به گزارش خبرگزاری ایمنا، حسن سالاریه معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی با حضور در شبکه خبر به مناسب فرا رسیدن روز فناوری فضایی اظهار کرد: در حوزه صنعت فضایی، تقریباً پس از جنگ تحمیلی و به‌واسطه پیشرفت‌هایی که در صنعت دفاعی کشور، به‌ویژه صنعت موشکی رخ داد، حرکت ایران به سمت این صنعت آغاز شد. با توسعه صنایع الکترونیک در دهه ۷۰، در کنار رشد صنایع دفاعی، اولین ایده‌های شکل‌گیری صنعت فضایی در ایران شکل گرفت.
سالاریه ادامه داد: با این حال، در دهه ۸۰ و با تأسیس سازمان فضایی ایران، این صنعت به‌صورت رسمی آغاز به کار کرد. البته، همان‌طور که عرض کردم، حرکت ایران به سمت صنعت فضایی به سال‌های قبل از آن، یعنی دهه ۷۰، بازمی‌گردد. در آن سال‌ها، زیرساخت‌ها و توانمندی‌های لازم در کشور ایجاد شده بود، اما در دهه ۸۰، با تأسیس سازمان فضایی، ورود رسمی ایران به این حوزه کلید خورد. در آن دوران، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و بخش‌های دولتی ساخت ماهواره‌های متعددی را آغاز کردند.
رئیس سازمان فضایی افزود: صنعت فضایی ایران کاملاً بومی است و در تمامی ابعاد این صنعت فعال هستیم؛ از جمله در حوزه پرتابگرها، طراحی و ساخت ماهواره، زیرساخت‌های مورد نیاز مانند ایستگاه‌های کنترل ماهواره، دریافت تصاویر، پایگاه‌های پرتاب، آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی که برای تجمیع ماهواره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بومی‌سازی صنعت فضایی؛ راهی به سوی استقلال فناوری
وی افزود: همچنین، در زمینه توسعه کاربردها، یعنی استفاده از تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای در حوزه‌های مختلف، نیز اقدامات گسترده‌ای انجام شده است. ایران یکی از معدود کشورهایی است که توانسته در تمامی این بخش‌ها به‌طور هم‌زمان فعالیت کند، زیرا کل این زنجیره را به‌صورت بومی در اختیار دارد.
سالاریه ادامه داد: یکی از نکات مهم درباره صنعت فضایی ایران، بومی بودن آن است. با توجه به تحریم‌ها، این صنعت از ابتدا بر پایه توسعه داخلی شکل گرفت. در حال حاضر، شرکت‌های خصوصی و مراکز تحقیقاتی متعددی در این حوزه فعالیت دارند که این خود نقطه‌ای امیدبخش برای کشور محسوب می‌شود.
وی افزود: گرچه دستیابی به فناوری‌های فضایی به دلیل پیچیدگی‌های فنی و محدودیت‌های بین‌المللی با دشواری همراه است، اما همین بومی بودن باعث می‌شود که پس از دستیابی به این فناوری، ابتکار عمل در دست دانشمندان و مهندسان کشور باشد. این امر نه‌تنها امکان سرریز فناوری فضایی به سایر صنایع را فراهم می‌کند، بلکه موجب بهبود کیفیت طراحی‌ها و ارتقای سطح فناوری در کشور نیز می‌شود.
معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به این سوال که تاکنون چند ماهواره با ساخت داخل به فضا فرستاده شده است؟ گفت: بیش از ۲۴ یا ۲۵ ماهواره به فضا ارسال شده است. این ماهواره‌ها در کلاس‌های مختلفی قرار داشته‌اند. ماهواره‌های اولیه، از نظر عرض تصویربرداری و دقت رزولوشن، کیفیت پایین‌تری داشتند، اما با گذر زمان، این فناوری بهبود پیدا کرده است.
وی افزود: اکنون در حال طراحی و ساخت ماهواره‌هایی هستیم که بتوانند با دقت تصویربرداری حدود دو متر کار کنند و این روند به تدریج در حال بهبود است. هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی در این زمینه فعالیت دارند.
سالاریه درباره کاربردهای این ماهواره‌ها و اینکه در حال حاضر در چه حوزه‌هایی تصویربرداری انجام می‌شود، نیز تصریح کرد: در حال حاضر تصاویر ماهواره‌ای در حوزه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از جمله کشاورزی، کاداستر، برآورد خسارت‌ها، محیط‌زیست، منابع طبیعی، آب و بسیاری حوزه‌های دیگر. این تصاویر به‌صورت مرتب دریافت و استفاده می‌شوند.
