ وصول شده است، همچنین ۲۳ فقره پروانه بهره‌برداری معدن، با میزان سرمایه‌گذاری حدود ۱۲۲ میلیارد تومان و اشتغال ۱۲۱ نفر صادر و در دوازده ماه سال ۱۴۰۳، ۶۰ فقره پروانه اکتشاف معدن و ۳۸ فقره گواهی کشف معدن صادر شده است.
رتبه چهارم آذربایجان شرقی در تعداد واحدهای صنعتی و تولیدی فعال
ایمنا: چه اقداماتی برای توسعه صنایع استان انجام شده است؟
پرنیان: تعداد واحدهای فعال (دارای پروانه بهره‌برداری فعال) استان ۴۸۲۰ واحد به ارزش سرمایه‌گذاری حدودی ۸۲ همت با اشتغال حدود ۱۳۲ هزار نفر است، استان آذربایجان شرقی در بین استان‌های کشور از حیث تعداد واحدهای فعال (پروانه‌های بهره‌برداری فعال) در جایگاه چهارم قرار دارد.
بیشتر واحدهای فعال استان در گروه‌های صنعتی، محصولات از لاستیک و پلاستیک، محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها، محصولات کانی غیرفلزی، ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات و محصولات فلزی فعالیت می‌کنند.
توزیع شهرستان‌ها و واحدهای فعال نشان می‌دهد که بیشترین واحدهای فعال در حوزه شهرستان‌های تبریز، آذرشهر، شبستر، بستان آباد و مرند است، سال گذشته ۴۸۴ واحد صنعتی با میزان سرمایه‌گذاری ۴۲ هزار میلیارد تومان و اشتغال ۱۶۰۲۹ نفر راه‌اندازی شده است.
در این بازه زمانی ۲۳۳ واحد صنعتی جدید (ایجادی) با میزان حدودی ۲۲,۲۶۵ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری و با اشتغال ۴۱۶۶ نفر راه‌اندازی شده است و در دوازده ماه ۱۴۰۳، تعداد ۲۵۱ واحد صنعتی توسعه‌ای با میزان سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومان با میزان اشتغال ۱۱۸۶۳ نفر راه‌اندازی شده است.
در این بازه زمانی استان آذربایجان شرقی در صدور پروانه‌های بهره‌برداری بین استان‌های کشور در جایگاه پنجم (از نظر تعداد) قرار دارد و سال گذشته جایگاه استان آذربایجان شرقی در بین استان‌های کشور در تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجادی رتبه سوم کشوری است.
در دوازده ماه سال ۱۴۰۳ جایگاه استان آذربایجان شرقی در بین استان‌های کشور در تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره توسعه‌ای رتبه پنجم کشوری است و در همین مدت ۱۱ فقره جواز تأسیس خدمات فنی و مهندسی و ۳۴ فقره پروانه تحقیق و توسعه صادر شده است.
گفت‌وگو از سولماز کاظمی