وی افزود: خوشبختانه، با استفاده از روش‌های هوش مصنوعی، تکنیک‌های سوپر رزولوشن و سایر فناوری‌های پردازش تصویر، دقت اطلاعات استخراج‌شده از تصاویر ماهواره‌ای به مراتب افزایش پیدا کرده است. این فناوری‌ها کمک می‌کنند تا متخصصان سنجش از دور، عملکرد بهتری داشته باشند و اطلاعات دقیق‌تری را از تصاویر به دست آورند.
سالاریه تاکید کرد: در حال حاضر، شرکت‌های خصوصی بسیاری در کشور وجود دارند که از این تصاویر برای کاربردهای مختلف استفاده می‌کنند. همچنین، حوزه‌های دانشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها به‌طور مداوم در حال تحقیق و توسعه در این زمینه هستند. این فناوری در حال فراگیر شدن است و در آینده، باید به نقطه‌ای برسد که تمام مدیران و تصمیم‌گیران کشور به‌راحتی از این اطلاعات بهره‌مند شوند.
ایران در مسیر پرتاب‌های فضایی بین‌المللی
وی در پاسخ به این سوال که آیا تا پایان سال پرتاب ماهواره خواهیم داشت و اینکه چند ماهواره در صف پرتاب قرار دارند؟ تاکید کرد: در روز فناوری فضایی، ۱۴ بهمن، تعدادی از ماهواره‌ها رونمایی خواهند شد. علاوه بر این، تا پایان سال نیز برنامه‌هایی برای پرتاب ماهواره داریم که تاریخ دقیق آن متعاقباً اعلام خواهد شد. اما پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال دو پرتاب دیگر انجام شود که پرتاب‌های مهمی هم هستند. در حال حاضر، ماهواره‌های زیادی در صف پرتاب قرار دارند و حدود ۲۴ تا ۲۵ ماهواره در حال ساخت است. همچنین، حدود هفت تا هشت ماهواره آماده پرتاب داریم.
رئیس سازمان فضایی ادامه داد: یکی از اتفاقات مهم در صنعت فضایی ایران، پایگاه بین‌المللی چابهار است که از آن به عنوان دروازه ایران به صنعت فضایی جهان یاد می‌شود. این پایگاه، یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های فضایی کشور محسوب می‌شود و امکان ورود کشورهای خارجی برای پرتاب ماهواره را فراهم می‌کند. سواحل مکران به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، از جمله دسترسی به آب‌های آزاد و داشتن پنجره پرتاب مناسب، مکان ایده‌آلی برای ایجاد این پایگاه هستند. پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال ۱۴۰۳ بهره‌برداری از این پایگاه آغاز شود و تا اواسط سال ۱۴۰۴ فاز اول آن به اتمام برسد. ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا در پایان امسال یا اوایل سال آینده اولین پرتاب از این پایگاه انجام شود و بهره‌برداری رسمی آغاز گردد. البته، این پایگاه سه‌فاز دارد و فازهای بعدی آن در حال طراحی است. این پروژه، یک دستاورد مهم برای ایران محسوب می‌شود، زیرا امکان ارائه خدمات بین‌المللی پرتاب به سایر کشورها را نیز فراهم خواهد کرد.
صنعت فضایی به مدارس می‌رود
همچنین یزدانیان رئیس پژوهشگاه فضایی ایران نیز در همین برنامه گفت: صنعت فضایی یکی از عوامل مهم قدرت و اقتدار کشور است. پیش‌تر در مسابقاتی که در دانشگاه‌ها برگزار کردیم، شاهد نتایج مثبتی بودیم و این روند در حال گسترش است. در چشم‌انداز سال آینده، قرار است صنعت فضایی به مدارس کشور نیز منتقل شود تا دانش‌آموزان بتوانند از این فناوری بهره‌مند شوند. این حرکت به تربیت نیروی انسانی متخصص کمک خواهد کرد که در آینده مولفه‌های مهم اقتدار کشور را شکل دهند، چرا که پیشرفت در عرصه فضایی مستقیماً با توانمندی‌های کشور در این حوزه مرتبط است.
منبع: فارس
